Zenon Chrzanowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zenon Chrzanowski
Data i miejsce urodzenia

1866
Smotryszew

Data i miejsce śmierci

22 marca 1918
Warszawa

Dziedzina sztuki

architektura

Epoka

secesja i wczesny modernizm

Willa „Swit” z 1904 w Konstancinie

Zenon Chrzanowski herbu Suchekomnaty (ur. 1866 w Smotryszowie, zm. 22 marca 1918 w Warszawie[1]) – architekt początku XX wieku.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był najmłodszym synem Edmunda Edwarda Chrzanowskiego (1822-1893) i Zofii z Zabokrzewskich h. Sulima (1836-1910), posiadaczy majątku w ziemi piotrkowskiej. Do szkół uczęszczał w Kaliszu. Po złożeniu egzaminu maturalnego w Męskim Gimnazjum Klasycznym udał się na studia architektury do Petersburga, które ukończył z wyróżnieniem. Po powrocie do Polski otrzymał zamówienia na plany gmachów publicznych. Najbardziej znane[według kogo?] jego dzieła to wybudowany w roku 1905 gmach prywatnej szkoły generała Pawła Chrzanowskiego przy ulicy Smolnej 30 w Warszawie, utrzymany w stylu secesji, oraz projekt kraty otaczającej pomnik Mickiewicza w stolicy. Zajmował się także architekturą wnętrz i wydał dwie prace z tej dziedziny: Kultura mieszkania (1911)[2] i Sztuka i rzemiosło (1912).

W szkole Zenon Chrzanowski miał własną pracownię architektoniczną. Willę „Świt” zbudowaną około 1914 w Konstancinie, Chrzanowski budował dla swego przyjaciela – malarza Zdzisława Jasińskiego. Wojna przerwała budowę i ukończono ją dopiero po 1920, gdy dom kupił Stefan Żeromski. Budynek utrzymany jest częściowo w duchu architektury angielskiej początku XX wieku. Chrzanowski zaprojektował też kilka innych domów w typie angielskim w Piasecznie. Jeden z nich był własnością gen. Pawła Chrzanowskiego (kuzyna architekta)[3].

Jest również autorem projektu nagrobka rodzin Golczewskich i Głazków na radomskim cmentarzu na Firleju (kwatera nr 6A, grób nr 8733)[4].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Zenon Chrzanowski nie był żonaty i nie miał dzieci. Pochowany został na warszawskich Powązkach kwatera 232 rząd 7.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. dane biograficzne wraz ze zdjęciem na stronie Sejmu Wielkiego.
  2. Zenon (1877-1918) Chrzanowski, Kultura mieszkania, Warszawa, 1911 [dostęp 2024-05-21].
  3. Polski Słownik Biograficzny, tom III, Kraków 1938.
  4. Społeczny Komitet Ochrony Zabytkowego Cmentarza Rzymskokatolickiego w Radomiu [online], www.zabytkicmentarza.radom.pl [dostęp 2024-05-21].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]