Zygmunt Kowalczyk
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
geodeta |
Tytuł naukowy |
profesor zwyczajny |
Stanowisko |
Rektor Akademii Górniczo-Hutniczej (1951–1956) |
Odznaczenia | |
Strona internetowa |
Zygmunt Kowalczyk (ur. 29 maja 1908 w Porębie, zm. 17 kwietnia 1985 w Leoben (Austria)) – polski profesor inżynier zajmujący się geodezją i górnictwem, rektor Akademii Górniczo-Hutniczej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w rodzinie Franciszka i Stanisławy z Górnickich[1]. W 1928 ukończył gimnazjum matematyczno-przyrodnicze w Dąbrowie Górniczej, następnie w 1935 studia górnicze i geodezyjne w AGH. W 1936 uzyskał również uprawnienia mierniczego górniczego[1]. W latach 1933–1935 był asystentem Katedry Geodezji i Miernictwa Podziemnego, a po wojnie adiunktem i docentem (1946–1947) Katedry Geodezji Górniczej. W 1947 r. został profesorem nadzwyczajnym, a w 1948 profesorem zwyczajnym i kierownikiem Katedry Geodezji Górniczej. W latach 1948–1951 pełnił funkcję dziekana Wydziału Geologiczno-Mierniczego. Od 1962 r. należał do PZPR[2]. Następnie został prorektorem w latach 1964–1966 oraz prof. Instytutu Ochrony Powierzchni Górniczej (1969–1971) i prof. Instytutu Kształtowania i Ochrony Środowiska (1971–1972). W Akademii prowadził wykłady z geodezji górniczej i gospodarczej, metod niwelacyjnych, geodezji górniczej i fotogrametrii. Od 1965 r. wykładał współczesne ruchy powierzchni Ziemi i metody fotogrametryczne w National Research Council w Ottawie oraz z geodezji inżynieryjno-przemysłowej w Politechnice Warszawskiej (1972–1977) i w Uniwersytecie w Nowym Brunswicku (1976).
Jest autorem ok. 200 prac z zakresu geodezji górniczej, fotogrametrii, geodezji ogólnej, mechaniki przemieszczeń górotworu, eksploatacji złóż oraz autorem 12 patentów krajowych i zagranicznych. Badał zagadnienia orientowania podziemnych osnów geodezyjnych za pomocą sieci trilateracyjnej i przyrządów optycznych własnej konstrukcji; wprowadził metodę profilowania szybów małośrednicowych i odwiertów wielkośrednicowych z zastosowaniem sondy własnej konstrukcji i innych. Jest twórcą największej w Polsce szkoły geodezyjnej, organizatorem Wydziału Geologiczno-Mierniczego AGH i współorganizatorem Wydziału Geodezji Górniczej oraz inicjatorem współpracy uczelni z Ministerstwem Górnictwa i Przemysłu Ciężkiego.
Był członkiem korespondentem PAN (od 1971)[3], Międzynarodowego Towarzystwa Geodetów Górniczych, Amerykańskiego Towarzystwa Fotogrametrycznego. Otrzymał tytuł doktora honoris causa AGH w 1984 r. za wybitne zasługi w dziedzinie geodezji górniczej i geodezji dynamicznej oraz rozwój wyższego szkolnictwa technicznego.
Pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera AB-4-9)[4].
Ordery i odznaczenia[2][5][edytuj | edytuj kod]
- Order Sztandaru Pracy I klasy
- Order Sztandaru Pracy II klasy
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1954)[1]
- Medal 30-lecia Polski Ludowej
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (15 stycznia 1955)[6]
- Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
- Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
- Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
- Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
- Złota Odznaka „Za Pracę Społeczną dla miasta Krakowa”
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Kowalczyk Zygmunt [online], Giganci Nauki [dostęp 2024-01-15] (pol.).
- ↑ a b Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 442. ISBN 83-223-2073-6.
- ↑ KOWALCZYK, Zygmunt [online], Polska Akademia Nauk - Członkowie PAN [dostęp 2023-02-03] (pol.).
- ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2024-01-15] .
- ↑ Zygmunt Kowalczyk – Historia AGH [online], historia.agh.edu.pl [dostęp 2024-01-15] .
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 – Uchwała Rady Państwa z dnia 15 stycznia 1955 r. Nr 0/165 – na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Członkowie korespondenci PAN
- Członkowie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
- Doktorzy honoris causa Akademii Górniczo-Hutniczej
- Ludzie urodzeni w Porębie
- Odznaczeni Brązowym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Medalem 10-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni Medalem 30-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni Medalem Komisji Edukacji Narodowej
- Odznaczeni Odznaką 1000-lecia Państwa Polskiego
- Odznaczeni Orderem Sztandaru Pracy I klasy
- Odznaczeni Orderem Sztandaru Pracy II klasy
- Odznaczeni Srebrnym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”
- Odznaczeni Złotym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”
- Pochowani na cmentarzu Rakowickim
- Polscy inżynierowie
- Polscy mierniczy przysięgli
- Rektorzy AGH
- Urodzeni w 1908
- Wykładowcy Akademii Górniczo-Hutniczej
- Zmarli w 1986