Woke

Marcia Fudge z t-shirtem (2018) z napisem „Stay woke, vote” (ang. bądź czujny, głosuj.)

Woke (wymowa: [ˈwoʊk]) – wyrażenie pochodzące z afroamerykańskiej odmiany języka angielskiego, które pojawiło się w latach 30. XX wieku i oznaczało „przebudzoną” świadomość braku sprawiedliwości społecznej i rasizmu. W trakcie protestów wywołanych zastrzeleniem 18-letniego Afroamerykanina Michaela Browna w 2014 roku określenie to stało się powszechne, m.in. w szeregach ruchu Black Lives Matter. W tym kontekście sformułowanie pochodne „stay woke” rozwinęło się jako ostrzeżenie przed atakami policji i, bardziej ogólnie, jako wezwanie do bardziej wyczulonej i zdecydowanej reakcji na systemową dyskryminację.

Z czasem wyrażenie to oderwało się od swojego pierwotnego znaczenia. Wyrażenie woke jest politycznie wykorzystywane w dyskursie krążącym wokół tematu radykalnej lewicy i – podobnie jak wyrażenia: poprawność polityczna, cancel culture i wojownik sprawiedliwości społecznej – bywa ono używane w negatywnym i często sarkastycznym brzmieniu wymierzonym w skrajną lewicę, a także stosowane do krytyki nadwrażliwego, przesadzonego, agresywnego i/lub czysto performatywnego postępowania w obszarze walki z dyskryminacją.

Bibliografia

• JulieJ. McColl JulieJ., Elaine L.E.L. Ritch Elaine L.E.L., JenniferJ. Hamilton JenniferJ., Brand Purpose and ‘Woke’ Branding Campaigns, Elaine L.E.L. Ritch, JulieJ. McColl (red.), Emerald Publishing Limited, 2021, s. 145–154, DOI: 10.1108/978-1-83909-554-220211012/full/html, ISBN 978-1-83909-554-2 [dostęp 2023-03-28] .1 stycznia
• CarlC. Rhodes CarlC., Woke capitalism. How corporate morality is sabotaging democracy, Bristol 2021, ISBN 978-1-5292-1169-6, OCLC 1281651652 [dostęp 2023-03-28] .brak strony (książka)
• Staci M.S.M. Zavattaro Staci M.S.M., DomonicD. Bearfield DomonicD., Weaponization of Wokeness: The Theater of Management and Implications for Public Administration, „Public Administration Review”, 82 (3), 2022, s. 585–593, DOI: 10.1111/puar.13484, ISSN 0033-3352 [dostęp 2023-03-28]  (ang.).