Ulica Polna w Krościenku nad Dunajcem
Fragment alei lipowej (będącej pomnikiem przyrody) wzdłuż ul. Polnej | |||||||||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||
Długość |
700 m | ||||||||||||||||||||||||
Przebieg | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Krościenko nad Dunajcem | |||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego | |||||||||||||||||||||||||
49°26′55,9″N 20°25′52,0″E/49,448853 20,431111 |
Ulica Polna w Krościenku nad Dunajcem (dawniej zwana Pańską Drogą) – jedna z ulic Krościenka nad Dunajcem, na Zawodziu, odchodząca od brzegu Dunajca na wschód, w kierunku góry Stajkowej. Ulica przechodzi w aleję, która prowadzi do źródeł wody mineralnej „Stefan” i „Michalina”.
Przebieg i ważniejsze obiekty[edytuj | edytuj kod]
Ulica Polna zaczyna się w okolicy pola namiotowego „Cypel Pieniny” nad Dunajcem, następnie przechodzi przez zabudowania przy ul. Zdrojowej. Po paruset metrach, za skrzyżowaniem z ulicą Słoneczną, ulica Polna staje się polną aleją idącą w szpalerze drzew, będących pomnikiem przyrody. Na aleję tę składa się: 11 lip drobnolistych, 2 klony zwyczajne i 1 klon jawor. Drzewa te mają obwody pni od 200 do 340 cm i wspólnie stanowią pomnik przyrody zarejestrowany w gminie Krościenko nad Dunajcem. W drugiej dekadzie XXI wieku na odcinku między ul. Słoneczną a ul. Jarek wybudowano asfaltową drogę równoległą do starej alejki.
Przed skrzyżowaniem z ul. Jarek/papieża Karola Wojtyły (około 400 m na północ od ul. Polnej), na równi u podnóża góry stał na polu XIX-wieczny krzyż[1], zwany „krzyżem cholerycznym”. Jest to pamiątka epidemii cholery, która – wśród wielu innych – w pobliżu tego miejsca zabiła dwóch mieszkańców sąsiedniej Obidzy, wracających do domu z pracy w Krościenku. Około 2020 roku odrestaurowano krzyż i przeniesiono go w okolicę ulicy Słonecznej, około 400 m na północ od ulicy Polnej.
Za skrzyżowaniem z ul. Jarek/papieża Karola Wojtyły, po prawej stronie widoczny jest ośrodek narciarski „Stajkowa” uruchomiony w 2008 roku.
Za tym skrzyżowaniem ulica przechodzi w szutrową alejkę prowadzącą wzdłuż Potoku Stajkowskiego do źródeł wody mineralnej „Stefan” i „Michalina”, zmieniając nazwę na „aleja Dziewolskich”.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Zbocza Stajkowej od początku XVIII wieku były znane ze źródeł zawierających szczawną wodę. Jej zdrowotny charakter został odkryty w latach 20. XIX wieku. U północno-zachodniej podstawy góry (na przedłużeniu Pańskiej Drogi, wzdłuż Potoku Stajkowskiego) korzystano ze źródła „Stefan” i „Michalina” co najmniej od początku XVIII wieku[2]. Droga kiedyś była deptakiem dla kuracjuszy, obsadzonym lipami przez Hieronima Dziewolskiego. Pomysł obsadzenia alei lipami był formą hołdu złożonego ofiarom rabacji galicyjskiej w 1846 roku[2].
Wzdłuż Pańskiej Drogi stały łazienki kąpielowe z żeliwnymi wannami, umożliwiające kuracjuszom kąpiel w szczawach. Stał również pensjonat. Niszczejące budynki zostały rozebrane pod koniec XIX wieku.
W XX i XXI wieku przez wiele lat źródła obudowane były kamiennym bunkrem[3], jednak w 2010 roku gmina zagospodarowała teren wokół źródeł mineralnych „Stefan” i „Michalina”, budując altanę i ujęcia[4].
Inwestycja była współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach działania „Wdrażanie Lokalnych Strategii Rozwoju” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013 z zakresu „Odnowa i Rozwój Wsi” wdrażanych za pośrednictwem Lokalnej Grupy Działania Leader „Gorce-Pieniny”[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Koper 2006 ↓, s. 102.
- ↑ a b Koper 2008 ↓, s. 44–46.
- ↑ Koper 2006 ↓, s. 281–322.
- ↑ a b Zagospodarowanie źródła „Maria” łącznie z drogą dojazdową i dojściem w Krościenku nad Dunajcem. 2011-08-11. [dostęp 2012-08-26].
C
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Krzysztof Koper: Mały przewodnik historyczny po krościenku nad Dunajcem. 660 lat lokacji miasta (1348–2008). Nowy Targ: Wydawnictwo „MK” s.c., 2008. ISBN 978-83-60306-31-4.
- Krzysztof Koper: Z dziejów Krościenka nad Dunajcem. Nowy Targ: Zakład Poligraficzny „MK” s.c., 2006. ISBN 83-60306-10-9.