Zasłonak dwukolorowy
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
zasłonak dwukolorowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Cortinarius cagei Melot Docums Mycol. 20(no. 80): 58 (1990) | |
Zasłonak dwukolorowy (Cortinarius cagei Melot) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go James Sowerby w 1799 r., nadając mu nazwę Agaricus bulbosus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę, nadał mu Samuel Frederick Gray w 1821 r.[1]
- Cortinarius bicolor Cooke 1887
- Cortinarius bicolor f. pumilus Nespiak 1981
- Hydrocybe bicolor M.M. Moser 1953
Polską nazwę nadał Andrzej Nespiak w 1981 r. dla synonimu Cortinarius bicolor Cooke[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 2–9 cm, higrofaniczny; w stanie wilgotnym fioletowobrązowy, kasztanowobrązowy, czerwonawobrązowy, w stanie suchym blado fioletowoochrowy. Powierzchnia z wiekiem pęka, tworząc drobne łuski. Brzeg jest obwieszony frędzelkami zasnówki[4].
Brzuchate z wieloma pośrednimi blaszkami, gliniasto-brązowe, ochrowo-brązowe, rdzawo-ochrowe, pomarańczowo-brązowe, w strych owocnikach cynamonowo-brązowe. Ostrza jaśniejsze[4].
Wysokość 7 (8) cm, grubość 0,5–1,5 (1,7) cm, cylindryczny, jędrny, sztywny, często nieco ukorzeniony. Powierzchnia biaława, jasnofioletowa z białymi resztkami zasnówki, wierzchołek później białawy, grudkowaty[4].
Biały, jasnofioletowy, w kapelusza takiej samej barwy jak kapelusz, w trzonie niebieskofioletowy[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki w kolorze tytoniowego brązu, o wymiarach 7–9,4 × 5–6,2 µm, Q = 1,4–1,6, elipsoidalne, jajowate, brodawkowate, w odczynniku Melzera dekstrynoidalne, czerwono-brązowe. Podstawki ok. 27–45 × 9–12 µm[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Znane jest występowanie tego gatunku w wielu krajach Europy i w dwóch miejscach Ameryki Północnej[5]. W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył 7 stanowisk w Polsce[3]. W Czerwonej liście roślin i grzybów Polski ma status V – gatunek narażony na wymarcie, który w najbliższej przyszłości przejdzie do kategorii wymierających, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[6].
Naziemny grzyb mykoryzowy. Występuje w lasach, na suchych i kwaśnych glebach, zwłaszcza pod bukami[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2021-10-02].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2021-10-02].
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e Zweifarbiger Wasserkopf, Veränderlicher Wasserkopf [online] [dostęp 2021-09-27].
- ↑ Mapa zasięgu Cortinarius bulbosus [online] [dostęp 2021-10-02].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.