Ulice i place w Zawierciu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Długość ulic w Zawierciu wynosi 231 km w ciągu (stan na 2002 rok)[1]:

Historia[edytuj | edytuj kod]

Ulica Piaski około 1928 roku

Pierwszą dzielnicą Zawiercia (ówcześnie osobną miejscowością), w której nadano nazwy ulicom, był Kromołów, przy czym ulice te przedstawiały początkowo fatalny stan. Około 1854 roku główną ulicą Kromołowa była ulica Siewierska. W 1893 roku na planie Kromołowa znajdowały się ulice: Kościelna, Przechodnia, Siewierska, Skarżycka, Zawierciańska i Żarecka. W okresie II Rzeczypospolitej dobudowano ulice: Ankwiczowską, Bzowską, Koziegłowską, Szeroką, Targową, Wąską i Żarnowską[2].

Pierwsze regularne ulice w Zawierciu zostały wytyczone w 1878 roku po zakupie gruntów przez Towarzystwo Akcyjne Zawiercie. Wówczas to zarząd towarzystwa zatwierdził plany wytyczenia regularnych ulic i domów mieszkalnych[3]. Pierwszą ulicę w Zawierciu wybrukowano w 1891 roku[4]. Poza osiedlem TAZ na początku XX wieku Zawiercie nie posiadało brukowanych ulic; pod koniec 1918 roku miasto posiadało cztery brukowane ulice i cztery częściowo brukowane[3]. W 1909 roku prawdopodobnie pierwszy raz ulice Zawiercia uwidoczniono na planie geometrycznym; zawierał on ulice: Aleje I, Aleje II, Apteczną, Blanowską, Chmielną, Fabryczną, Hożą, Kopalnianą, Krótką, Kościelną, Łośnicką, Marszałkowską, Nowofabryczną, Nowy Rynek, Ogrodową, Piaskową, Pocztową, Polną, Porębską, Rokicką, Sądową, Siewierską, Siewną, Stary Rynek, Turnią, Wąską, Widok, Wielki Świat, Wspólną i Żelazną[5]. W 1919 roku rozpoczęto wytyczanie ulic w sposób planowy, jednak z powodu braku funduszy miejskich plany w całości urzeczywistniono jedynie na terenie osiedli Argentyna i Nowy Świat[3]. W 1927 roku ulicę 3 Maja – reprezentacyjną wówczas ulicę Zawiercia – jako pierwszą w mieście pokryto materiałem smołowanym[6]. Rok później zostały utwardzone 32 ulice. W pierwszej połowie lat 30. nastąpiła rozbudowa sieci ulic: na koniec 1929 roku w mieście istniało 13 km ulic, podczas gdy w 1936 – prawie 83 km, z czego 8 km było utwardzonych (łącznie 182 ulice[7]). 20 listopada 1940 roku nadburmistrz Wilhelm Frick wydał zarządzenie o zmianie nazw 167 ulic Zawiercia[8].

W 1945 roku miasto liczyło 107 km ulic, a w 1949 – 76 km. W 1950 roku zapoczątkowano ukształtowanie ulic razem z ich infrastrukturą. W latach 50. i 60. wzrosły nakłady na budowę dróg. W 1955 roku w mieście znajdowało się 6 km tzw. ulepszonych ulic i 102 km nieulepszonych, podczas gdy w 1967 roku było to 24 km ulic ulepszonych i 84 km nieulepszonych[9]. W 1992 roku miasto liczyło 426 ulic[7].

Wykaz ulic i placów Zawiercia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: Biuletyn Informacji Publicznej, TERYT[10][11]

Ulice[edytuj | edytuj kod]

Ulica Bohaterów Westerplatte
Ulica Mieczysława Niedziałkowskiego
Ulica Marii Skłodowskiej-Curie
Ulica Obrońców Poczty Gdańskiej
Obecna nazwa Dzielnica miasta Nazwa pierwotna /
nazwy poprzednie
Okupacja niemiecka
(1939–1945)
Polska Rzeczpospolita Ludowa
(1945–1989)
3 Maja Centrum Pocztowa[12]
Kolejowa
Adolf-Hitler-Straße Józefa Stalina[13]
11 Listopada Stary Rynek Nowofabryczna[14] Wolności
Antoniego Kaziora (od 1976)[14]
Amatorska Argentyna Antoniego Żabickiego[15]
Władysława Andersa Stawki Lucjana Jaworskiego[15]
Apteczna Stary Rynek
Armii Krajowej Borowe Pole 40-lecia[15]
Adama Asnyka Warty
Astronautów Łośnice
Astrów Borowe Pole
Bagno Stawki
Bankowa Stary Rynek
Stefana Batorego Centrum
Józefa Bema Kromołów
Biała Warty
Biały Kamień Karlin
Aleksandry Billewiczówny Skarżyce
Blanowska Blanowice
Piłsudskiego
Stawki
Bolesława Limanowskiego Blanowitzerstraße Ludwika Waryńskiego[16]
Bliska Stary Rynek
Bociania Marciszów
Boczna Łośnice
Bohaterów Westerplatte Szymańskiego Fabryczna[17]
Bonerów Kromołów Marcina Kasprzaka[18]
Borowa Borowe Pole
Borowe Pole Borowe Pole
Brata Alberta Dąbrowica Władysława Gomułki[19]
Braterska Blanowice
Bratków Borowe Pole
Władysława Broniewskiego Zuzanka I
Browar Kromołów
Jana Brzechwy Argentyna
Brzozowa Piłsudskiego
Bukowa Warty
Bzowska Dąbrowica
Cedrowa Blanowice
Cegielniana Zuzanka
Celiny Karlin
Cerefisko Stary Rynek
Chabrowa Borowe Pole
Chemiczna Dąbrowica
Chlebowa Karlin
Chmielna Blanowice
Bolesława Chrobrego Borowe Pole
Wacława Chrzanowskiego Warty 20 Stycznia[18]
Ciasna Stary Rynek
Cicha Zuzanka
Ciekawa Zuzanka
Cmentarna Warty
Czereśniowa Zuzanka
Czwartaków Bzów
Czysta Stawki
Daleka Miodowa
Darniowa Kromołów
Ignacego Daszyńskiego Centrum Smolna Feliksa Dzierżyńskiego[20]
Dawna Stary Rynek
Dąbrowica Dąbrowica
Dębowa Dąbrowica
Długa Stawki
Romana Dmowskiego Centrum Aleksandra Zawadzkiego[21]
Dobra Stary Rynek
Dojazd Piłsudskiego Józefa Piłsudskiego[19]
Dojazdowa Dąbrowica
Piłsudskiego
Dolna Zuzanka
Dożynkowa Kromołów
Dudy Stawki
Dworska Żerkowice
Działkowców Miodowa
św. s. Faustyny Blanowice
Filaretów Kromołów
Filomatów Kromołów
Filtrowa Borowe Pole
Firlejów Kromołów Małgorzaty Fornalskiej[18]
Aleksandra Fredry Żerkowice
Andrzeja Frycza-Modrzewskiego Kromołów
Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego Zuzanka I
Jerzego Gardy Warty Nikosa Belojanisa[18]
Gdańska Centrum
Gliniana Stawki Ignacego Paderewskiego[19]
Głęboka Karlin
Głogowa Dąbrowica
Gminna Pomrożyce
Gołębia Stawki
Gościnna Borowe Pole
Górnośląska Miodowa
Górska Łośnice
Graniczna Miodowa
Grobla Żerkowice
Gromadzka Kromołów
Gruntowa Borowe Pole Łowiecka[19]
Grunwaldzka Centrum
Grzybowa Warty
Józefa Hallera Kromołów Bolesława Bieruta[2]
Harcerska Bzów
Kromołów
Hoża Stary Rynek
Samuela Huldczyńskiego Zuzanka I Hanki Sawickiej[22]
Hutnicza Miodowa
Inwestycyjna Marciszów
Królowej Jadwigi Stawki Beskiden-Straße[8] Alojzego Królika[15]
Anny Jagiellonki Stawki Wacława Rozpary[15]
Jagiellońska Centrum
Władysława Jagiełły Stawki Bułata[15]
Jagodowa Dąbrowica
Jakuba Borowe Pole
Jałowcowa Miodowa
Jana Kazimierza Stawki Bronisława Janikowskiego[15]
Jaskółcza Marciszów
Jaskrowa Centrum
Jasna Stawki
Jastrzębia Marciszów
Jaśminowa Centrum
Jesienna Blanowice
Jęczmienna Dąbrowica
Jodłowa Borowe Pole
Junacka Centrum
Jurajska Kromołów
Żerkowice
Kościelna[23]
Kamienna Łośnice
Kanarkowa Marciszów
Karlińska Karlin
Kromołów
Karowa Blanowice
Jana Kasprowicza Centrum
Kasztanowa Warty
Jana Kilińskiego Centrum Kuckuks-Weg[8]
Kijowska Argentyna
Klin Kromołów
Klonowa Piłsudskiego
Kłosowa Dąbrowica
Andrzeja Kmicica Skarżyce
Kolorowa Łośnice
Hugona Kołłątaja Borowe Pole
Kombatantów Zuzanka
Marii Konopnickiej Bzów Bergman-Straße[8]
Mikołaja Kopernika Stary Rynek
Kormoranów Marciszów
Korzenna Bzów
Kosowska Borowe Pole
Tadeusza Kościuszki Centrum Kościelna[24] Warthe-Straße[25]
Józefa Ignacego Kraszewskiego Argentyna
Krajobrazowa Pomrożyce
Krakowska Argentyna
Krańcowa Pomrożyce
Kredytowa Kromołów
Kresowa Miodowa
Kręta Miodowa
Kromołowska Kromołów
Warty
Krótka Piłsudskiego Juliana Marchlewskiego[19]
Krzywa Stawki
Księżycowa Stary Rynek
Kukułcza Marciszów
Kwiatowa Borowe Pole
Kwietniowa Zuzanka
Teofila Aleksandra Lenartowicza Borowe Pole
Mieczysława Lepeckiego Bzów Manifestu Lipcowego[15]
Lepsza Stary Rynek
Leśna Szymańskiego Bronisława Pieradzkiego Stefana Okrzei[21]
Bolesława Limanowskiego Stawki Ludwika Waryńskiego[15]
Lipowa Warty
Lisia Marciszów
Lotnicza Borowe Pole
Lwowska Borowe Pole
Łabędzia Marciszów
Ładna Dąbrowica
Łagodna Zuzanka
Łamana Zuzanka
Łanowa Marciszów
Łączna Blanowice
Łośnicka Kromołów
Łośnice
Zuzanka
Łowiecka Borowe Pole
Łukowa Zuzanka
Włodzimierza Majakowskiego Warty
Juliana Majcherczyka Zuzanka I
Makowa Borowe Pole
Malinowa Dąbrowica
Mała Borowe Pole
Marciszowska Marciszów
Marszałkowska Stary Rynek Dworcowa[18] Alte Markt-Straße Teodora Duracza[26]
Jana Matejki Bzów
Kromołów
Metalowców Argentyna
Adama Mickiewicza Zuzanka I Bach-Straße[8] Leona Kruczkowskiego[27]
Miejska Stawki
Miła Dąbrowica
Miodowa Miodowa
Młynarska Marciszów
Młyńska Borowe Pole
Modra Blanowice
Modrzewiowa Borowe Pole
Mokra Centrum
Stanisława Moniuszki Szymańskiego Marcelego Nowotki[28]
Morelowa Stary Rynek
Mostowa Centrum
Mrzygłodzka Marciszów
Stary Rynek
Murarska Miodowa
Mylna Argentyna
Myśliwska Marciszów
Nad Wartą Kromołów
Narcyzów Borowe Pole
Nektarowa Miodowa
Niecała Blanowice
Juliana Ursyna Niemcewicza Kromołów
ks. Alfonsa Niedermana Skarżyce
Mieczysława Niedziałkowskiego Szymańskiego Stanisława Szymańskiego[29]
Cypriana Kamila Norwida Warty
Nowa Kromołów
Nowe Zawiercie Borowe Pole
Nowomiejska Borowe Pole
Nowowiejska Marciszów
Nowowierzbowa Zuzanka I
Obłok Blanowice
Obrońców Poczty Gdańskiej Dąbrowica
Miodowa
Kopalniana[30]
Ciągowicka[31]
Ogrodowa Marciszów
Okiennik Skarżyce
Żerkowice
Okólna Warty
al. Leopolda Okulickiego Centrum
Olchowa Zuzanka
Olendry Blanowice
Olkuska Wydra Zielona
Orla Stawki
Orłowska Bzów
Orzechowa Zuzanka Juliana Marchlewskiego[19]
Elizy Orzeszkowej Warty
Osiedlowa Miodowa
Ostańcowa Skarżyce
Oświatowa Borowe Pole
Owocowa Zuzanka
Ignacego Paderewskiego Centrum
Warty
Wydra Zielona
Pilicka Hermann-Göring-Straße Armii Czerwonej[32]
Parkowa Piłsudskiego
Pastewna Stawki
Pastwiska Stawki
Pejzaż Żerkowice
Perlicza Marciszów
Piaskowa Kromołów
Piastowska Centrum
Piecki Blanowice
Piekarska Centrum
Piesza Stary Rynek
Piękna Centrum
Józefa Piłsudskiego Piłsudskiego
Szymańskiego
Zuzanka I
Łośnicka Lange-Straße[8] 1 Maja[33]
Pionierów Wydra Zielona
Piwna Stawki
Piwniczna Łośnice
Pod Górą Karlin
Podgórska Pomrożyce
Podkądzielowa Miodowa
Podleśna Centrum
Podmiejska Stary Rynek
Pogodna Marciszów
Pogorzelska Miodowa Władysława Kunickiego[34]
Poległych Bzów
Polna Miodowa
Polska Argentyna
Południowa Zuzanka I
Pomorska Centrum Siewna Jana Krasickiego[35]
Pomrożycka Pomrożyce
Józefa Poniatowskiego Borowe Pole
Poprzeczna Borowe Pole
Porębska Stary Rynek
Potok Zuzanka
Powstańców Śląskich Centrum Pilicka[36]
Poziomkowa Skarżyce
Poznańska Borowe Pole
Północna Stawki
Prosta Kromołów
Próżna Stawki
Bolesława Prusa Warty
Przechodnia Argentyna
Przejściowa Kromołów
Przepiórcza Marciszów
Kazimierza Przerwy-Tetmajera Blanowice
Przeskok Borowe Pole
Przesmyk Marciszów
Przyjaciół Zuzanka
Przyjaźni Blanowice
Pszczelna Centrum
Pszczelne Łąki Centrum
Pszenna Dąbrowica
Ptasia Stawki
Puchacza Marciszów
Kazimierza Pułaskiego Centrum
Macieja Rataja Argentyna Stanisława Popielarskiego[15]
Stanisława Rączki Warty Henryka Rutkowskiego[18]
Rekreacyjna Stary Rynek
Władysława Stanisława Reymonta Centrum
Ręby Stawki
Robotnicza Stary Rynek
Rokicka Centrum
Rolnicza Stary Rynek
Romantyczna Borowe Pole
Równa Argentyna
Równoległa Centrum
Różana Borowe Pole
Rudnicka Stawki
Rumiankowa Borowe Pole
Rybia Stawki
Rynek Kromołów plac 22 Lipca[2]
Rzemieślnicza Miodowa
Sadowników Centrum Franciszka Zubrzyckiego
Sądowa Centrum
Sąsiedzka Borowe Pole
Senatorska Argentyna Przodowników Pracy[19]
Sienna Dąbrowica
Henryka Sienkiewicza Argentyna Polna[37] Grenzland-Straße[8]
Siewierska Kromołów
Wydra Zielona
Władysława Sikorskiego Centrum Stefana Okrzei[38]
Sitowie Stawki
Skalna Skarżyce
Skarpa Blanowice
Skarżycka Blanowice
Skarżyce
Składowa Centrum
Marii Skłodowskiej-Curie Centrum Kupiecka
Zaolziańska (od 1938)[32]
Jana Skrzetuskiego Skarżyce
Słoneczna Zuzanka
Juliusza Słowackiego Centrum Rokicka[39]
Słowiańska Piłsudskiego
Słowicza Marciszów
Smuga Kromołów
Smutna Warty
Smużna Stawki
Haliny Snopkiewiczówny Warty Władysława Hibnera[18]
Jana III Sobieskiego Borowe Pole
Sokola Marciszów
Solidna Stawki
Solna Karlin
Sosnowa Stawki
Spacerowa Centrum
Spadowa Dąbrowica
Spokojna Blanowice
Sportowa Blanowice
Spółdzielcza Zuzanka
Stalowa Argentyna
Stalowników Zuzanka
Staromiejska Kromołów 19 Stycznia[2]
Staroszkolna Stary Rynek
Stary Las Dąbrowica
Stary Rynek Stary Rynek
Stanisława Staszica Borowe Pole
Stefania Stawki Stephanienstraße[40]
Storczyków Borowe Pole
Stroma Łośnice
Strumień Zuzanka
Strumień-Wierczki Łośnice
Zuzanka
Suliny Karlin
Żerkowice
Surowa Warty
Szara Żerkowice
Szczęśliwa Dąbrowica
Szczygłów Marciszów
Szeroka Stawki
Szewska Dąbrowica
Szklarska Dąbrowica
Szkolna Stary Rynek
Szlachecka Skarżyce
Szpaków Marciszów
Szpitalna Warty
Franciszka Szymańskiego Szymańskiego Aleje III Marcelego Nowotki[41]
Szymona Szymonowica Karlin
Żerkowice
Piotra Ściegiennego Centrum
Ślepa Stary Rynek
Świerkowa Borowe Pole
Targowa Kromołów
Technologiczna Marciszów
Tęczowa Blanowice
Topiel Stawki
Topolowa Stawki
Torowa Borowe Pole
Towarowa Dąbrowica
Miodowa
Romualda Traugutta Borowe Pole Kisnera[18]
Turystyczna Skarżyce
Juliana Tuwima Argentyna
Tylna Stawki
Urwisko Skarżyce
Uskok Miodowa
Uśmiechu Kromołów
ks. Bolesława Wajzlera Stawki Piaski[42] Henryka Kozła[43]
Wapienna Stawki
Warszawska Argentyna
Warzywna Żerkowice
Wąska Stawki
Wąwozowa Pomrożyce
Wiktora Weintrauba Stary Rynek
Wenecka Argentyna
Wesoły Świat Borowe Pole
Wichrowe Wzgórze Blanowice
Widna Zuzanka
Widok Stary Rynek
Wielka Karlin
Wierczki Zuzanka
Wierczki-Północ Blanowice
Zuzanka
Wierzbowa Piłsudskiego
Wilcza Marciszów
Wilgi Marciszów
Willowa Miodowa
Winna Wydra Zielona
Wiosenna Blanowice
Wiosny Ludów Warty
Wiśniowa Zuzanka
Michała Wiśniowieckiego Stawki Stanisława Łazarza[15]
Wjazd Bzów
Włodowska Stary Rynek
Włókiennicza Dąbrowica
Wojska Polskiego Miodowa Siewierska
Górnośląska (od 1922)[44]
Michała Wołodyjowskiego Skarżyce
Woskowa Miodowa
Wronia Centrum Mariana Buczka[45]
Wrzosowa Stawki
Wschodnia Centrum
Wspólna Stary Rynek
Wygon Blanowice
Wykładana Centrum
Wypaliska Dąbrowica
Stanisława Wyspiańskiego Blanowice
ks. kard. Stefana Wyszyńskiego Centrum II Kongresu Pokoju[15]
Pocztowa[46]
Zachodnia Stary Rynek
Zacisze Zuzanka
Zagłębiowska Miodowa
Jana Onufrego Zagłoby Skarżyce
Zagonowa Kromołów
Zagrodowa Bzów
Zajazdy Dąbrowica
Zakątek Kromołów
Zakręt Centrum
Zamek Skarżyce
Zamkowa Skarżyce
Zaparkowa Piłsudskiego
Zaporowska Argentyna Mieczysława Krzyka[15]
Zarzecze Marciszów
Zbożowa Kromołów
Zdrowa Bzów
Emila Zegadłowicza Centrum Wielki Świat
Gabriela Narutowicza (od 1923)
Gerichtstraße[47]
Zgoda Stawki
Zielna Argentyna
Ziemna Argentyna
Zimna Argentyna
Ziołowa Karlin
Zuchowa Bzów
Zuzanka Zuzanka
Zwarta Łośnice
Zwierzyniecka Bzów
Źródlana Zuzanka
Żabia Dąbrowica
Miodowa
Żelazna Kromołów
Żeńców Żerkowice
Żerkowicka Żerkowice
Stefana Żeromskiego Bzów
Żniwna Kromołów
Żołnierska Bzów
Żółwia Dąbrowica
Żurawia Stary Rynek
Żwirki i Wigury Centrum
Żwirowa Marciszów
Władysława Żyły Stary Rynek Stanisława Wróbla[15]
Żytnia Zuzanka

Place i ronda[edytuj | edytuj kod]

Obecna nazwa Dzielnica miasta Nazwa pierwotna /
nazwy poprzednie
Okupacja niemiecka
(1939–1945)
Polska Rzeczpospolita Ludowa
(1945–1989)
rondo 100-lecia Zawiercia Centrum[48]
skwer Armii Krajowej Centrum[49]
plac Jana Pawła II Centrum
plac Jarosława Dąbrowskiego Stary Rynek Nowy Rynek (do 1972)[50]
rondo Wiesława Ochmana Stary Rynek[51]
plac Teodora Stosika Centrum

Nieistniejące ulice[edytuj | edytuj kod]

Ostatnia nazwa Dzielnica miasta Nazwa pierwotna /
nazwy poprzednie
Okupacja niemiecka
(1939–1945)
Polska Rzeczpospolita Ludowa
(1945–1989)
Haliny Konopackiej[52] Szymańskiego Aleje II
Wojciecha Korfantego[53] Piłsudskiego Juliana Marchlewskiego
Kozia[8] Ziegen-Weg[8]
Krucza[53] Piłsudskiego
Ogrodowa[54] Piłsudskiego
Turnia[55]
Więźniów Politycznych Centrum Chmielna Koppenstraße Więźniów Politycznych[56]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Monografia Zawiercia, s. 157.
  2. a b c d Zawiercie. Studium monograficzne, s. 57.
  3. a b c Zawiercie i jego ulice, s. 7–14.
  4. Jerzy A. Maciążek, Historia Zawiercia zbadana przez Jerzego Maciążka: Jak nasze miasto wyglądało ponad 100 lat temu? [online], Zawiercie Nasze Miasto, 17 lutego 2013 [dostęp 2022-08-02].
  5. Monografia Zawiercia, s. 81.
  6. Zawiercie i jego ulice, s. 20.
  7. a b Zawiercie. Studium monograficzne, s. 60.
  8. a b c d e f g h i Oskarżałem kata Zawiercia, s. 12.
  9. Monografia Zawiercia, s. 506–508.
  10. Jednostki pomocnicze [online], Biuletyn Informacji Publicznej [dostęp 2022-08-02].
  11. Wyszukiwanie [online], TERYT [dostęp 2022-08-30], w polu Ulice (ULIC) należy wybrać województwo śląskie, powiat zawierciański, gminę Zawiercie, miejscowość Zawiercie.
  12. Zawiercie. Studium monograficzne, s. 59.
  13. Zawiercie i jego ulice, s. 18.
  14. a b Zawiercie i jego ulice, s. 71.
  15. a b c d e f g h i j k l m n Strona miejscowości Zawiercie [online], Fotopolska.eu [dostęp 2022-08-02].
  16. Zawiercie i jego ulice, s. 69.
  17. Zawiercie i jego ulice, s. 29.
  18. a b c d e f g h Jolanta Kasperek, Dorota Walus, Ewa Kita, Moje miasto Zawiercie [online], Śląska Biblioteka Cyfrowa [dostęp 2022-08-02].
  19. a b c d e f g Zawiercie i jego ulice, s. 98.
  20. Zawiercie i jego ulice, s. 42.
  21. a b Zawiercie i jego ulice, s. 50.
  22. Zawiercie i jego ulice, s. 37.
  23. Zawiercie. Studium monograficzne, s. 130.
  24. Zawiercie i jego ulice, s. 23.
  25. Zawiercie i jego ulice, s. 30.
  26. Zawiercie i jego ulice, s. 75.
  27. Dawne Zawiercie, t. 1, s. 144.
  28. Dawne Zawiercie, t. 2, s. 91.
  29. Zawiercie. Studium monograficzne, s. 73.
  30. Zawiercie i jego ulice, s. 86.
  31. Dawne Zawiercie, t. 1, s. 32.
  32. a b Zawiercie i jego ulice, s. 31.
  33. Zawiercie i jego ulice, s. 44.
  34. Zawiercie i jego ulice, s. 78.
  35. Zawiercie i jego ulice, s. 59.
  36. Dawne Zawiercie, t. 1, s. 21.
  37. Zawiercie i jego ulice, s. 53.
  38. Dawne Zawiercie, t. 2, s. 73.
  39. Zawiercie i jego ulice, s. 60.
  40. Pitaval zawierciański, s. 32.
  41. Zawiercie i jego ulice, s. 55.
  42. Dawne Zawiercie, t. 1, s. 9.
  43. Krzysztof Kluza, Pocztówka z Zawiercia [online], Jura24, 4 lutego 2022 [dostęp 2022-08-02].
  44. Zawiercie i jego ulice, s. 77.
  45. Dawne Zawiercie, t. 2, s. 94.
  46. Dawne Zawiercie, t. 2, s. 74.
  47. Zawiercie i jego ulice, s. 64.
  48. Paulina Musialska, Uroczysta sesja Rady Miejskiej na 100-lecie Zawiercia [online], Zawiercie Nasze Miasto, 1 lipca 2015 [dostęp 2022-08-02].
  49. Wiktoria Żesławska, Skwer Armii Krajowej w Zawierciu zostanie odnowiony. W planie jest kapitalny remont [online], Zawiercie Nasze Miasto, 5 listopada 2021 [dostęp 2022-08-02].
  50. Zawiercie i jego ulice, s. 83.
  51. Rondo imienia Wiesława Ochmana? [online], Zawiercie [dostęp 2022-08-02].
  52. Zawiercie i jego ulice, s. 58.
  53. a b W mieście zrujnowanym? [online], Dawne Zawiercie [dostęp 2022-08-02].
  54. Dawne Zawiercie, t. 2, s. 148.
  55. Zawiercie. Studium monograficzne, s. 58.
  56. Zawiercie i jego ulice, s. 65.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jerzy Abramski, Zawiercie i jego ulice, Zawiercie: Towarzystwo Miłośników Ziemi Zawierciańskej, 1991.
  • Jerzy Abramski, Zawiercie. Studium monograficzne, Zawiercie: Miejski Ośrodek Kultury „Centrum”, 1994, ISBN 83-902833-0-1.
  • Dawne Zawiercie. Album fotograficzny, t. 1, Zawiercie: Centrum Rozwoju Lokalnego, 2015, ISBN 978-83-937364-4-7.
  • Dawne Zawiercie. Album fotograficzny, t. 2, Zawiercie: Ewerro, 2019, ISBN 978-83-64909-61-0.
  • Jerzy A. Maciążek, Pitaval zawierciański, Zawiercie: Miejski Ośrodek Kultury „Centrum”, 2020, ISBN 978-83-64173-72-1.
  • Monografia Zawiercia, Zawiercie: Towarzystwo Miłośników Ziemi Zawierciańskej, 2003, ISBN 83-905651-5-3.
  • Jan Pietrzykowski, Oskarżałem kata Zawiercia. Proces Rudolfa Emanuela Schneidera, Katowice: Śląski Instytut Naukowy, 1987, ISBN 83-7008-049-9.