Wiktor Iwanowski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wiktor Iwanowski
Szpak
Ilustracja
Wiktor Iwanowski Szczecin 2011
porucznik porucznik
Data i miejsce urodzenia

16 kwietnia 1925
Wilno

Data i miejsce śmierci

13 września 2014
Szczecin

Przebieg służby
Lata służby

1943–1945

Siły zbrojne

Armia Krajowa

Jednostki

7 Wileńska Brygada AK

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa (operacja Ostra Brama)

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Partyzancki Krzyż Armii Krajowej Medal Wojska Medal 30-lecia Polski Ludowej Medal 10-lecia Polski Ludowej
Odznaka pamiątkowa Akcji „Burza”
Wiktor Iwanowski
doktor habilitowany
Specjalność: wychowanie fizyczne
Alma Mater

Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

Uczelnia

Uniwersytet Szczeciński

Wiktor Iwanowski ps. Szpak (ur. 16 kwietnia 1925 w Wilnie, zm. 13 września 2014 w Szczecinie) – żołnierz 7 Brygady „Wilhelma” w Armii Krajowej, po II wojnie światowej – profesor Uniwersytetu Szczecińskiego (dr hab.)[1][2][3]. Twórca sferosomatografu określającego krzywizny kręgosłupa[4][a]. Trener pływania[4].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Wilnie jako syn Justyna i Zenaidy Iwanowskich. W chwili wybuchu wojny (rok 1939) miał 14 lat. Przysięgę Armii Krajowej złożył 15 sierpnia 1943 roku przed por. Henrykiem Dytzem ps. „Lot”. Został przydzielony do drużyny dywersyjno-szturmowej, a 9 kwietnia 1944 roku oddelegowany do 7 Brygady AK „Wilhelma”. Walczył u „Szczęsnego” w drużynie Edwarda Kroiła[1], a następnie przeszedł do brygady „Gozdawy”. Po zaginięciu por. Jerzego Rożałowskiego („Gozdawy”) wrócił do 7 Brygady; otrzymał przydział do drużyny „Karlika” w 3 plutonie „Szczęsnego”[1][2].

Po rozbrojeniu wileńskiej partyzantki przez wojska NKWD 18 lipca 1944 roku został aresztowany i zesłany do Miednik[5]. W obozie internowania przebywał do 28 lipca. Następnie wywieziony do Kaługi. Tu zasłynął z wykonywania drobnych pamiątek i obozowych szkiców[5][b]. We wrześniu został skierowany do III batalionu roboczego. Pracował w lesie w okolicach Sieredniaki, skąd 15 sierpnia 1945 roku uciekł[1][2]. W latach 1946–47 był członkiem Związku Młodzieży Demokratycznej.

Po powrocie do Polski kontynuował naukę. Studiował początkowo na Politechnice Wrocławskiej a potem w Wyższej Szkole Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. W latach 1946–1952 był instruktorem pływania w AZS we Wrocławiu. Po ukończeniu studiów w 1952 roku, skierowany do Dzierżoniowa, gdzie w Technikum Radiotechnicznym uczył wychowania fizycznego. W latach 1953–54 uczył też w Liceum Ogólnokształcącym w Bielawie. W 1954 roku założył i do 1962 roku był dyrektorem Młodzieżowej Szkoły Sportowej przy Zrzeszeniu Sportowym „Włókniarz” w Dzierżoniowie. W 1962 roku powrócił już jako adiunkt do Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. W roku 1967 uzyskał stopień doktora. W 1980 roku przeszedł do Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu i objął stanowisko kierownika Zakładu Pływania w Filii AWF w Gorzowie Wielkopolskim. W 1985 roku, będąc już na emeryturze otrzymał stanowisko nauczyciela akademickiego i pracował jako kierownik zakładu Wychowania Zdrowotnego w Instytucie Kultury Fizycznej. W roku 1987 został habilitowany, otrzymał stanowisko profesora[3] i pracował jako kierownik Zakładu Pływania na Uniwersytecie Szczecińskim. Zajmował się problemami fizjologicznych krzywizn kręgosłupa człowieka, w tym skoliozą i skutecznością jej leczenia metodą pływania korekcyjno-leczniczego[6][7][8]. W 2001 roku zaprzestał pracy zawodowej.

Równocześnie nie tracił kontaktu ze środowiskiem byłych AK-owców. Uczestniczył we wszystkich Zjazdach Żołnierzy Kresowych[2] i opracowywał sprawozdania z ich przebiegu[9]; napisał swoje wspomnienia i opublikował je w książce „Wilno Ojczyzno Moja”[10].

Wśród uczniów szkół średnich Szczecina i wśród młodych żołnierzy szczecińskiego garnizonu prowadził „żywe lekcje historii”[11]

W okresie aktywności zawodowej i na emeryturze pracował społecznie. Był członkiem Zarządu Okręgowego Związku Pływackiego, Głównej Komisji Rewizyjnej AZS, członkiem PTTK, wiceprzewodniczącym Towarzystwa Walki z Kalectwem, członkiem Związku Nauczycielstwa Polskiego, Związku Osadników Wojskowych na Ziemiach Odzyskanych, Polskiego Związku Filatelistów, wiceprzewodniczący koła ZBOWiD Wrocław–Leśnica[12]. Jego hobby to rzeźbienie w drewnie.

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Wynalazek chroniony patentem nr 65708 w Urzędzie Patentowym PRL.
  2. ↑ Część pamiątek przechowuje do dzisiaj i udostępnia je przy okazji organizowania wystaw poświęconych tej tematyce, a szkic obozu III batalionu stanowi ilustrację książki Karta Dziejów wileńskiej i nowogródzkiej AK s.161

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d op.cit. Jak dopalał się ogień biwaku. s. 380.
  2. ↑ a b c d Iwanowski Wiktor ps. Szpak i Wspomnienia Wiktora Iwanowskiego umieszczone w książce Danuty Szyksznian „Jak dopalał się ogień biwaku”. [w:] Witryna rodziny Dowgwiłłów [on-line]. www.dowgwillo.nl/Zolnierze wykleci. [dostęp 2012-11-10]. (pol.).
  3. ↑ a b Dr hab. Wiktor Iwanowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2012-10-06].
  4. ↑ a b Maciej Bombicki: Kto jest kim w Polsce nowego millenium. s. 203.
  5. ↑ a b Janusz Hrybacz: Karta dziejów wileńskiej i nowogródzkiej Armii Krajowej. s. 173.
  6. ↑ Wiktor Iwanowski: Pływanie korekcyjno-lecznicze w przypadkach bocznych skrzywień kręgosłupa. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 1997. ISBN 83-86745-87-8.
  7. ↑ Kształtowanie się fizjologicznych krzywizn kręgosłupa człowieka: studium oparte na badaniach dzieci i młodzieży Wrocławia; Tom 3 z Studia i Monografie Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Wrocław: Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego, 1982.
  8. ↑ Jan Borguński (red. Wiktor Iwanowski): Pływanie: zagadnienia wybrane. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 1999. ISBN 83-7241-027-5.
  9. ↑ Wiktor Iwanowski, Krystyna Burlińska: Zjazd Okręgu Wileńskiego A.K., 22. 2004. [dostęp 2012-11-10]. (pol.).
  10. ↑ Wiktor Iwanowski: Wilno, ojczyzno moja... wspomnienia. Nakład autora, 1994. [dostęp 2012-11-10]. (pol.).
  11. ↑ Wiktor Iwanowski w 5 pinż. [dostęp 2012-11-12]. (pol.).
  12. ↑ Who is who w Polsce: leksykon biograficzny. s. 1413.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Maciej Bombicki: Kto jest kim w Polsce nowego millenium (2000-2002) : encyklopedia actus purus. Poznań: Polsko-Europejskie Towarzystwo Finansowe – Pol-Euro-Business, 2002. ISBN 83-89002-01-9.
  • Danuta Szyksznian: Jak dopalał się ogień biwaku. Szczecin: Wydawnictwo Promocyjne „Albatros”, 2009. ISBN 978-83-88038-68-6.
  • Who is who w Polsce: leksykon biograficzny. Zug: Hübners blaues Who is Who, 2003. ISBN 3-7290-0040-3.
  • Janusz Hrybacz: Karta dziejów wileńskiej i nowogródzkiej Armii Krajowej. Gorzów Wielkopolski: Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej; Wojewódzki Ośrodek Metodyczny, 2001. ISBN 83-86710-78-0.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiktor_Iwanowski&oldid=71292593”