WZ-XI Kogutek

Zalewski W.Z.XI „Kogutek”
	; Awionetka WZ-XI „Kogutek”, obok konstruktor W. Zalewski
	Dane podstawowe
Państwo	Polska
Producent	Inż. Władysław Zalewski
Konstruktor	Władysław Zalewski
Typ	samolot szkolny
Konstrukcja	jednopłat o konstrukcji drewnianej, podwozie stałe
Załoga	pilot
	Historia
Data oblotu	9 października 1927
Lata produkcji	1925–1927
Wycofanie ze służby	1934
Liczba egz.	1
	Dane techniczne
Napęd	1 silnik 5-cylindrowy, gwiazdowy WZ-18 chłodzony powietrzem
Moc	18 KM
	Wymiary
Rozpiętość	7,8 m
Długość	5,0 m
Wysokość	1,8 m
Powierzchnia nośna	10 m²
	Masa
Własna	115 kg
Użyteczna	90 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	90 km/h
Prędkość przelotowa	80 km/h
Prędkość minimalna	56 km/h
Prędkość wznoszenia	1,7 m/s
Pułap	860 m
Zasięg	860 km
Długotrwałość lotu	2.5/h
Rozbieg	70 m
Dobieg	70 m
	Dane operacyjne

Zalewski W.Z.XI Kogutek – polski jednopłatowy jednomiejscowy słabosilnikowy samolot szkolny konstrukcji drewnianej, ze stałym podwoziem zaprojektowany w 1925 roku w Milanówku.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Inżynier Władysław Zalewski, mając doświadczenie przy budowie w 1909 roku pierwszego swojego samolotu WZ-1, poprzedził budowę samolotu W.Z.XI „Kogutek” od zaprojektowania w 1921 roku silnika oznaczonego WZ-18 i zbudowanego w latach 1923–1924 w Milanówku. W 1925 roku Zalewski wykonał projekt samolotu i rozpoczął budowę maszyny. Celem projekt było opracowanie maszyny o jak najmniejszym ciężarze własnym. Opór aerodynamiczny nie był priorytetowym parametrem^[1]. Według inż. Zalewskiego były to najważniejsze parametry charakteryzujące samolot szkolny, w którym prędkość maksymalna nie odgrywała decydującej roli. Do budowy płatowca użyto części i elementów z maszyny WZ-1. Samolot budowano w przydomowym warsztacie konstruktora w Milanówku^[2]. Koszt materiałów wyniósł 1000 zł.

Był to pierwszy samolot sportowy opracowany od podstaw w Polsce i napędzany polskim silnikiem. Konstrukcja została oblatana 9 października 1927 roku. Za sterami usiadł pilot Zbigniew Babiński. Maszyna poleciała z Milanówka do Warszawy z zamiarem uczestnictwa w I Krajowym Konkursie Awionetek. Samolot spóźnił się jednak na start i wziął udział w zawodach poza konkursem^[3]. W następnym roku w dniach 29 października – 1 listopada 1928 roku, podczas trwania II Krajowego Konkursu Awionetek ten sam pilot zajął na WZ-XI Kogutek 9 miejsce. W tym samym roku Babiński lecąc WZ-XI, wykonał pierwszy rajd turystyczny po Polsce, przelatując trasę: Warszawa, Dęblin, Biała Podlaska, Warszawa pokonując dystans ponad 400 km ze średnią prędkością 66km/h, wykonał 25 startów i lądowań^[4]. W 1930 roku samolot WZ-XI „Kogutek” został wycofany z III edycji Krajowego Konkursu Awionetek z powodu problemów podczas próby wznoszenia. Samolot WZ-XI latał z rejestracją SP-AEF. W lutym 1934 roku został przekazany do Muzeum Przemysłu i Techniki w Warszawie. W połowie lat 30. inż. Zalewski wykorzystał silnik od WZ-XI w maszynie WZ-XII „Kogutek” II.

Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]

Kadłub drewniany, kratownicowy, kryty sklejką. Skrzydła drewniane dwudźwigarowe, kryte płótnem. Usterzenie drewniane, kryte płótnem oraz usztywnione dodatkowo drutami. Podwozie samolotu stałe drewniane z dwoma płozami i dwoma kołami, amortyzowane za pomocą sznura gumowego. Płoza ogonowa także amortyzowana sznurem gumowym. Śmigło drewniane o stałym skoku i średnicy 1,4 m opracowane przez inż. Władysława Zalewskiego.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Jerzy Cynk: Polish Aircraft 1893–1939. London: Putnam & Company, 1971, s. 613–615. ISBN 0-370-00085-4.
↑ Zofia Żuławska: Milanówek 1899–1939. Dokumenty i wspomnienia. Milanówek: OTM, 1994, s. 61–62. ISBN 83-85275-19-3.
↑ Rafał Chyliński: Moja Pasja Lotnictwo. Życie i działalność Tadeusza Chylińskiego dla Polskiego Lotnictwa w świetle dokumentów T.1. Warszawa: Agencja Wydawnicza CB, 2017, s. 15,16. ISBN 978-83-7339-166-6.
↑ Bogdan Kwieciński. Komisja Lotnictwa Sportowego. „Młody Lotnik”, s. 52, luty 1930. Wydawnictwa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej.

[1] Jerzy Cynk: Polish Aircraft 1893–1939. London: Putnam & Company, 1971, s. 613–615. ISBN 0-370-00085-4.

[2] Zofia Żuławska: Milanówek 1899–1939. Dokumenty i wspomnienia. Milanówek: OTM, 1994, s. 61–62. ISBN 83-85275-19-3.

[3] Rafał Chyliński: Moja Pasja Lotnictwo. Życie i działalność Tadeusza Chylińskiego dla Polskiego Lotnictwa w świetle dokumentów T.1. Warszawa: Agencja Wydawnicza CB, 2017, s. 15,16. ISBN 978-83-7339-166-6.

[MLotnik-4] Bogdan Kwieciński. Komisja Lotnictwa Sportowego. „Młody Lotnik”, s. 52, luty 1930. Wydawnictwa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej.

[1]

[2]

[3]

[4]