Tangarka zielonogłowa
| Tangara chilensis[1] | |||
| (Vigors, 1832) | |||
 Tangarka zielonogłowa sfotografowana w Peru | |||
 Osobnik w hodowli | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
tangarka zielonogłowa | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Tangarka zielonogłowa[4] (Tangara chilensis) – gatunek małego ptaka z podrodziny tanagr (Thraupinae) w rodzinie tanagrowatych (Thraupidae), zamieszkujący Amerykę Południową. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Takson ten został po raz pierwszy opisany naukowo przez Nicholasa Aylwarda Vigorsa w 1832 roku[5]. Autor błędnie założył, że holotyp odłowiono w Chile[5][6] (obecnie wiadomo, że była to Boliwia, w Chile ptak ten nie występuje), i dlatego nadał gatunkowi nazwę Aglaïa Chilensis[2]. Obecnie tangarkę zielonogłową umieszcza się w rodzaju Tangara[2][4][7]. Wyróżnia się cztery podgatunki: T. c. chilensis (nominatywny), T. c. paradisea, T. c. caelicolor i T. c. chlorocorys[2][7].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Ptak ten występuje w wilgotnych lasach Kolumbii, Wenezueli, Gujany, Surinamu, Gujany Francuskiej, Brazylii, Peru, Ekwadoru i Boliwii[3][8]. Występuje na tych terenach cały rok, w małych stadkach liczących 10 osobników, często także w towarzystwie innych tanagr[9]. Spotykany do wysokości 1100 m n.p.m.[3]
Poszczególne podgatunki zamieszkują[2][7]:
- T. c. paradisea – południowo-wschodnia Wenezuela, region Gujana i północna Brazylia
- T. c. caelicolor – wschodnia Kolumbia, południowa Wenezuela i północno-zachodnia Brazylia
- T. c. chlorocorys – północno-środkowe Peru
- T. c. chilensis – środkowa Kolumbia przez wschodni Ekwador i wschodnie Peru do zachodniej Boliwii i zachodniej Brazylii
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Wymiary
Długość ciała 12–13 cm; masa ciała 16–17 g (podgatunek paradisea), 17–27 g (podgatunek nominatywny i chlorocorys)[10].
Tangarka ta ma głowę koloru limetkowozielonego[8][9]. Skrzydła (lotki i tarcze) wraz z szyją i dziobem czarne. Podgardle koloru indygowego, natomiast brzuszek razem z obojczykiem błękitne[8][9]. Dolna część grzbietu i kuper całe jasnoczerwone albo przechodzące w pomarańczowe na pokrywach nadogonowych[10]. Brak dymorfizmu płciowego[9]. Między podgatunkami istnieją nieznaczne różnice w upierzeniu[9].
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Są to płochliwe ptaki, które unikają człowieka, rzadko odpoczywają.[9]
Podobnie jak w przypadku tangarki berylowej (Tangara nigroviridis) gniazdo w kształcie czarki zrobione z traw[9]. Samica składa 2–5 białych jaj z czerwonym lub fioletowym plamkowaniem[9].
Samiec w okresie godowym wydaje głośnie, ostrzegawcze yeri yeri[9]. Stąd nazwa tego ptaka u Indian z plemienia Yuracae zamieszkujących tereny Boliwii[9].
Pokarm
Drobne owoce, w tym jagody, rzadziej stawonogi takie jak pająki, koniki polne (Caelifera) czy larwy owadów[10]. Żeruje zwykle wysoko w koronach drzew, ale od czasu do czasu zlatuje niżej do średniego piętra lasu, szybko przemieszczając się między gałęziami podczas żerowania[8], bądź jeszcze niżej – do owocujących krzewów[10].
Status[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje tangarkę zielonogłową za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako pospolity. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy ze względu na utratę siedlisk[3][11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Tangara chilensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e Paradise Tanager (Tangara chilensis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)]. (ang.).
- ↑ a b c d Tangara chilensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Thraupinae Cabanis, 1847 - tanagry - Core tanagers (wersja: 2021-07-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-26].
- ↑ a b N.A. Vigors. Characters of several New Species of Birds collected by Mr. Cuming in Chili and Mexico. „Proceedings of the Committee of Science and Correspondence of the Zoological Society of London”. 2, s. 3–4, 1832. (ang.).
- ↑ James A. Jobling: The Key to Scientific Names. [w:] Birds of the World [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2021. (ang.).
- ↑ a b c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-07-26]. (ang.).
- ↑ a b c d Paradise Tanager Tangara chilensis. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j David Alderton, Encyklopedia ptaków świata, Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 130, ISBN 978-83-8172-650-4.
- ↑ a b c d Josep del Hoyo, Andrew Elliott, David Christie (red.): Handbook of the Birds of the World. Cz. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 214–215. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
- ↑ Species factsheet: Tangara chilensis. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-07-26]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Nagrania głosów. [w:] xeno-canto [on-line].