Armada de México

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Armada de México
Godło
Państwo

 Meksyk

Bandera

Proporzec

Multimedia w Wikimedia Commons

Armada de México – marynarka wojenna Meksyku, część sił zbrojnych tego państwa.

Zadaniami marynarki Meksyku jest głównie patrolowanie strefy ekonomicznej państwa i ochrona rybołówstwa[1]. Działa na dwóch oddzielnych obszarach: dzieli się na Siły Morskie Zatoki (Fuerza Naval del Golfo) w Zatoce Meksykańskiej i Siły Morskie Pacyfiku (Fuerza Naval del Pacifico), obejmujące odpowiednio trzy i cztery regiony morskie[2]. Podlega Sekretariatowi Marynarki Wojennej (hiszp. Secretariá de Marina, SEMAR)[2].

Historia[edytuj | edytuj kod]

XIX wiek[edytuj | edytuj kod]

Meksyk nigdy w swojej historii nie posiadał silnej marynarki wojennej, która miałaby ambicje skutecznego przeciwstawiania się sąsiednim państwom obu Ameryk, biorąc pod uwagę wielkość kraju[3]. Mimo to, od początku XIX wieku utrzymywał niewielką liczbę okrętów, które brały udział w potyczkach podczas wojen z Hiszpanią, Teksasem i Stanami Zjednoczonymi Ameryki. Działały one głównie w obrębie Zatoki Meksykańskiej[4]. Wśród okrętów meksykańskich tego okresu była bocznokołowa fregata „Guadalupe”, będąca drugim żelaznym okrętem na świecie, która wzięła udział w potyczce pod Campeche w 1843 roku, zakończonym taktycznym zwycięstwem okrętów marynarki teksańskiej[5]. Marynarka odgrywała niewielkie znaczenie podczas walk rewolucji meksykańskiej (1910-19), rozgrywanych głównie na lądzie[6].

W drugiej połowie XIX wieku marynarka Meksyku składała się głównie z kilku niewielkich kanonierek[7], Jej pierwszym większym okrętem stał się niewielki nieopancerzony krążownik „Zaragosa” z 1891 roku z artylerią kalibru 120 mm[7].

Początek XX wieku[edytuj | edytuj kod]

Kanonierka „Tampico” z początku XX w.
Kanonierka – transportowiec „Durango” w latach II wojny św.

Na początku XX wieku marynarka wzbogaciła się o pięć dużych kanonierek, lecz ich działa nie przekraczały kalibru 102 mm[6][7]. Niektóre mogły także transportować żołnierzy i unikalną cechą meksykańskiej marynarki następnie stało się zamawianie uniwersalnych okrętów o zwiększonych możliwościach transportowych. Pierwszy z nich – zbudowany w 1908 roku „General Guerrero”, określany w literaturze jako krążownik – transportowiec, mógł przewozić 550 żołnierzy z końmi i armatami[6]. Jedynym większym nabytkiem w latach 20. i na długi czas największym okrętem meksykańskim stał się przestarzały brazylijski pancernik obrony wybrzeża „Anáhuac” budowy francuskiej, wycofany już w 1938 roku[3][a].

Na początku lat 30. Meksyk nawiązał współpracę gospodarczą z republikańską Hiszpanią, co doprowadziło do ograniczonej modernizacji jego marynarki[8]. W Hiszpanii zbudowano trzy nowoczesne kanonierki (eskortowce) typu Guanajuato, kanonierkę – transportowiec „Durango” (druga została zarekwirowana przez frankistów podczas wojny domowej) oraz 10 małych patrolowców typu G[9]. Kanonierki te okazały się udane i długowieczne, służąc 40 lub więcej lat[1]. Okręty te i jedna starsza kanonierka „Nicolas Bravo” oraz trzy trawlery stanowiły całość okrętów bojowych Meksyku podczas II wojny światowej[9]. W 1940 roku personel marynarki liczył tylko 1917 ludzi, w tym 436 oficerów[9]. Meksyk przystąpił do wojny przeciw państwom Osi w maju 1942 roku, lecz rola jego niewielkiej marynarki ograniczała się do patrolowania w strefie przybrzeżnej Morza Karaibskiego[4].

Po II wojnie światowej[edytuj | edytuj kod]

Po wojnie marynarka Meksyku podlegała stałej rozbudowie, przez pierwsze cztery dekady głównie w oparciu o używane amerykańskie okręty z nadwyżek wojennych[1]. Jej głównym zadaniem stało się patrolowanie strefy ekonomicznej, w tym ochrona rybołówstwa przed nielegalnymi połowami, a następnie także ochrona platform wiertniczych i zwalczanie przemytu narkotyków, co przełożyło się na wyposażenie głównie w liczne okręty patrolowe i eskortowe[1][10]. Pierwszym dużym wzmocnieniem były otrzymane w 1947 roku cztery fregaty typu Tacoma, pięć eskortowców typu PCE i dziewięć ścigaczy okrętów podwodnych typu PC[1]. W latach 60. marynarka nabyła sześć szybkich transportowców budowy wojennej, używanych jako okręty patrolowe, oraz partię trałowców typu Admirable, wykorzystywanych też jako korwety[1]. W 1970 roku marynarka nabyła swoje pierwsze niszczyciele: „Cuathemoc” i „Cuitlahuac” wojennego typu Fletcher, a w 1973 roku jeszcze jeden niszczyciel eskortowy i partię trałowców (korwet) typu Auk[1]. Marynarka wzbogaciła się w tej dekadzie także o liczne kutry patrolowe, przede wszystkim typu Azteca, w tym budowane w Meksyku[1]. W 1975 roku marynarka liczyła 11 000 personelu, łącznie z piechotą morską[11]. Marynarka Meksyku posiadała też nieliczne lotnictwo morskie, składające się w 1975 roku z łodzi latających PBY Catalina i lekkich śmigłowców[11].

Meksykańskie fregaty typu Knox z końca XX w.

W 1982 roku marynarka otrzymała dwa kolejne niszczyciele zmodernizowanego amerykańskiego wojennego typu Gearing, które wprowadziły uzbrojenie w rakietotorpedy ASROC przeciw okrętom podwodnym[12]. W tym czasie też Meksyk zakupił pierwsze po wojnie nowo zbudowane większe okręty: sześć hiszpańskich korwet patrolowych typu Uribe (Halcon), przenoszących śmigłowiec, uzupełnione w następnej dekadzie przez cztery zbudowane w kraju ulepszonego typu Holzinger (Aguila)[1][13]. Do 1986 roku liczebność personelu marynarki wzrosła do 23 632, w tym 3810 piechoty morskiej, a w 1996 roku – do 42 tysięcy, w tym aż 12 tysięcy rozbudowanej piechoty morskiej[12][10]. W 1993 roku marynarka otrzymała dwie trzydziestoletnie, lecz nowocześniejsze od dotychczas przekazywanych okrętów, amerykańskie fregaty typu Bronstein[14].

XXI wiek[edytuj | edytuj kod]

Korweta „Oaxaca” z początku XXI w.
Fregata „Benito Juárez” z 2020

Między 1998 a 2002 roku do marynarki Meksyku wcielono cztery amerykańskie fregaty typu Knox, które stały się jej okrętami o największej wartości bojowej, mimo wieku około 30 lat i usunięcia części systemów uzbrojenia[14]. Pierwsza z nich („Ignacio Allende”) stała się pierwszym meksykańskim okrętem uzbrojonym w pociski przeciwlotnicze (pozostałe nie miały wyrzutni przeciwlotniczych)[14]. Pod koniec lat 90. wcielono także cztery zbudowane w kraju nowoczesne oceaniczne okręty patrolowe (korwety) typu Sierra, o formie kadłuba zmniejszającej odbicie radiolokacyjne, a następnie na początku XXI wieku cztery typu Durango i osiem typu Oaxaca, budowanych do drugiej dekady wieku[13]. W 2004 roku Meksyk zakupił ponadto do ochrony pól naftowych Campeche dwa izraelskie kutry rakietowe typu Saar 4,5 („Huracán” i „Tormenta”), będące jego pierwszymi okrętami uderzeniowymi z rakietami przeciwokrętowymi[15][16]. Marynarka Meksyku ponadto od lat 90. nabyła liczne nowe mniejsze okręty lub kutry patrolowe kilku typów, a także dwa amerykańskie trzydziestoletnie okręty desantowe typu Newport[17]. Jednocześnie marynarka podlegała dalszemu rozrostowi kadrowemu i w 2016 roku liczyła 55 644 personelu służby stałej, w tym 18 000 piechoty morskiej i 1114 lotnictwa[14].

Współczesna marynarka Meksyku, na początku lat 20. XXI wieku opierała się na 34 oceanicznych okrętach patrolowych (od typu Auk do Oaxaca) i 25 przybrzeżnych okrętach patrolowych[13]. W 2020 roku do służby weszła nowoczesna fregata „Benito Juárez” holenderskiego projektu (wyporność 2850 ton), oficjalnie klasyfikowana jako oceaniczny okręt patrolowy dalekiego zasięgu, lecz budowę drugiego okrętu odroczono[16]. Do tego czasu stare poamerykańskie fregaty utraciły sprawność, pozostając w składzie floty[16]. Ocenia się, że prawie 80% działań marynarki Meksyku stanowią funkcje straży przybrzeżnej, w tym poszukiwanie i ratownictwo oraz walka z przestępczością[13].

Lotnictwo morskie Meksyku składa się z 17 eskadr, podlegających dowództwom regionów morskich[18]. Na wyposażeniu ma głównie lekkie samoloty, a do zadań patrolowych służyło w 2022 roku sześć Airbus CN235-300MPA i cztery Beechcraft King Air 350ER, wyposażonych w radar[13]. Posiada również liczne śmigłowce, w tym UH-60M Black Hawk, Mi-17, AS565 Panther[13].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ „Anáhuac”, ex „Deodoro” miał uzbrojenie główne z dwóch dział kalibru 239 mm i wyporność 3162 tony (Conway’s All the world’s fighting ships 1860–1905 ↓, s. 407).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h i Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 262-264
  2. ↑ a b de Cherisey 2022 ↓, s. 14.
  3. ↑ a b Conway’s All the world’s fighting ships 1922–1946 ↓, s. 414-415
  4. ↑ a b Maciej Sobański. Meksykańskie patrolowce typu „Oaxaca”. „Okręty Wojenne”. Nr 4/2010. XVII (102), s. 101, 2010. Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X. 
  5. ↑ Tadeusz Klimczyk. Bitwa pod Campeche. „Morza, Statki i Okręty”. 3/2000, s. 59-62, maj – czerwiec 2000. ISSN 1426-529X. 
  6. ↑ a b c Conway’s All the world’s fighting ships 1906–1921 ↓, s. 417-418
  7. ↑ a b c Conway’s All the world’s fighting ships 1860–1905 ↓, s. 417-418
  8. ↑ Nikołaj Mitiuckow, Antonio Erce Lisarraga. Standardowe i uniwersalne. Część I. „Okręty Wojenne”. Nr 6/2007. XVI (86), s. 51, 2007. Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X. 
  9. ↑ a b c Jane’s Fighting Ships 1940. Francis McMurtrie (red.). Londyn: Sampson Low, Marston & Co, 1941, s. 346-347. (ang.).
  10. ↑ a b Jane’s Fighting Ships 1996-97. Richard Sharpe (red.). Londyn: Jane’s Information Group, 1986, s. 439. ISBN 0-7106-1355-5. (ang.).
  11. ↑ a b Jane’s Fighting Ships 1975-76. John Moore (red.). Nowy Jork: Franklin Watts, 1975, s. 239-241. ISBN 0-531-03251-5. (ang.).
  12. ↑ a b Jane’s Fighting Ships 1986-87. John Moore (red.). Londyn: Jane’s Publishing Company, 1986, s. 356-360. ISBN 0-7106-0828-4. (ang.).
  13. ↑ a b c d e f de Cherisey 2022 ↓, s. 17-19.
  14. ↑ a b c d Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 531-533.
  15. ↑ Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 535-537.
  16. ↑ a b c de Cherisey 2022 ↓, s. 15-17.
  17. ↑ Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 538-541.
  18. ↑ de Cherisey 2022 ↓, s. 21-22.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Conway’s All the world’s fighting ships 1860–1905. Robert Gardiner, Roger Chesneau, Eugene Kolesnik (red.). Londyn: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 0-85177-133-5. (ang.).
  • Conway's All the world’s fighting ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). Londyn: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
  • Conway’s All the world’s fighting ships 1922–1946. Robert Gardiner, Roger Chesneau (red.). London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
  • Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1995. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
  • IHS Jane’s Fighting Ships 2015–2016. Stephen Saunders (red.). IHS, 2015. ISBN 978-0-7106-3143-5. (ang.).
  • Erwan de Cherisey. Meksykańska Marynarka Wojenna. Transformacja. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 3-4/2022. XXVII (209), marzec–kwiecień 2022. Warszawa. ISSN 1426-529X. 
Marynarki wojenne na świecie
Afryka
Ameryka Południowa i Środkowa
Ameryka Północna
Australia i Oceania
Azja
Europa
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Armada_de_México&oldid=71821265”