Shinkolobwe
11°03′17″S 26°32′50″E/-11,054722 26,547222 Kopalnia Shinkolobwe w 1925 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Data założenia |
1915 |
| Data likwidacji |
2004 |
Położenie na mapie Demokratycznej Republiki Konga  | |
| 11°03′17″S 26°32′50″E/-11,054722 26,547222
| |
Shinkolobwe – kopalnia radu i uranu w prowincji Górna Katanga, w Demokratycznej Republice Konga. Wcześniej znana jako Kasolo[1]. Kopalnia wyprodukowała rudę uranu na potrzeby Projektu Manhattan. Oficjalnie zamknięta w 2004 roku. Znajduje się około 15 km na zachód od Likasi[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1915 roku do Konga dociera brytyjski podróżnik i geolog Robert Rich Sharp. Kiedy odwiedza Shinkolobwe, jego zainteresowanie budzą tamtejsze skały o zielono-żółto-pomarańczowym zabarwieniu. Belgia w tajemnicy tworzy swój własny program radowy. Kluczową rolę odgrywa w nim kopalnia w Kongo, w której uran okazał się wyjątkowo czysty. W 1921 roku rusza wydobycie rudy uranu w Shinkolobwe, a pięć lat później Union Miniere de Haut Katanga (UMHK) jest już światowym monopolistą w produkcji radu. W 1937 roku z polecenia prezesa UMHK Edwarda Sengiera wydobywanie zostaje wstrzymane. Zgromadzone w Olen, w Belgii zapasy w wielkości ok. 1150 ton, pokrywały 20-letnie światowe zapotrzebowanie na surowiec do produkcji radu. 10 maja 1940 Niemcy atakują Belgię, tydzień później zajmują Olen i przejmują zapasy rudy, które zostają przekazane na potrzeby hitlerowskiego programu atomowego[3].
Amerykanie zobowiązali się, że kosztem 13 mln $ uruchomią wydobycie rudy uranowej w Shinkolobwe. Za kolejne 37,5 mln $ mieli odkupić zgromadzone w niej zapasy. Jednak skala przedsięwzięcia okazała się znacznie większa. Aby bezpiecznie przetransportować rudę z serca Afryki na zachodnie wybrzeże, konieczne było rozbudowanie lotnisk, portów, dróg i linii kolejowych. Do Konga zostały wysłane oddziały inżynieryjne amerykańskiej armii, które zmodernizowały lotniska w Elizabethville i Leopoldville, oraz port w Matadi, w delcie rzeki Kongo, by mogły do niego zawijać statki o głębszym zanurzeniu. Zabezpieczyły też alternatywną trasę transportu – koleją przez portugalską Angolę, do portu w Lobito. Jesienią 1940 roku, 1750 ton rudy uranowej zostało zapakowane do metalowych beczek i ruszyło w liczącą 2,5 tys. km drogę przez Atlantyk[3].
Do końca roku 1944, na potrzeby Projektu Manhattan dostarczono 30 tys. ton rudy. Z uzyskanych z niej izotopów uranu zostały zbudowane pierwsze bomby atomowe typu Little Boy[3].
Po kilku ofiarach zawalenia kopalnia oficjalnie została zamknięta w 2004 roku. Niemniej jednak złoża nadal są wydobywane nielegalnie i w sposób rzemieślniczy bez odpowiednich środków ochronnych. Poszukuje się tu kobaltu i innych metali. Według różnych pogłosek ruda uranu z Shinkolobwe miała być sprzedawana Iranowi w 2006 roku. Ze względu na nieprzejrzyste warunki polityczne w regionie, nie można było uzyskać dokładniejszych informacji[4].
Minerały z Shinkolobwe[edytuj | edytuj kod]
Znaleziono tutaj jedne z najlepszych minerałów uranu na świecie. Z 38 pierwszych opisów minerałów (stan na 2019) Shinkolobwe zajmuje 8 miejsce na świecie[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Robert James Finch, Paragenesis and crystal chemistry of the uranyl oxide hydrates [online], str. 6, Research Gate, 1994 [dostęp 2020-04-25] (ang.).
- ↑ Google Earth [online], earth.google.com [dostęp 2020-04-25].
- ↑ a b c Andrzej Fedorowicz, Wyścig po bombę atomową zaczął się w 1939 r. [online], www.polityka.pl, 2014 [dostęp 2020-04-25] (pol.).
- ↑ a b Shinkolobwe Mine (Kasolo Mine) [online], Mineralienatlas – Fossilienatlas [dostęp 2020-04-25] (niem.).