Unis

Unis

władca starożytnego Egiptu
Okres	XXIV wiek p.n.e.
Poprzednik	Dżedkare
Następca	Teti
Dane biograficzne
Dynastia	V dynastia
Miejsce spoczynku	piramida Unisa w Sakkarze
Żona	Nebet, Chenut, Seszseszet (?)
Dzieci	Iput, Hemetre, Nefrut, ? (syn), Unasanch

Stela Unisa z jego kompleksu grobowego w Sakkarze

Unis (Wenis, Unas) – władca starożytnego Egiptu, ostatni faraon V dynastii.

Lata panowania

• 2367-2347 p.n.e. (Kwiatkowski)
• 2380-2350 p.n.e. (Schneider)
• 2356-2323 p.n.e. (Tiradritti, De Luca)

Pochodzenie i rodzina

Pochodził prawdopodobnie z libijskiego rodu, osiadłego w Fajum (Kwiatkowski). Niektórzy widzą w nim syna Dżedkare (Grimal). Jego żonami były Nebet, Chenut i prawdopodobnie Seszseszet. Najprawdopodobniej ani Unis, ani jego małżonki nie pochodziły z królewskiego rodu. Był „królem między dynastiami” i „osobowością, której pamięć potomni zachowali w niezwykłej formie” (Munro).

Miał 3 córki o imionach Iput, Hemetre i Nefrut, a także 2 synów: starszego, przewidzianego na następcę tronu, o nieznanym dla nas imieniu, oraz młodszego Unasancha. Obaj zmarli jednak jeszcze przed ojcem.

Działalność

Według Manethona władał Egiptem przez 33 lata, natomiast Kanon Turyński podaje 30 lat jego panowania. Okoliczności wstąpienia na tron tego władcy są nieznane. Być może został wyniesiony do władzy w wyniku zamieszek, do jakich doszło w Abydos (Kwiatkowski). Pewne jest, że jako władca walczył z Beduinami na Synaju i że podczas jego panowania doszło do dalszego osłabienia władzy centralnej na rzecz wysokich dygnitarzy dworskich i prowincjonalnych. Prowadził również czynną dyplomację w Byblos i Nubii oraz działalność budowlaną na Elefantynie i w północnej Sakkarze.

Piramida Unisa w Sakkarze

Kompleks grobowy

Kompleks grobowy Unisa został wzniesiony w Sakkarze w sąsiedztwie kompleksu Dżesera, Tetiego i Sechemcheta. Tam też Unis został pochowany. Jego piramida jest najmniejszą z piramid władców z V dynastii, co też jest symbolicznym świadectwem osłabienia władzy monarszej w końcowym okresie panowania tej dynastii. Jednocześnie to właśnie w niej pojawiają się po raz pierwszy, wyryte na ścianach grobowca, słynne Teksty Piramid. Zwyczaj dekorowania ścian wewnątrz piramid władców, zapoczątkowany przez Unisa, utrzyma się do czasów VIII dynastii.

Tytulatura

Królewski Protokół
serech lub Horusowe:
trl.: Wadż-taui (wꜢḏ-tꜢwi)
tłum.: Horus-który-czyni-Oba-Kraje-kwitnącymi
nebti lub Należący do Obu Pań:
trl.: Wadż-em-[Nebty] (wꜢḏ-m)
tłum.: Ten-który-rozkwita-z-Dwoma-Paniami
prenomen lub imię tronowe:
trl.: Unis (wnis)
tłum.: Ten-który-trwa (istnieje)

Bibliografia

• N. Grimal Dzieje starożytnego Egiptu, PIW, Warszawa 2004, s. 88, ISBN 83-06-02917-8
• BogusławB. Kwiatkowski BogusławB., Poczet faraonów, Warszawa: Iskry, 2002, s. 175-177, ISBN 83-207-1677-2, OCLC 830308044 .
• Th. Schneider Leksykon faraonów, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 2001, s. 351 – 352, ISBN 83-01-13479-8
• F. Tiradritti, A. De Luca Skarby egipskie, Muza SA, Warszawa, s. 24, ISBN 83-7200-635-0