Wilhelm Lippke
| Imię i nazwisko |
Emil Wilhelm Lippke |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
1 maja 1869 |
| Data i miejsce śmierci |
4 czerwca 1933 |
| Narodowość | |
| Język |
niemiecki |
| Dziedzina sztuki |
Wilhelm Lippke, Emil Wilhelm Lippke[1] (ur. 1 maja 1869 w Kłajpedzie, zm. 4 czerwca 1933 w Sopocie) – najbardziej znany sopocki architekt i przedsiębiorca budowlany z przełomu XIX i XX wieku, który wykonał projekty i niejednokrotnie zrealizował ponad 100 budowli, również w Gdańsku.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Ojciec, także Wilhelm, był nauczycielem. Syn odbył służbę w Gdańskim Regimencie Piechoty nr 128 (Danziger infanterie-Regiment No. 128), otrzymując stopień por. rezerwy[2]. Absolwent Akademii Budowlanej (Bauakademie) w Berlinie[3]. W 1896 założył firmę deweloperską (projektów i budowlaną). Pełnił funkcję członka rady miasta (1908-), pracując w komisji budowlanej. W 1913 przeszedł udar. Od około 1921 członek Związku Niemieckich Architektów (Bund der Deutschen Architekten)[4]. Był też biegłym sądowym miejscowego sądu (Vereidigter Sachverständiger für den Amtsgerichtbezirk Zoppot). Członek loży masońskiej Eugenia pod ukoronowanym Lwem (Johannis-Loge Eugenia zum gekrönten Löwen) od 1897[2].
Lista najbardziej znaczących realizacji[5][edytuj | edytuj kod]
- Rezydencja Eduarda Herbsta, ul. Kościuszki 29 (1896), przebudowa
- Dom towarowy Otto i Ernsta Fastów, pl. Konstytucji 3 Maja 3 (1896)
- Hotel Werminghoff, na rogu Südstrasse (ul. Południowej) 2, obecnej ul. Grunwaldzkiej oraz Seestrasse (ul. Morskiej) 24/26 (później 64/66), obecnej ul. Monte Cassino 60 (1897), budynek nie istnieje
- Hotel Carlton, Parkstrasse 25-27, obecnej ul. Parkowej (1897)
- Kościół św. Jerzego, ul. Kościuszki (1901), budowa
- Hotel Kaiserhoff, Seestrasse 23, obecnej ul. Monte Cassino 37 (1901)
- Willa Rosa, ul. Poniatowskiego 6 (1905)
- Strandhotel/Hotel Eureka, ul. Emilii Plater 7/9/11 (1912-1919)[6]
- Hotel Eden, ul. Kordeckiego 4-6 (1913)
Był też projektantem szeregu budynków, m.in. przy:
- ul. Andersa (7, 11),
- ul. Armii Krajowej (83, 87),
- ul. Bałtyckiej (2),
- ul. Bema (3),
- ul. Chmielewskiego (3, 5),
- ul. Chopina (1-3, 7-9[7], 23, 42),
- ul. Chrobrego (13, 27),
- ul. Czyżewskiego (11),
- ul. Dąbrowskiego (6-8),
- ul. Fiszera (6, 9, 11, 15),
- ul. Grottgera (10, 14-16, 20),
- ul. Grunwaldzkiej (4-6, 5, 18, 21, 42[8], 94),
- ul. Hafnera (13,21, 51-53),
- ul. Helskiej (10, 14),
- ul. Jana z Kolna (3, 5, 7, 8, 10),
- ul. Kościuszki (22-24, 59),
- ul. Mokwy (7),
- ul. Monte Cassino (19, 21, 26, 27, 28, 33-39, 47, 48, 55-57, 60)[9],
- ul. Obrońców Westerplatte (nr 3, 8, 29, 30, 32, 46),
- ul. Parkowej (22, 54-56, 60),
- ul. Podjazd (2),
- ul. Poniatowskiego (2),
- ul. Pułaskiego (31-33),
- ul. Sobieskiego (4, 5, 18),
- ul. Wosia Budzysza (5),
- al. Niepodległości (727, 728, 773, 774[10], 776, 777-779, 784, 785, 787, 808).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Urząd Stanu Cywilnego w Sopocie, akt zgonu z 6 czerwca 1933 r.
- ↑ a b Mitglieder-Verzeichniss der zum Verbande der grossen National-Mutter-Loge in den Preussischen Staaten, genannt. Zu den drei Weltkugeln gehörigen Johannis-Loge Eugenia zum gekrönten Löwen und der damit verbundenen Altschottischen Delegation Eugenia zum gekr. Löwen im Orient, Danzig 1898/99
- ↑ Informacja nie potwierdzona !
- ↑ Justyna Gibbs: Wilhelm Lippke i jego sopockie realizacje willowe, [w:] Architektura willi i rezydencji sopockich, projektanci, inwestorzy i użytkownicy w latach 1870-1945, tom 1, Muzeum Sopotu 2017, 100 s.
- ↑ Trwałość i użyteczność : sopockie realizacje architektoniczne Wilhelma Lippkego, Muzeum Sopotu 2022, 193 s.
- ↑ Marek Sperski, Tygodnik Sopocki, nr 2 [5] z 20 marca 2000
- ↑ Tymoteusz Jankowski: Wieżyczki i wieże nad Sopotem, „30 dni” z lipca/października 2015
- ↑ Anna Pisarska–Umańska: Dom magnata kwiatowego
- ↑ legendy. zoppot.fm.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-15)]..
- ↑ Wilhelm Lippke - realizacje [online], fotopolska.eu [dostęp 2024-04-26].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Marek Sperski, Tygodnik Sopocki, nr 2 [5] z 20 marca 2000
- Józef Golec: 1901-2001 Sopot Kronika XX wieku, Golmar Gdynia 2001, 415 s., ISBN 83-916205-0-6.
- Józef Golec: Sopocki album biograficzny, Offsetdruk i Media Cieszyn 2008, s. 144
- Agnieszka Lasota: Rozwój historyczny sopockiej ulicy Obrońców Westerplatte, Politechnika Gdańska 2002, praca dyplomowa
- Architektura willi i rezydencji sopockich, projektanci, inwestorzy i użytkownicy w latach 1870-1945, tom 1, Muzeum Sopotu 2017, 100 s.
- Trwałość i użyteczność : sopockie realizacje architektoniczne Wilhelma Lippkego, Muzeum Sopotu 2022, 193 s.