Westland Wapiti
 Samoloty Westland Wapiti Mk IIA z 55 Dywizjonu RAF | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ |
samolot wielozadaniowy |
| Konstrukcja |
dwupłat o konstrukcji metalowej |
| Załoga |
2 (pilot i strzelec/obserwator) |
| Historia | |
| Data oblotu |
1927 |
| Lata produkcji |
1927 – 1932 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
silnik gwiazdowy, 9-cylindrowy Bristol Jupiter VI (Mk I) |
| Moc |
420 KM (Jupiter VI) |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
14,14 m |
| Długość |
9,65 m (z krótkim kadłubem) |
| Wysokość |
3,60 m |
| Powierzchnia nośna |
35,3 m² |
| Masa | |
| Własna |
1487 kg |
| Startowa |
2449 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
225 km/h na wysokości 1525 m |
| Prędkość przelotowa |
117 km/h |
| Prędkość minimalna |
90 km/h |
| Prędkość wznoszenia |
4,3 min. na pułap 1525 m |
| Pułap |
5730 m |
| Zasięg |
580 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1 karabin maszynowy Vickers kal. 7,7 mm, zsynchronizowany 1 karabin maszynowy Lewis kal. 7,69 mm 263 kg bomb | |
| Użytkownicy | |
| Wielka Brytania, Australia, Indie, Kanada, Unia Południowej Afryki, Chiny | |
Westland Wapiti – brytyjski samolot bombowy i rozpoznawczy z okresu międzywojennego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1926 roku brytyjskie Ministerstwo Lotnictwa wydało założenia nr 26/27 dla nowego samolotu wielozadaniowego dla RAF, na podstawie których miał zostać zbudowany nowy samolot mający zastąpić używany dotychczas samolot Airco DH.9. W założeniach podano również, ze powinien on mieć konstrukcję całkowicie metalową, a przy jego konstrukcji należało użyć elementów z konstrukcji samolotu Airco DH.9A.
Taki właśnie samolot został opracowany w wytwórni Westland Aircraft i już w 1927 roku został oblatany. Samolot ten miał jeszcze konstrukcję mieszana, cześć konstrukcji była jeszcze drewniana. Dopiero kolejne wersja Mk II była zgodnie z założeniami całkowicie metalowa. Od razu też rozpoczęto produkcję seryjną tych samolotów.
W trakcie produkcji seryjnej wprowadzano dalsze zmiany i ulepszenia w samolocie zarówno w jego napędzie stosując nowe silniki, jak również zbudowano wersję z dłuższym kadłubem.
Opracowano następujące wersje samolotu:
- Mk I – pierwszej wersji seryjnej z silnikiem Bristol Jupiter VI o mocy 420 KM
- Mk IA – wersja z silnikiem Bristol Jupiter VIIIF o mocy 480 KM
- Mk IB – wersja wyprodukowana dla Unii Południowej Afryki
- Mk II – wersja przedprodukcyjna o konstrukcji całkowicie metalowej
- Mk IIA – wersja produkcyjna z wyposażeniem do lotów w warunkach tropikalnych, jak również przystosowana do zamiany podwozia na pływaki.
- Mk III – wersja zaprojektowana do lotnictwa Unii Południowej Afryki w której zastosowano silnik Armstrong Siddeley Jaguar VI o mocy 550 KM. W zakładach Westland Aircraft zbudowano tylko 4 egzemplarze, dalszych 27 zbudowano na licencji w zakładach lotniczych SAAF.
- Mk IV – projekt przeznaczona dla Hiszpanii z przedłużonym kadłubem i wyposażona w silnik Hispano-Suiza 12N, zbudowano jedynie kadłub, natomiast nie wykonano całego samolotu.
- Mk V – wersja z przedłużonym kadłubem oraz mocniejszym podwoziem i silnikiem Bristol Jupiter IXF o mocy 550 KM
- Mk VI – wersja szkolno-treningowa wyposażona w urządzenia sterowe w obu kabinach
- Mk VII – wersja eksperymentalna, ulepszona wersja Mk V z silnikiem Bristol Pegasus, prototyp samolotu Westland PV-6 Wallace; na samolocie dokonano pierwszego przelotu nad szczytem Mount Everestu – 3 kwietnia 1933 roku.
- Mk VIII – wersja z długim kadłubem przeznaczona dla Chin, z silnikiem Armstrong Siddeley Panther IIA o mocy 550 KM.
Produkcja samolotu trwała do 1932 roku, w tym okresie łącznie zbudowano 585 samolotów wszystkich wersji, w tym 27 samolotów na licencji. Kontynuacją Wapiti była maszyna Westland Wallace.
Użycie bojowe samolotu[edytuj | edytuj kod]
Samoloty Westland Wapiti od 1928 roku były wprowadzane do lotnictwa brytyjskiego, łącznie znalazły się na wyposażeniu 21 dywizjonach RAF, gdzie użytkowane były w latach 1928 – 1940.
Oprócz dywizjonów RAF używane były przez lotnictwie Australii (RAAF) w latach 1929 – 1944, lotnictwie Kanday (RCAF), lotnictwie Indii, lotnictwie RPA (SAAF) i w Chinach przez lotnictwa podległe Kuomintangowi.
Opis techniczny[edytuj | edytuj kod]
Samolot Westland Wapiti był dwumiejscowym samolotem bombowy i rozpoznawczy, dwupłatem o konstrukcji metalowej. Kadłub i skrzydła kryte płótnem. Kabiny odkryte. Podwozie klasyczne – stałe, w wersji Mk IIA istniała możliwość w miejsce podwozia montowania pływaków. Napęd – silnik gwiazdowy, chłodzony powietrzem.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- A. H. Lukins: The book of Westland Aircraft. Londyn: Aircraft (Technical) Publications Ltd, 1944, s. 48-49. (ang.).