USS Buchanan (DD-131)

USS Buchanan
	; USS „Buchanan” w roku 1936
Klasa	niszczyciel
Typ	Wickes
	Historia
Stocznia	Bath Iron Works
Położenie stępki	29 czerwca 1918
Wodowanie	2 stycznia 1919
	US Navy
Nazwa	USS Buchanan
Wejście do służby	20 stycznia 1919
	Royal Navy
Nazwa	HMS Campbeltown (I42)
Wejście do służby	9 września 1940
Los okrętu	użyty w ataku na suchy dok w Saint-Nazaire
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	1260 t
Długość	95,8 m
Szerokość	9,3 m
Zanurzenie	3 m
	Napęd
	turbiny parowe, 2 śruby
Prędkość	35 węzłów
	Uzbrojenie
	4 działa 102 mm; 1 działo 76 mm; 6 wyrzutni torped 533 mm
Załoga	158
	Multimedia w Wikimedia Commons

USS Buchanan (DD-131) – amerykański niszczyciel typu Wickes z okresu dwudziestolecia międzywojennego i II wojny światowej nazwany imieniem admirała z okresu wojny secesyjnej Franklina Buchanana. W 1940 przekazany Royal Navy, gdzie służył jako HMS Campbeltown (I42). W marcu 1942 użyty w rajdzie na suchy dok w Saint-Nazaire.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Stępkę pod USS „Buchanan” położono 29 czerwca 1918 w stoczni Bath Iron Works. Okręt został wodowany 2 stycznia, wszedł do służby 20 stycznia 1919 i został tymczasowo przydzielony do 2 Eskadry Niszczycieli. W lipcu 1919 wszedł w skład 4 Flotylli Niszczycieli działającej w strukturach Floty Pacyfiku. Okręt wycofano ze służby 7 czerwca 1922. Ponowne wejście do służby miało miejsce 10 kwietnia 1930. Latem 1934 okręt dowodzony przez Theodore’a E. Chandlera pełnił służbę w ograniczonym zakresie. 9 kwietnia 1937 okręt ponownie wycofano ze służby. W związku z napiętą sytuacją międzynarodową i wybuchem II wojny światowej okręt ponownie wszedł do służby 30 września 1939. Wszedł w skład 32 Eskadry Niszczycieli działającej w rejonie północnego Atlantyku. 9 września został wycofany ze służby i w ramach porozumienia „niszczyciele za bazy” przekazany brytyjskiej Royal Navy. Otrzymawszy imię „Campbeltown”, wszedł w skład 7 Grupy Eskortowej, której głównym zadaniem była ochrona konwojów w rejonie wschodniego Atlantyku. Od września 1941 do marca 1942 wchodził w skład eskorty konwojów atlantyckich.

W marcu 1942 niszczyciel HMS „Campbeltown” został wybrany do przeprowadzenia ataku na suchy dok w Saint-Nazaire (pierwotnie niszczycielem wyznaczonym do wzięcia udziału w operacji był polski ORP „Burza”). W ramach przygotowań do misji w stoczni Devonport dokonano na okręcie licznych zmian aby upodobnić go do niemieckiego torpedowca typu Raubvogel:

usunięto dwa kominy, a dwóm pozostałym zmieniono radykalnie wygląd,
usunięto wszelkie zbędne wyposażenie, aby maksymalnie zmniejszyć jego zanurzenie,
na mostku oraz wzdłuż burt zamontowano metalowe płyty mające dać minimalną osłonę obecnym na pokładzie komandosom,
zastąpiono przednie działo kalibru 4 cale działem 12-funtowym oraz zamontowano osiem dodatkowych automatycznych armat Oerlikon 20 mm.

28 marca 1942 HMS „Campbeltown” dowodzony przez komandora podporucznika Stephena Beattiego skrycie podpłynął w okolice doku, a następnie pod silnym niemieckim ostrzałem wbił się w jego wrota. Na niszczycielu znajdował się w przestrzeni między podstawą dziobowego działa a pomostem, zamaskowany ładunek 4,5 tony materiału wybuchowego wyposażonego w tak zwany zapalnik ołówkowy. Wybuch ładunku nastąpił po kilkunastu godzinach. W wyniku eksplozji zginęło prawdopodobnie około 380 niemieckich żołnierzy i francuskich cywilów. Eksplozja zniszczyła dok, który został wyłączony z eksploatacji na pięć lat.