Tōrei Enji

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tōrei Enji
東嶺圓慈
Ilustracja
Mistrz zen Tōrei Enji
Data i miejsce urodzenia

1721
Kanzaki

Data i miejsce śmierci

1792
Kanzaki

Szkoła

rinzai

Linia przekazu
Dharmy zen

Nampo Jōmyō

Nauczyciel

Hakuin Ekaku

Następca

Daikan Monju

Zakon

zen

Kaligrafia "Mu"
Kaligrafia i portret Hakuina

Tōrei Enji (ur. 1721, zm. 1792; jap. 東嶺圓慈) – japoński mistrz zen szkoły rinzai, uczeń Hakuina Ekaku, malarz i kaligraf.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Kazaki w rejonie Shiga. Gdy miał 5 lat jego dom odwiedził szanowany mistrz zen Kogetsu Zenzai. Jego wizyta tak wpłynęła na chłopca, że postanowił zostać mnichem. Po krótkim oporze ze strony rodziców w wieku 9 lat został wysłany do lokalnego klasztoru w celach edukacyjnych[1]. W wieku 17 lat udał się Daikō-ji, w którym został zaordynowany jako mnich buddyjski przez bardzo aktywnego i znanego mu mistrza zen Kogetsu Zenzaia (1667-1751)[a]. Pod kierunkiem Kogetsu Tōrei osiągnął swoje pierwsze kenshō (chiń. trad. 見性; pinyin jiànxìng). Nie został jednak jego uczniem[2].

Po tym doświadczeniu wyruszył w pielgrzymkę po klasztorach japońskich, nie pozostając dłużej w żadnym z nich. W 1743 roku Kogetsu zasugerował mu wędrówkę do Shōin-ji, gdzie przebywał Hakuin Ekaku. Do spotkania z Hakuinem Tōrei miał mocne przekonanie o głębi i prawdziwości jego doświadczenia, ale gdy spotkał mistrza twarzą w twarz, nie był w stanie nawet otworzyć ust. Poprosił więc Hakuina o nauki. Hakuin wyznaczył mu zadanie: "Gdyby w tej chwili powstał demon, aby wrzucić cię do piekła, jak byś się uwolnił?" Tōrei nie znalazł odpowiedzi, więc został uczniem mistrza i rozpoczął praktykę zazen (chiń. 坐禪zuòchán). Za każdym razem, gdy przychodził do mistrza, otrzymywał pytanie, czy znalazł drogę uwolnienia się od demona, jednak przez długi czas nie był w stanie rozwiązać problemu. Po jakimś czasie dał odpowiedź satysfakcjonującą Hakuina, jednak mistrz ostrzegł go, iż jeszcze jest sporo miejsca na dalszy rozwój[1].

Tōrei przebywał u Hakuina do chwili, gdy otrzymał wiadomość z domu o chorobie matki. Opiekował się nią do samej śmierci, przez dwa lata. Potem nie powrócił do Hakuina, tylko udał się do małej pustelni w Kioto, w której podjął bardzo rygorystyczny i ascetyczny trening, który zakończył się głębokim doświadczeniem urzeczywistnienia. Skutkiem praktyki w mroźnych warunkach było zachorowanie na gruźlicę. Postanowił przed śmiercią odwdzięczyć się swojemu nauczycielowi i napisał tekst Shūmon mujintō ron (Traktat o niewyczerpanej lampie zen), który był wprowadzeniem do nauk Hakuina. Podczas pracy nad tym tekstem jego zdrowie poprawiło się i Tōrei nie wiedział, co zrobić z rękopisem. Wysłał kopię Hakuinowi wyjaśniając, że chciał coś po sobie zostawić. Hakuin odpisał, iż praca ta będzie znakomitym wstępem do praktyki dla przyszłych pokoleń[3].

Ponieważ jego zdrowie zdecydowanie się poprawiło, Tōrei udał się do Hara-juku, gdzie przebywał Hakuin. Mistrz przyjął go bardzo serdecznie i po jakimś czasie uczynił go jednym ze swoich spadkobierców. W 1759 roku wyznaczył go opatem zapuszczonego klasztoru Ryūtaku w pobliżu Mishimy w rejonie Shizuoki. Tōrei przebywał w tym klasztorze przez około 20 lat. Odnowił klasztorne budynki i napisał szereg prac o historii zenu Hakuina. Wkrótce klasztor stał się ulubionym miejscem wykładów Hakuina. Mistrz Hakuin zmarł w roku 1768[2].

Pod koniec swojego życia Tōrei powrócił do małej świątyni w swoim rodzinnym mieście.

Mistrz zen Tōrej Enji zmarł w 1792 roku.

Prace literackie[edytuj | edytuj kod]

  • Shūmon mujintō ron (Traktat o niewyczerpanej lampie zen)[b]

Linia przekazu Dharmy zen[edytuj | edytuj kod]

Pierwsza liczba oznacza liczbę pokoleń od Pierwszego Patriarchy chan w Indiach Mahakaśjapy.

Druga liczba oznacza liczbę pokoleń od Pierwszego Patriarchy chan w Chinach Bodhidharmy.

Trzecia liczba oznacza początek nowej linii przekazu w innym kraju.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Kogetsu przewodził linii przekazu, która uzyskała wtedy wielką siłę i rywalizowała z linią przekazu Hakuina. Niestety potem wygasła. Wielu późniejszych uczniów Hakuina było najpierw uczniami Kogetsu
  2. ↑ Praca ta znajduje się w Taishō Shinshū Daizōkyō (T. 2575)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Richard Bryan McDaniel. Zen Masters of Japan. Str. 254
  2. ↑ a b Heinrich Dumoulin. Zen Buddhism: a History. Japan. Str. 390
  3. ↑ Richard Bryan McDaniel. Zen Masters of Japan. Str. 255, 256

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Richard Bryan McDaniel: Zen Masters of Japan. The Second Step East. Rutland, Vermont: Tuttle Publishing, 2013, s. 317. ISBN 978-4-8053-1272-8.
  • Heinrich Dumoulin: Zen Buddhism: A History. Japan''. Nowy Jork: Macmillan Publishing Company, 1988, s. 509. ISBN 0-02-908250-1.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tōrei_Enji&oldid=71929815”