Sosny z postacią w ogrodzie Szpitala Świętego Pawła
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1889 |
| Medium | |
| Wymiary |
58,0 × 45,0 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Sosny z postacią w ogrodzie Szpitala Świętego Pawła (hol. Pijnboom voor de ingang van het gesticht, ang. Pine Trees with Figure in the Garden of Saint-Paul Hospital)[1] – obraz olejny (nr kat.: F 653, JH 1840) namalowany przez Vincenta van Gogha w listopadzie 1889[a] podczas pobytu w miejscowości Saint-Rémy. Obraz znajduje się w zbiorach Musée d’Orsay w Paryżu.
Okoliczności powstania[edytuj | edytuj kod]
Po nieporozumieniach z Paulem Gauguinem zakończonych gwałtowną sprzeczką i wyjazdem tego ostatniego 23 grudnia 1888 Vincent van Gogh załamał się nerwowo, doznając w styczniu i lutym kilkakrotnych ataków choroby psychicznej, po których każdorazowo był hospitalizowany. Okazało się, iż cierpi na manię prześladowczą[2].
W kwietniu, po ślubie brata Theo, artysta podjął decyzję o poddaniu się leczeniu psychiatrycznemu. 8 maja w towarzystwie swego opiekuna, wielebnego Salles wyjechał do Saint-Rémy, do szpitala Saint-Paul-de Mausole. Kierownikiem był dr. Théophile Peyron, specjalista od chorób psychicznych[3].
W trakcie badań stwierdził on u van Gogha gwałtowną manię, połączoną z halucynacjami wzrokowo-słuchowymi oraz nieregularnymi atakami padaczki[4]. Szpital stał się dla artysty azylem, klasztorem i atelier jednocześnie. Ponieważ poszukiwał on izolacji od świata zewnętrznego, przyjął z zadowoleniem takie rozwiązanie, znajdując upragniony azyl. Mógł sobie pozwolić na umartwianie. Udając pacjenta szukał sposobu na artystyczne wzmocnienie. Klasztory fascynowały ówczesnych artystów jako środek na wyzwolenie artystycznej kreatywności[5]. Podczas pobytu w szpitalu van Gogh miał kilkakrotnie ataki choroby. Po jednym z nich, w lipcu, kiedy połknął farby, otrzymał od dr. Peyrona zakaz malowania na pewien czas. Doktor stwierdził, iż powodem tych ataków była obsesja van Gogha związana z malowaniem. Minęły tygodnie zanim artysta mógł znowu opuszczać mury szpitala[6].
W początkach listopada 1889 napisał do brata:
Namalowałem też płótno dla p. Peyron, widok domu z wielką sosną[7].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Obraz przedstawia szpital z zewnątrz. Jest to typowy dla Prowansji wiejski budynek z malowniczym portalem, balkonem i zielonymi okiennicami. Za jego piękną fasadą kryje się tragiczne wnętrze z salami pełnymi wynędzniałych pacjentów, wśród których Vincent van Gogh zdecydował się spędzić rok po załamaniu w Arles[4].
Historia obrazu[edytuj | edytuj kod]
Po śmierci artysty obraz znalazł się w rękach doktora Peyron i jego rodziny, po czym był w posiadaniu kolejnych kolekcjonerów prywatnych (Bernheim-Jeune, Paul Cassirer, F. Kallmann, E. Bignou, Witzinger). Ostatnimi z nich byli Max i Rosy Kaganovitch, którzy w 1973 przekazali obraz w darze państwu francuskiemu. Płótno znalazło się w zbiorach paryskiego muzeum Jeu de Paume. W 1986 zostało przeniesione do nowo otwartego Musée d’Orsay[8]
Historia szpitala[edytuj | edytuj kod]
Szpital Saint-Paul-de Mausole[b] położony jest 1,5 km od centrum miasta Saint-Rémy. Mieści się w murach byłego klasztoru franciszkańskiego, założonego w XII w. W XIX w. klasztor przekształcony został w szpital dla umysłowo chorych, funkcjonujący do dziś. W pokojach zajmowanych przez Vincenta van Gogha (sypialnia i łazienka), urządzono poświęconą mu izbę pamięci, która jest udostępniona do zwiedzania[9].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Według Musée d’Orsay w październiku 1889.
- ↑ Dosłownie: Święty Paweł przy Mauzoleum. Chodzi tu grobowiec-mauzoleum Juliuszów, znajdujący się wśród ruin rzymskiego miasta Glanum
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ David Brooks (Vincent Van Gogh Gallery: The Paintings: Pine Trees with Figure in the Garden of Saint-Paul Hospital. [dostęp 2012-11-01]. (ang.).
- ↑ Ingo F. Walther, Rainer Metzger: Van Gogh: The Complete Paintings. Vol. I & II. s. 463, 476.
- ↑ D. M. Field: Van Gogh. s. 316.
- ↑ a b Janice Anderson: Vincent van Gogh. s. 59.
- ↑ Ingo F. Walther, Rainer Metzger: Van Gogh: The Complete Paintings. Vol. I & II. s. 503.
- ↑ D. M. Field: Van Gogh. s. 345.
- ↑ Van Gogh Museum, Amsterdam: 816: To Theo van Gogh. Saint-Rémy-de-Provence, on or about Sunday, 3 November 1889.. [dostęp 2012-11-01]. Cytat: J’ai aussi fait une toile pour m. Peyron, une vue de la maison avec un grand pin. (fr.).
- ↑ Musée d’Orsay: Vincent Van Gogh: Hôpital Saint-Paul à Saint-Rémy-de-Provence. [dostęp 2012-11-01]. (fr.).
- ↑ Provence-Hideways: St.Rémy de Provence. [dostęp 2012-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-30)]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Janice Anderson: Vincent van Gogh. Bokia, 1994. ISBN 91-7115-030-7. (szw.).
- D. M. Field: Van Gogh. Chartwell Books, Inc., 2006. ISBN 0-7858-2011-6. (ang.).
- Ingo F. Walther, Rainer Metzger, Michael Hulse (tłum.): Van Gogh: The Complete Paintings. Vol. I & II. Köln: Taschen, 2010. ISBN 978-3-8365-2299-1. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
