Stokłosa gałęzista

Stokłosa gałęzista
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	wiechlinowate
Rodzaj	stokłosa
Gatunek	stokłosa gałęzista
	Nazwa systematyczna
	Bromus ramosus Huds.; Fl. Angl.: 40 (1762)
Synonimy
	Avena nemoralis (Huds.) Salisb.; Bromopsis chitralensis (Melderis) Holub; Bromopsis fedtschenkoi (Tzvelev) Czerep.; Bromopsis ramosa (Huds.) Holub; Bromopsis ramosa subsp. fedtschenkoi (Tzvelev) Tzvelev; Bromus altissimus Weber (nom. illeg.); Bromus asper Murray; Bromus asper var. cristatus Celak.; Bromus asper var. glaucescens Albov; Bromus asper var. grandis Velen.; Bromus asper var. pauciflorus Mutel; Bromus asper var. serotinus (Beneken) Zabel; Bromus asper var. vernus Crép. ex Husn.; Bromus chitralensis Melderis; Bromus giganteus Vill. (nom. illeg.); Bromus hirsutissimus Cirillo; Bromus hirsutus Curtis (nom. illeg.); Bromus montanus Scop.; Bromus nemoralis Huds.; Bromus nemorosus Vill.; Bromus pseudoasper Schur; Bromus ramosus f. abbreviatus Zapal.; Bromus ramosus var. corniculatus St.-Amans; Bromus ramosus var. elatior Zapal.; Bromus ramosus var. hirsutus (Curtis) Brand; Bromus ramosus var. irmischii Wein; Bromus ramosus f. macrostachys Litard. & Maire; Bromus ramosus var. macrostachys (Litard. & Maire) Jahand. & Maire; Bromus ramosus subsp. serotinus (Beneken) Kneuck.; Bromus ramosus var. serotinus (Beneken) Hack. & Briq.; Bromus ramosus var. violaceus Zapal.; Bromus serotinus Beneken; Bromus sylvaticus Vogler (nom. illeg.); Festuca ramosa (Huds.) Guss. (nom. illeg.); Festuca wightiana Steud.; Forasaccus asper (Murray) Bubani; Schedonorus asper Murray (nom. inval.); Schedonorus serotinus (Beneken) Rostr. (nom. illeg.); Zerna aspera (Murray) Panz.; Zerna ramosa (Huds.) Lindm.; Zerna ramosa subsp. fedtschenkoi Tzvelev;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stokłosa gałęzista (Bromus ramosus Huds.) – gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych. Występuje naturalnie w Europie, wschodniej Syberii, Azji Środkowej, na Bliskim Wschodzie oraz w Afryce Północnej. W Polsce rośnie w rozproszeniu w zachodniej części kraju^[6].

Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]

Rośnie naturalnie w Irlandii, Wielkiej Brytanii, Norwegii, Szwecji, Danii, Francji, Hiszpanii, Belgii, Holandii, Niemczech, Polsce, Czechach, na Słowacji, w Austrii, Szwajcarii, na Węgrzech, zachodniej Ukrainie, Białorusi, Litwie, Łotwie, w europejskiej części Rosji, we Włoszech (wliczając także Sycylię), w Słowenii, Chorwacji, Serbii, Albanii, Rumunii, Bułgarii, Grecji, Turcji, Gruzji, Armenii, Azerbejdżanie, Iranie, na rosyjskim Kaukazie Północnym i w zachodniej Syberii, w Kirgistanie, Maroku oraz Algierii. Gatunek ten został także zawleczony do Stanów Zjednoczonych^[3].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Trawa rosnąca w małych kępkach^[7].
Łodyga: Źdźbło o wysokości 150 cm^[8].
Liście: Pochwy liściowe gęsto pokryte długimi włoskami.
Kwiaty: Kwitnie od czerwca do sierpnia^[7]. Kwiaty są obupłciowe i są zapylane przez wiatr^[8]. Zebrane są w lancetowate, 7-9-kwiatowe kłoski do 3 cm długości, te z kolei zebrane są w zwieszoną w dół wiechę długości 15-20 cm, po dojrzeniu wszechstronnie rozpierzchłą. Plewa dolna jednonerwowa, górna – trójnerwowa. Plewka dolna dwuzębna, do 16 mm długości, z ością między zębami o długości około 10 mm^[9].

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Roślina wieloletnia, hemikryptofit. Rośnie w lasach liściastych. Jest gatunkiem mrozoodpornym do 5 strefy mrozoodporności. Preferuje gleby wilgotne, lecz dobrze przepuszczalne. Rośnie zarówno na glebach kwaśnych, o odczynie obojętnym, jak i na zasadowych. Lubi stanowiska w półcieniu lub w pełnym nasłonecznieniu^[8]. Liczba chromosomów 2n = 42^[10]. Gatunek charakterystyczny związku Atropion belladonnae^[11].

Zmienność[edytuj | edytuj kod]

W niektórych ujęciach systematycznych, poza podgatunkiem typowym (subsp. ramosus) wyróżnia się podgatunek subsp. benekenii^[3], na ogół wyodrębniany jako osobny gatunek stokłosa Benekena B. benekenii^[12].

Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]

Gatunek umieszczony na polskiej czerwonej liście w kategorii VU (narażony)^[13].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Kwiaty tego gatunku mają zastosowanie w medycynie niekonwencjonalnej, w terapii zwanej terapią kwiatową Bacha. W metodzie tej stosuje się esencje (ekstrakty) kwiatowe do leczenia problemów psychologicznych i stresu^[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-12-21] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Taxon: Bromus ramosus Huds.. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2014-01-21]. (ang.).
↑ Bromus ramosus Huds., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-05-05] .
↑ Bromus ramosus Huds.. The Plant List. [dostęp 2014-01-21]. (ang.).
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 99, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ ^a ^b Jürke Grau: Trawy. Jadwiga Kozłowska (tłum.). Warszawa: Świat Książki, 1998, s. 24. ISBN 83-7129-701-7.
↑ ^a ^b ^c ^d Bromus ramosus - Huds.. Plants for a future. [dostęp 2014-01-21]. (ang.).
↑ Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
↑ Bromus ramosus na Flora of China [dostęp 2014-01-28].
↑ WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .
↑ Bromus benekenii (Lange) Trimen, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-05-04] .
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-12-21] (ang.).

[grin-3] Taxon: Bromus ramosus Huds.. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2014-01-21]. (ang.).

[powo-4] Bromus ramosus Huds., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-05-05] .

[theplantlist-5] Bromus ramosus Huds.. The Plant List. [dostęp 2014-01-21]. (ang.).

[6] Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 99, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .

[p1-7] Jürke Grau: Trawy. Jadwiga Kozłowska (tłum.). Warszawa: Świat Książki, 1998, s. 24. ISBN 83-7129-701-7.

[pfaf-8] Bromus ramosus - Huds.. Plants for a future. [dostęp 2014-01-21]. (ang.).

[9] Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.

[10] Bromus ramosus na Flora of China [dostęp 2014-01-28].

[11] WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .

[powo2-12] Bromus benekenii (Lange) Trimen, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-05-04] .

[13] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]