Zespół pałacowo-parkowy w Osuchowie
51°54′06″N 20°35′23″E/51,901667 20,589722 nr rej. 1030 z 6.06.1973
| |
 Pałac w Osuchowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Styl architektoniczny | |
| Ukończenie budowy |
poł. XIX w. |
| Pierwszy właściciel | |
Położenie na mapie gminy Mszczonów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu żyrardowskiego  | |
| 51°54′06″N 20°35′23″E/51,901667 20,589722
| |
Zespół pałacowo-parkowy w Osuchowie – pałac w stylu neoklasycystycznym wraz z otaczającym go około 20-hektarowym parkiem, położony we wsi Osuchów w gminie Mszczonów w województwie mazowieckim. W parku znajdują się okazy pomnikowych dębów, lip, modrzewi, platanów, jaworów i wiązów (zob. niżej) oraz kompleks stawów z przyległymi do niego terenami zabytkowymi.
Historia obiektu[edytuj | edytuj kod]
Pałac został zbudowany w połowie XIX wieku przez Feliksa Wołowskiego w miejsce zakupionego przez niego dawnego drewnianego dworu rodziny Radziejowskich. Mniej więcej w tym samym czasie posadzone zostały lipy wzdłuż drogi dojazdowej do pałacu, tworzące dziś zabytkową aleję lipową wpisaną na listę pomników przyrody.
W latach 1893–1899 właścicielką posiadłości była córka Feliksa, Jadwiga Aleksandra Jasieńska. Około 1899 roku cały majątek wraz z przyległymi terenami wsi Osuchów zakupił Michał Tyszkiewicz jako posag dla swojej córki Joanny Janiny, żony Edwarda Broëla-Platera (członka hrabiowskiego rodu Platerów, z którego wywodziła się też m.in. Emilia Plater). Po śmierci Joanny w 1928 roku, pałac stał się własnością Izabeli Platerówny i pozostał w jej rękach aż do konfiskaty w 1944 roku, kiedy to przeszedł na własność Skarbu Państwa. Mieściły się tutaj kolejno: szkoła podstawowa, urząd pocztowy i mieszkania prywatne. W 1982 roku mocno już zaniedbany zespół pałacowo-parkowy został decyzją Ministra Kultury i Sztuki oddany do odbudowy i przekazany do użytkowania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych. Ze względu na ograniczenia finansowe prace nad odrestaurowaniem parku i remont pałacu wraz ze zrujnowanymi budynkami stajni i kuchni potrwały 10 lat.
Dzisiejsze zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Mieszczący się tu dziś Centralny Ośrodek Szkoleniowy ZUS-u dysponuje 120 miejscami noclegowymi, bazą dydaktyczną oraz zapleczem gastronomicznym. Prowadzone są w nim szkolenia pracowników, narady, konferencje. Dodatkowo pracownicy Zakładu i członkowie ich rodzin mają możliwość spędzania tu weekendów i korzystania z bazy kulturalno-oświatowej i sportowo- rekreacyjnej. W miarę istniejących możliwości obiekt udostępniany jest też wycieczkom zorganizowanym. W latach 2017-2021 wstęp możliwy był w okresie letnim także dla osób indywidualnych[1][2]. W latach 2022-2023 na terenie obiektu kwaterowano uchodźców z Ukrainy w związku z inwazją Rosji[3], a park był wyłączony z możliwości zwiedzania[4]. W 2023 roku w związku z opuszczeniem Ośrodka przez uchodźców podjęto decyzję o ponownym udostępnieniu parku zwiedzającym[5].
Pomniki przyrody na terenie obiektu[edytuj | edytuj kod]
Niektóre rosnące tu drzewa wpisane są na listę pomników przyrody, zaliczają się do nich między innymi[6]:
- dąb szypułkowy – obwód 700 cm
- dąb szypułkowy – obwód 525 cm
- dąb szypułkowy – obwód 450 cm
- dąb szypułkowy – obwód 375 cm
- dąb szypułkowy – obwód 365 cm
- jesion wyniosły – obwód 410 cm
- jesion wyniosły – obwód 355 cm
- lipa drobnolistna – obwód 530 cm
- lipa drobnolistna – obwód 395 cm
- platan klonolistny – obwód 470 cm
- wiąz szypułkowy – obwód 600 cm
Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
W 1995 roku zespół pałacowo-parkowy otrzymał wyróżnienie Ministra Kultury i Sztuki, a Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych przyznano nagrodę pierwszego stopnia w konkursie Najlepszy użytkownik obiektu zabytkowego w latach 1993-94. W roku 1998 obiekt został wyróżniony przez Ministra Kultury i Sztuki srebrnym medalem za Ochronę zabytkowych założeń ogrodowych.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Pałac ZUS otwarty dla zwiedzających, „Echo Mszczonowa”, XX, Lutkówka, lipiec 2017, ISSN 2450-5145 [dostęp 2024-03-27].
- ↑ ZUS znowu otworzy pałac, „Echo Mszczonowa”, XXVIII, Lutkówka, czerwiec 2018, ISSN 2450-5145 [dostęp 2024-03-27].
- ↑ Józef Grzegorz Kurek, Oświadczenie Burmistrza Mszczonowa [online], Gmina Mszczonów [dostęp 2024-03-27].
- ↑ Zamknięte z powodu wojny, „Echo Mszczonowa”, L, Lutkówka: Fundacja Kontroli Społeczej „Nomos”, sierpień 2023, ISSN 2450-5145 [dostęp 2024-03-27].
- ↑ Pałac znowu otwarty, „Echo Mszczonowa”, LI, Lutkówka: Fundacja Kontroli Społeczej „Nomos”, październik 2023, ISSN 2450-5145 [dostęp 2024-03-27].
- ↑ Załącznik do rozporządzenia Nr 26 Wojewody Mazowieckiego z dnia 31 lipca 2009r. [online], 31 lipca 2009.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Gmina Mszczonów: Zespół Pałacowo-Parkowy w Osuchowie