Tadeusz Pawlikowski (endokrynolog)
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Rektor Akademii Medycznej w Łodzi | |
| Okres |
od 1968 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Tadeusz Ewaryst Pawlikowski[1] (ur. 25 października 1904 w Mikołajewie, zm. 19 kwietnia 1985 w Łodzi) – polski lekarz, doktor medycyny, endokrynolog, histolog, rektor Akademii Medycznej w Łodzi w latach 1968–1972.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Tadeusz Ewaryst Pawlikowski urodził się 25 października 1904 r. w Mikołajewie w rodzinie Antoniego Pawlikowskiego i Marianny z Jakubowiczów, którzy byli nauczycielami w szkole elementarnej. Po przeprowadzce rodziny do Łodzi uczył się w prywatnej szkole powszechnej. W 1925 r. ukończył Państwowe Gimnazjum im. M. Kopernika w Łodzi[2]. W 1931 r. ukończył studia na Uniwersytecie Poznańskim[1]. Uzyskał doktorat. 20 kwietnia 1939 uzyskał habilitację jako docent histologii prawidłowej na Wydziale Lekarskim UP[3]. Tytuł profesora zwyczajnego otrzymał w 1956 r. W latach 1928–1939 należał do grona pracowników naukowo-dydaktycznych Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego. Działał w Polskim Towarzystwie Anatomicznym. Jako lekarz Armii Poznań przeszedł kampanię wrześniową w szeregach Wojska Polskiego. Brał udział w bitwie nad Bzurą[1]. Podczas okupacji niemieckiej był współorganizatorem konspiracyjnej służby lekarskiej Armii Krajowej.
Po zakończeniu wojny włączył się w odbudowę medycyny polskiej. W latach 1948–1957 pracował w Śląskiej Akademii Medycznej w Rokitnicy / Zabrzu, będąc tam założycielem i kierownikiem Katedry i Zakładu Histologii (1948–1957), pierwszym dziekanem Wydziału Lekarskiego (1948–1951) i prorektorem dla spraw nauki (1952–1957)[4]. Należał do Komisji Organizacji Szkolnictwa Wyższego w Łodzi, wypełniał obowiązki lekarza Ubezpieczalni Społecznej w Łodzi. Prowadził też wykłady na Uniwersytecie Poznańskim. W latach 1957–1975 był kierownikiem Katedry Endokrynologii Akademii Medycznej w Łodzi, dyrektorem instytutu Endokrynologii, prodziekanem dla spraw nauki Wydziału Lekarskiego (1961–1966), dziekanem Wydziału Lekarskiego (1966–1968)[4], a w latach 1968–1972 rektorem Akademii Medycznej w Łodzi. Od 1959 r. pełnił funkcję redaktora naczelnego pisma „Endokrynologia Polska”.
W latach 60. zajmował mieszkanie po przedwojennych właścicielach budynku w kamienicy Szymela i Heleny Wileńskich w Łodzi. W tym samym obiekcie od zakończenia II wojny światowej do 1952 mieściła się lokalna siedziba Polskiej Partii Robotniczej, a następnie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[5].
Był współorganizatorem Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego, przewodniczył Wydziałowi Lekarskiemu Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, członkiem Międzynarodowego Towarzystwa Endokrynologicznego, honorowym członkiem Towarzystwa Lekarzy Czechosłowackich. Był współzałożycielem Stowarzyszenia Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Mikołaja Kopernika w Łodzi oraz jego pierwszym prezesem (1957–1971). Autor licznych publikacji z zakresu endokrynologii, prac o charakterze dydaktycznym oraz wspomnień z lat nauki w gimnazjum[6].
Tadeusz Pawlikowski zmarł 19 kwietnia 1985 w Łodzi i został pochowany na Starym Cmentarzu w Łodzi[1].
Wyróżnienia i nagrody[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski[1]
- Złoty Krzyż Zasługi (1954, za zasługi w pracy naukowej i dydaktycznej w dziedzinie medycyny)[7]
- Nagroda Warszawskiego Towarzystwa Naukowego
- Nagroda Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej[1]
- Państwowa Nagroda Naukowa
- Nagroda Naukowa Miasta Łodzi[1]
- Doktor honoris causa Śląskiej Akademii Medycznej[1]
- Doktor honoris causa Akademii Medycznej w Łodzi[1]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i Tadeusz Gałamon, W 5 rocznicę śmierci: prof. dr hab. med. Tadeusz Ewaryst Pawlikowski (1904–1985) [online], 18 grudnia 2017 [dostęp 2019-09-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-18].
- ↑ Jan Kamiński (red.), Nasz Wiek. Gimnazjum i Liceum imienia Mikołaja Kopernika w Łodzi 1906-2006. Zarys historyczny. Wspomnienia., 2006, s. 486, ISBN 83-908655-0-5.
- ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 4, s. 234, 31 maja 1939.
- ↑ a b Tadeusz Pawlikowski, „Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń”, 1963−1970, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź 1972, s. 110−111.
- ↑ Anna Gronczewska, Modernistyczne domy Łodzi, które wybudowano przed wojną [online], dzienniklodzki.pl, 4 lutego 2022 [dostęp 2024-05-23] (pol.).
- ↑ Tadeusz Pawlikowski, Kartki z pamiętnika [w:] Jan Kamiński (red.), Nasz Wiek. Gimnazjum i Liceum imienia Mikołaja Kopernika w Łodzi 1906-2006. Zarys historyczny. Wspomnienia., 2006, s. 287, ISBN 83-908655-0-5.
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 103, poz. 1311.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zbigniew Piąstka: W cieniu alei cmentarnych. Łódź: Towarzystwo Przyjaciół Łodzi, 1990, s. 78–79.
- Koperiada. Jubileusz 110-lecia Gimnazjum i Liceum imienia Mikołaja Kopernika w Łodzi 1906–2016. 100-lecie harcerstwa w szkole 60-lecia Stowarzyszenia Wychowanków. Łódź. I Liceum Ogólnokształcące im. M. Kopernika w Łodzi. Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. M. Kopernika w Łodzi. 2016.
- Encyklopedia Powszechna, t. 3, PWN, Warszawa 1979, s. 475.
- Kto jest kim w Polsce 1984, Informator biograficzny, Interpress. Warszawa 1984, s, 725.
- Absolwenci I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Łodzi
- Absolwenci Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego
- Członkowie Łódzkiego Towarzystwa Naukowego
- Doktorzy honoris causa Akademii Medycznej w Łodzi
- Doktorzy honoris causa Śląskiego Uniwersytetu Medycznego
- Laureaci Nagrody Miasta Łodzi
- Lekarze związani z Łodzią
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Pochowani w części rzymskokatolickiej Starego Cmentarza w Łodzi
- Polscy endokrynolodzy
- Rektorzy Akademii Medycznej w Łodzi
- Uczestnicy bitwy nad Bzurą (1939)
- Wykładowcy Akademii Medycznej w Łodzi
- Urodzeni w 1904
- Zmarli w 1985