Cmentarz ewangelicki (tzw. nowy) w Toruniu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Cmentarz ewangelicki w Toruniu
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Toruń

Adres

ul. Poznańska 313

Typ cmentarza

wyznaniowy

Wyznanie

ewangelicko-unijne

Stan cmentarza

nieczynny

Powierzchnia cmentarza

0,55 ha

Data otwarcia

pod koniec XIX w.

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz ewangelicki w Toruniu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz ewangelicki w Toruniu”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cmentarz ewangelicki w Toruniu”
Ziemia52°58′42″N 18°34′19″E/52,978333 18,571944

Cmentarz ewangelicki (tzw. nowy) w Toruniu – nieczynny cmentarz wyznania ewangelicko-unijnego w Toruniu, obecnie należący do Skarbu Państwa[1], znajdujący się przy ul. Poznańskiej 313 na Podgórzu[2]. Jest to największy nieczynny cmentarz w lewobrzeżnym Toruniu[2].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Nie jest znana dokładna data założenia cmentarza. Zakłada się, że powstał w latach 1898–1902, ale według innej hipotezy mógł istnieć od 1868 roku[3]. Służył on wiernym kościoła ewangelicko-unijnego zamieszkałym w obecnej lewobrzeżnej części Torunia, w dzielnicach Podgórz i Glinki[4]. Na początku 1945 roku pochowano na cmentarzu część ofiar eksplozji wagonów kolejowych na Podgórzu oraz kilku żołnierzy niemieckich poległych w walce z Armią Czerwoną[5][6].

Po 1945 roku cmentarz stał się nieczynny. Od lat 50. XX wieku popadł on w zapomnienie[6]. W 1966 roku w Ilustrowanym Kurierze Polskim informowano o zamiarach planu likwidacji cmentarza (wraz z tzw. starym cmentarzem ewangelickim położonym przy ulicy Poznańskiej 114)[7]. W latach 1985–1994 uległ częściowej likwidacji[6]. W 1985 roku doliczono się 141 nagrobków, a w 1994 roku 52.

Od 2013 roku cmentarz sukcesywnie jest porządkowany, m.in. przez toruńskie stowarzyszenia „Nasz Podgórz” oraz „Lapidaria. Zapomniane cmentarze Pomorza i Kujaw”[8]. W listopadzie 2015 roku ruszyły kolejne prace porządkowe. Na początku 2016 roku Wydział Środowiska i Zieleni Urzędu Miasta w Toruniu zlecił wycinkę krzaków[9].

Do 2015 na cmentarzu zachowało ok. 200 nagrobków[9].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Wiśniewski 2017 ↓, s. 164-165.
  2. a b Wiśniewski 2017 ↓, s. 171.
  3. Wiśniewski 2017 ↓, s. 171-172.
  4. Toruńskie cmentarze. turystyka.torun.pl. [dostęp 2020-11-21].
  5. Kluczwajd 2018 ↓, s. 113.
  6. a b c Cmentarz ewangelicki, ul. Poznańska 313. torunskiecmentarze.pl. [dostęp 2020-11-21].
  7. Wiśniewski 2017 ↓, s. 164.
  8. Prace na cmentarzu ewangelickim w Toruniu-Podgórzu (VI). kamiennakamieniu.wordpress.com, 2015-02-07. [dostęp 2020-11-21].
  9. a b Wiśniewski 2017 ↓, s. 173.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Michał Wiśniewski: Zapomniane cmentarze podgórskie. W: praca zbiorowa: 460 lat Podgórza 1555–2015. Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia, 2017. ISBN 978-83-927097-8-7.
  • Katarzyna Kluczwajd: Podgórz. Toruńskie przedmieścia sprzed lat. Łódź: 2018. ISBN 978-83-7729-452-9.