Szczęsny Zachuta
| kleryk | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
Szczęsny Zachuta, znany również jako Jerzy (ur. 7 września 1920 w Krakowie, zm. 30 maja 1944[1] lub 6 czerwca 1944 tamże[2]) – polski kleryk katolicki, ofiara niemieckich represji w czasie II wojny światowej, najbliższy przyjaciel Karola Wojtyły z podziemnego seminarium duchownego w Krakowie[2], pomagał Żydom w czasie wojny[2].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Po niemieckiej agresji na Polskę z 1 września 1939 i sowieckim ataku na Polskę 17 września 1939 w czasie II wojny światowej – Szczęsny Zachuta został studentem konspiracyjnego seminarium duchownego w Krakowie[2]. Tajne studia teologiczne rozpoczął w 1942/43 roku[3]. Studiował w Wyższym Seminarium Duchownym filozofię i teologię. Pracował także jako konduktor tramwajów w Krakowie[2].
Działał w ruchu oporu i w organizacji harcerskiej Szarych Szeregów, które były częścią Polskiego Państwa Podziemnego[2][4].
Był najbliższym przyjacielem Karola Wojtyły z podziemnego seminarium duchownego, jakie działało w Krakowie w latach niemieckiej okupacji[2][5], o czym wspominał późniejszy papież w swojej książce pt. „Dar i Tajemnica”[6].
Szczęsny Zachuta organizował pomoc dla ukrywających się Żydów podczas II wojny światowej i okupacji niemieckiej. Pomagał Żydom przygotowując ich do chrztu i przy wydawaniu świadectw[1][5][4].
Występował pod fałszywym nazwiskiem Feliks Mszański[1][2]. Nazwisko przybrane było nazwiskiem jego babki[3].
Został aresztowany przez Niemców 13 kwietnia 1944 r.[2]. Uwięziony został przez okupantów w więzieniu niemieckim przy ul. Montelupich w Krakowie[1][2]. Jego nazwisko znalazło się na liście skazanych na śmierć ogłoszonej przez Niemców 6 czerwca 1944[2]. Nieznane pozostaje miejsce jego pochówku[2][5].
Jego najbliższy przyjaciel z seminarium w Krakowie, kard. Karol Wojtyła pisał o nim do jego rodziny w 1958 roku: „Potworne okrucieństwo okupanta odebrało wówczas nam wszystkim Szczęsnego. Dziś, gdy Pan Nasz dopuścił mi tu na ziemi dojść do pełni kapłaństwa, nie mogę nie pamiętać o moim najbliższym Bracie, któremu droga do kapłaństwa została zamknięta na samym początku”[2].
Rodzina poprosiła o przechowywanie listu od Karola Wojtyły w bazylice św. Bartłomieja w Rzymie we Włoszech, aby był to „symboliczny grób Szczęsnego w szczególnym miejscu, bo poświęconym pamięci męczenników XX wieku przez jego przyjaciela Jana Pawła II”[5][7].
Abp Jan Romeo Pawłowski, sekretarz ds. Reprezentacji Papieskich w Sekretariacie Stanu Stolicy Apostolskiej powiedział, że „Szczęsny Zachuta jest przykładem współczesnego męczennika za wiarę. (...) ów męczennik, którego ciała nigdy nie odnaleziono, będzie miał teraz swój symboliczny grób w rzymskiej bazylice na Wyspie Tyberyjskiej”[4].
Bratem Szczęsnego Zachuty był ks. Andrzej Zachuta z diecezji kieleckiej[3].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- zbrodnie niemieckie w Polsce (1939–1945)
- ofiary represji Niemiec nazistowskich w Polsce
- Sonderaktion Krakau
- prześladowanie polskiego Kościoła katolickiego w czasie okupacji niemieckiej
- niemieckie represje wobec Polaków pomagających Żydom
- Polska pomoc Żydom w czasie II wojny światowej
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Martyrologium duchowieństwa — Polska. Zachuta Szczęsny. swzygmunt.knc.pl. [dostęp 2022-08-11]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Karol Wojteczek: „Straszliwe okrucieństwo okupanta” odebrało mu przyjaciela. Odręczny list Karola Wojtyły trafił do rzymskiej bazyliki. aleteia.org, 16 czerwca 2022. [dostęp 2022-08-11]. (pol.).
- ↑ a b c ks. Adam Boniecki: Kalendarium życia Karola Wojtyły (studia teologiczne). Fragmenty biografii. opoka.org.pl, 15 listopada 2010. [dostęp 2022-08-11]. (pol.).
- ↑ a b c Justyna Bieniek: Pamiątka po św. Janie Pawle II przekazana włoskiemu sanktuarium. radioplus.pl, 16 czerwca 2022. [dostęp 2022-08-11]. (pol.).
- ↑ a b c d List od Karola Wojtyły ku pamięci jego przyjaciela Szczęsnego Zachuty, zamordowanego przez hitlerowców w 1944 r., wśród pamiątek w bazylice św. Bartłomieja. santegidio.org, 14 czerwca 2022. [dostęp 2022-08-11]. (pol.).
- ↑ Rzym: pamiątka po św. Janie Pawle II przekazana do jednego z kościołów. onet.pl, 16 czerwca 2022. [dostęp 2022-08-11]. (pol.).
- ↑ Rzym: pamiątka po Szczęsnym Zachucie w sanktuarium męczenników. vaticannews.va, 15 czerwca 2022. [dostęp 2022-08-11]. (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- „Straszliwe okrucieństwo okupanta” odebrało mu przyjaciela. Odręczny list Karola Wojtyły trafił do rzymskiej bazyliki
- Rzym: pamiątka po św. Janie Pawle II przekazana do jednego z kościołów
- ksiądz Andrzej Zachuta, 1924 - 1988
- Tablica upamiętniająca księży archidiecezji krakowskiej. Zachuta Szczęsny w maju 44 w Krakowie
- List od Karola Wojtyły ku pamięci jego przyjaciela Szczęsnego Zachuty, zamordowanego przez hitlerowców w 1944 r., wśród pamiątek w bazylice św. Bartłomieja