Władysław Deszczka
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Miejsce spoczynku | |
Zawód, zajęcie |
pracownik naukowy |
Narodowość |
polska |
Odznaczenia | |
Władysław Deszczka (ur. 2 marca 1892 w Ostrożeniu[1], zm. w kwietniu 1940 w Katyniu[2]) – doktor geografii, podporucznik rezerwy, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
I wojna światowa[edytuj | edytuj kod]
Od września 1913 w armii rosyjskiej, służył w IV batalionie saperów syberyjskich (wrzesień 1914–maj 1915). Absolwent podchorążówki Wojsk Taborów, żołnierz Armii Polskiej we Francji. W latach 1918–1921 służył w Wojsku Polskim, walczył w wojnie polsko-bolszewickiej; wystąpił z wojska w stopniu podporucznika rezerwy[3].
Lata międzywojenne[edytuj | edytuj kod]
Ukończył Szkołę Inżynierska im. Hipolita Wawelberga. W Warszawie rozpoczął studia wyższe na uczelni prywatnej Towarzystwa Kursów Naukowych (późniejszej Wolnej Wszechnicy Polskiej). Absolwent Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Warszawskiego. Od dzieciństwa interesował się geografią i fotografią. Po zdaniu matury wyjechał do Argentyny, gdzie chciał osiedlić się jako osadnik. Od 1921 roku mieszkał w Poznaniu. Zgłosił się na studia do prof. Stanisława Pawłowskiego, którego był asystentem. Rozpoczął wtedy pracę naukową na Uniwersytecie Poznańskim, na którym działał do roku 1929, pracując głównie w dziedzinie antropogeografii i odbywając szereg podróży naukowych, m.in. do Rumunii i Skandynawii. Stopień naukowy doktora uzyskał na podstawie pracy o rozmieszczeniu domów i osiedli w Polsce. Po uzyskaniu doktoratu w 1929 roku przeniósł się do Warszawy, gdzie zaczął pracę w charakterze pracownika naukowego Uniwersytetu Warszawskiego i Wydziału Kartograficznego Wojskowego Instytutu Geograficznego, prowadząc prace dotyczące nomenklatury geograficznej. Równocześnie brał czynny udział w pracach Polskiego Towarzystwa Geograficznego, pozostając przez szereg lat członkiem jego Zarządu. Przez pewien czas pracował w Głównym Urzędzie Statystycznym. Brał aktywny udział w dyskusjach nad programami szkolnymi w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Był autorem wielu recenzji tychże programów. Pracował również w Komisji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, gdzie zajmował się ustalaniem urzędowych nomenklatur miejscowości. Uczestniczył w działalności Komitetu Wydawania Dzieł Wacława Nałkowskiego i jako wykładowca w Towarzystwie Rozwoju Ziem Wschodnich. Ponadto współpracował z Instytutem Bałtyckim oraz Komisją Geograficzną Polskiej Akademii Umiejętności[3].
Był encyklopedystą. Został wymieniony w gronie edytorów trzytomowej Podręcznej encyklopedii handlowej wydanej w 1931 w Poznaniu[4] .
II wojna światowa[edytuj | edytuj kod]
Został powołany do armii czynnej we wrześniu 1939 roku. Wzięty do niewoli przebywał w obozie w Kozielsku[5]. Zamordowany w Katyniu. Został pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu[6].
Materiały archiwalne Władysława Deszczki znajdują się w PAN Archiwum w Warszawie pod sygnaturą III-27[7].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Syn Antoniego, rolnika i Julii z Paprockich. 22 stycznia 1920 roku w kościele Zbawiciela w Warszawie ożenił się z Emilią Sabiną Jordan-Rozwadowską[3][8].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Przed kościołem parafialnym w Gończycach, został posadzony dąb poświęcony jego pamięci[3][9]. Jego nazwisko zostało odczytane w filmie Katyń, podczas ogłaszania przez Niemców listy Katyńskiej[10]. W 2007 roku decyzją Ministra Obrony Narodowej został mianowany na stopień porucznika Wojska Polskiego.
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ szukajwarchiwach.pl [online] .
- ↑ Władysław Deszczka [online], timenote.info [dostęp 2019-04-19] (pol.).
- ↑ a b c d Bohaterowie – Strona 86 – Katyń… ocalić od zapomnienia [online] [dostęp 2019-04-19] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-01] (pol.).
- ↑ Maciejewski 1931 ↓.
- ↑ Indeks Represjonowanych , Wyszukiwanie [online], Indeks Represjonowanych [dostęp 2019-04-19] (pol.).
- ↑ BETA Księgi Cmentarne [online], ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl [dostęp 2019-11-14] .
- ↑ Spis inwentarzy, Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie, [dostęp 2024-01-03].
- ↑ Program indeksacji aktów stanu cywilnego i metryk kościelnych [online], metryki.genealodzy.pl [dostęp 2022-09-16] .
- ↑ Władysław Deszczka - ku pamięci. Ogrody Wspomnień. Cmentarz Internetowy [online], www.ogrodywspomnien.pl [dostęp 2019-04-19] .
- ↑ Katyń [1080p [pl, ru, en, fr, bg, vi, el, es, nl, pt, ro, sr, sl, tr, fi, hr, cs subtitles]]. [dostęp 2019-11-14].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Franciszek Maciejewski: Podręczna encyklopedia handlowa, T. 1 (A-Ko). Poznań: Nakł. Poznańskiej Sp. Wyd., Izba Przemysłowo Handlowa, 1931.
- Absolwenci Szkoły Inżynierskiej im. Hipolita Wawelberga i Stanisława Rotwanda w Warszawie
- Absolwenci Uniwersytetu Warszawskiego
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (kampania wrześniowa)
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Katyniu
- Pochowani na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu
- Polacy – wojskowi Imperium Rosyjskiego
- Polscy encyklopedyści
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Wykładowcy Uniwersytetu Poznańskiego
- Żołnierze Armii Polskiej we Francji 1917–1919
- Urodzeni w 1892
- Zmarli w 1940