Stalag I F

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stalag w Suwałkach
Stalag I F
Ilustracja
Typ

stalag

Odpowiedzialny

 III Rzesza

Rozpoczęcie działalności

1941-03-25 25 marca 1941(dts)

Zakończenie działalności

1944

Miejsce

Krzywólka k. Suwałk

Powierzchnia

30 ha

Narodowość więźniów

Rosjanie, Polacy

Liczba ofiar

30–46 tysięcy

Liczebność personelu

batalion Wehrmachtu

Upamiętnienie

Cmentarz Żołnierzy Radzieckich w Suwałkach

Położenie na mapie Rzeszy Niemieckiej
Mapa konturowa Rzeszy Niemieckiej, blisko prawej krawędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Stalag w Suwałkach”
54°07′18,8400″N 22°56′04,2000″E/54,121900 22,934500

Stalag I F Sudauen – obóz jeńców wojennych nieopodal Suwałk, obecnie na terenie osiedla Północ. Obóz funkcjonował w czerwcu i lipcu 1941 roku jako Oflag 68, a od jesieni 1942 jako Stalag I/F Sudauen. Powierzchnia obozu wynosiła ok. 50 ha. Na części byłego stalagu, obecnie mieści się Cmentarz Żołnierzy Radzieckich

Historia obozu[edytuj | edytuj kod]

Rozkazem szefa uzbrojenia Wehrmachtu z 25 marca 1941 roku, w VIII Okręgu Wojskowym, powołana została komenda i batalion wartowniczy Oflagu 68. 25 maja oflag został przekazany do dyspozycji dowódcy jeńców wojennych w I Okręgu Wojskowym[1]. Obóz rozlokowano na obszarze około 30 hektarów, na polach wsi Krzywólka. Umieszczono tam żołnierzy Armii Czerwonej, w tym Polaków wcielonych do ACz w roku 1940[a]. W obozie nie było żadnych pomieszczeń mieszkalnych. Jeńcy przebywali początkowo pod gołym niebem, a potem w wybudowanych przez siebie ziemiankach. Część jeńców pracowała u okolicznych chłopów[1].

Jesienią 1944 obóz zlikwidowano. Liczba ofiar śmiertelnych jest trudna do ustalenia. Szacunki są dość rozbieżne i wynoszą od 30 000 do 46 000 jeńców[2].

Film dokumentalny o obozie[edytuj | edytuj kod]

Na początku roku 2021 reżyser Krzysztof Dawid Kowalewski rozpoczął pracę nad filmem dokumentalnym opisującym historię Stalagu IF Sudauen.[3] 18.02.2021 otrzymał z rąk prezydenta Suwałk Czesława Renkiewicza stypendium artystyczne na ten cel.[4] W trakcie prac nad filmem autorowi udało się zdobyć unikatowy album z ponad 100 zdjęciami dokumentującymi wygląd obozu, jeńców i załogi obozowej, które wykorzystał w filmie.[5] Premiera filmu odbyła się 1 września 2022 w kinie Cinema Lumiere w Suwałkach.[6]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Przymusowo wcieleni do ACz Polacy, na wniosek władz administracyjnych jako niezbędni do pracy w rolnictwie, zostali zwolnieni z obozu w pierwszym okresie jego istnienia[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Lietz 1982 ↓, s. 102.
  2. Lietz 1982 ↓, s. 103.
  3. Krzysztof Kowalewski zaczął pracę nad filmem „Stalag IF Sudauen” [online], Polskie Radio Białystok [dostęp 2023-01-13] (pol.).
  4. n, Prezydent przyznał Stypendium Miasta Suwałki na produkcję filmu [online], Stalag, 19 lutego 2021 [dostęp 2023-01-13] (pol.).
  5. O powstawaniu filmu „Stalag IF Sudauen” – rozmowa z Krzysztofem Kowalewskim [online], Wiadomości Suwałki [dostęp 2023-01-13] (pol.).
  6. Iwona Danilewicz, Po premierze filmu o niemieckim obozie jenieckim "Stalag IF Sudauen" [online], Niebywałe Suwałki, 2 września 2022 [dostęp 2023-01-13] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Zygmunt Lietz: Obozy jenieckie w Prusach Wschodnich 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06814-3.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]