Miejski Dom Kultury „Szopienice-Giszowiec” w Katowicach

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Miejski Dom Kultury „Szopienice-Giszowiec” w Katowicach
Ilustracja
Siedziba Miejskiego Domu Kultury „Szopienice-Giszowiec” w Katowicach (2020)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Data założenia

1 stycznia 1992[1]

Dziedzina

instytucja kultury

Dyrektor

Marek Augustyniak

Adres

ul. gen. J. Hallera 28,
40-321 Katowice

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „MDK „Szopienice-Giszowiec””
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „MDK „Szopienice-Giszowiec””
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „MDK „Szopienice-Giszowiec””
Ziemia50°16′12,9″N 19°04′39,8″E/50,270250 19,077722
Strona internetowa

Miejski Dom Kultury „Szopienice-Giszowiec” w Katowicach – instytucja kultury miasta Katowice, położona przy ulicy gen. J. Hallera 28, w granicach dzielnicy Szopienice-Burowiec. Prócz głównej siedziby składają się na nią dwie filie: nr 1 przy ulicy Obrońców Westerplatte 10 w Szopienicach-Burowcu i nr 2 przy placu Pod Lipami 1 (w budynku gospody) i 3/3a (Gawlikówka) w Giszowcu.

Miejski Dom Kultury „Szopienice-Giszowiec” prowadzi szeroką działalność kulturalną, stanowi siedzibę dla wielu różnorodnych grup artystycznych (w tym Grupy Janowskiej), a także jest organizatorem bądź współorganizatorem różnego typu wydarzeń tej części Katowic.

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Siedziba Miejskiego Domu Kultury „Szopienice-Giszowiec” od strony zachodniej (2020)

Miejski Dom Kultury „Szopienice-Giszowiec” w Katowicach to samorządowa instytucja kultury miasta Katowice[2] z siedzibą przy ulicy gen. J. Hallera 28 na terenie dzielnicy Szopienice-Burowiec[3]. Jest to jeden z pięciu katowickich domów kultury[4] i wpisany jest do Rejestru Miejskich Instytucji Kultury w Katowicach pod nr. 5/D/93[5].

Miejski Dom Kultury „Szopienice-Giszowiec” składa się z trzech placówek. Są to:

Dyrektorem instytucji jest Marek Augustyniak[3]. W 2017 roku w MDK „Szopienice-Giszowiec” zatrudnionych było około 50 osób[7].

Podstawowym zadaniem Miejskiego Domu Kultury „Szopienice-Giszowiec” w Katowicach jest rozpowszechnianie, rozwijanie i zaspokajanie potrzeb kulturalnych społeczności lokalnej, rozwój amatorskiego ruchu artystycznego oraz działanie na rzecz mieszkańców w rozwiązywanie lokalnych problemów[8]. Działania te realizowane są w różnego typu działalnościach, a są to:

  • Przeglądy i konkursy – w tym m.in. Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, Ogólnopolski Konkurs Plastyczny dla Twórców Nieprofesjonalnych im. Pawła Wróbla, Festiwal „Szopienicki Talent” czy Międzynarodowy Festiwal Kolęd i Pastorałek im. ks. Kazimierza Szwarlika[9],
  • Działalność kulturalno-edukacyjna dla dzieci i młodzieży – m.in. akcje „Lato w mieście” i „Zima w mieście”, bale karnawałowe, lekcje regionalne, warsztaty plastyczne i muzyczne czy prelekcje i gawędy[10],
  • Koncerty i imprezy plenerowe – w tym Święto Giszowca, Święto Burowca, Dni Szopienic, Industriada, wszelkiego rodzaju koncerty i przedstawienia, zabawy taneczne czy wycieczki rowerowe i turystyczne[10],
  • Własna działalność sekcyjna w poszczególnych filiach[10],
  • Działalność teatralna i koncertowa – w dwóch dużych salach teatralno-widowiskowych MDK „Szopienice-Giszowiec” oraz na muszli koncertowej w parku Giszowieckim[11],
  • Działalność edukacyjna – w tym szkółki etnolektu śląskiego, Mała Akademia Jazzu, cykle spotkań literackich i warsztatów interdyscyplinarnych, lekcje muzealne i historyczne w Gawlikówce, happeningi plastyczne w parku Giszowieckim i inne[12],
  • Działalność wystawiennicza – w galerii Antrakt (siedziba główna MDK), galerii Motyw (Filia nr 1) i w Gawlikówce (Filia nr 2)[12].

Miejski Dom Kultury „Szopienice-Giszowiec” w Katowicach współpracuje z wieloma stowarzyszeniami lokalnymi, fundacjami i organizacji społecznymi, z czego najintensywniej ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Dąbrówki Małej i Burowca, Stowarzyszeniem Giszowiec, Stowarzyszeniem Miłośników Folkloru, Stowarzyszeniem Mocni Razem oraz Fundacją Iskierka, a także z placówkami oświatowymi, radami dzielnic czy miejskimi i pozamiejskimi instytucjami (w tym z Galerią Szyb Wilson, katowickim MOSiR-em czy Muzeum Historii Katowic)[13].

Główna siedziba (Burowiec)[edytuj | edytuj kod]

Uroczystość odsłonięcia rzeźby upamiętniającego Teofila Ociepkę 9 września 2016 roku, w której uczestniczyli m.in. członkowie Grupy Janowskiej, w tym Sabina Pasoń i Erwin Sówka

Główna siedziba Miejskiego Dom Kultury „Szopienice-Giszowiec” w Katowicach przy położona jest przy ulicy gen. J. Hallera 28 w dzielnicy Szopienice-Burowiec[4]. Gmach posiada salę widowiskową na 320 miejsc wraz ze sceną i garderobami, salę bankietową na 180 miejsc, małą salę teatralną z 50 miejscami, liczne sale klubowe, dwie sale baletowe, pracownię ceramiki i galerię Antrakt[7].

Przy siedzibie głównej MDK „Szopienice-Giszowiec” funkcjonują m.in. następujące sekcje i działalności (stan na 2017 rok): Grupa Janowska (grupa malarzy nieprofesjonalnych), Klub Malucha, kółko plastyczne, pracownia ceramiki dla dorosłych, nauka gry na instrumentach, zespół breakdance The Kids Team, klub szachowy Hetman Katowice, zajęcia z aerobiku, pilates i joga, sekcja skata sportowego 4 Korony, Klub Seniora oraz zespoły muzyczne (Koniec Świata, Bottom, Brain Surgery, Abnormal Sickness, Deviation i Underule)[9]. W budynku działa także Filia nr 36 Miejskiej Biblioteki Publicznej w Katowicach[14].

Początki placówki w Burowcu, będącego historycznie częścią Dąbrówki Małej, sięgają lat międzywojennych. W tym też czasie, w 1938 roku rozpoczęto budowę Domu Ludowego Gminy Dąbrówka Mała[7]. Budowę tę dokończono dopiero po II wojnie światowej[15] już jako Zakładowy Dom Kultury Huty Metali Nieżelaznych „Szopienice”, który przeniósł się z placówki w Szopienicach w miejscu późniejszej Filii nr 1 MDK „Szopienice-Giszowiec”[7]. Budowa trwała w latach 1949–1952 roku[6] (według jednego ze źródeł przy budowie wykorzystano zabudowę istniejącego tam wcześniej gasthausu[16]).

W latach 1955–1992 Zakładowym Domem Kultury kierował Józef Jesionek, rozwijając w nim bogatą działalność kulturalną i oświatową. W tym czasie działał tutaj zespół teatralny Młodego Widza, organizowano wykłady uniwersytetu powszechnego, kino, koncerty czy spotkania autorskie w bibliotece z 25 tys. woluminami. Ponadto funkcjonowały koła zainteresowań: filatelistów, brydża, szachów, skata czy gołębi pocztowych[6][16].

W 1991 roku Zakładowy Dom Kultury został przejęty przez miasto[6], natomiast 1 stycznia 1992 roku na mocy uchwały Rady Miejskiej w Katowicach z 16 grudnia 1991 roku powołano Miejski Dom Kultury „Szopienice” w Katowicach[5]. 7 listopada 2005 roku zmieniono statut instytucji, nadając jej nową nazwę – Miejski Dom Kultury „Szopienice-Giszowiec” w Katowicach[17].

Od 2000 roku ma tutaj swoją pracownię Grupa Janowska[18][19].

Filia nr 1 (Szopienice)[edytuj | edytuj kod]

Filia nr 1 Miejskiego Dom Kultury „Szopienice-Giszowiec” przy ulicy Obrońców Westerplatte 10 (pośrodku)

Filia nr 1 znajduje się przy ulicy Obrońców Westerplatte 10 w dzielnicy Szopienice-Burowiec[4]. Siedziba filii to niewielki obiekt mieszczący wielofunkcyjną salę widowiskową na 80 miejsc i kilka sal klubowych[7].

W 2017 roku w Filii nr 1 działały następujące sekcje i działalności: Klub Seniora, klub gry w karty, warsztaty rękodzielnicze dla dorosłych, zajęcia z języka angielskiego, plastyka dla dzieci oraz zajęcia z językiem polskim[9]. Działa tu także Filia nr 19 Miejskiej Biblioteki Publicznej w Katowicach[20].

Początki placówki, w której jeszcze przed II wojną światową mieściło się kino „Coloseum” oraz restauracja[21], wywodzą się ze świetlicy zakładowej założonej 1 maja 1948 roku przez Zakłady Hutnicze w Szopienicach[22] w zaadaptowanej na ten cel restauracji przy ulicy Oświęcimskiej (późniejsza ulica Obrońców Westerplatte[23]). W niej działały wówczas: klub sportowy, biblioteka, orkiestra dęta, komisja poborowa, a także organizacja partyjna. W niej organizowano także kursy dla analfabetów, a w sali widowiskowej ze sceną wystawiano sztuki teatralne[6].

Z racji szerokiego wachlarza organizowanych w budynku świetlicy w Szopienicach wydarzeń szybko rozpoczęto starania o nowy budynek, który powstał na terenie Burowca[6]. Od 1986 roku funkcjonował tutaj klub „Natasza”[6], a w 1993 roku Dzielnicowy Dom Kultury przy ulicy Obrońców Westerplatte został włączony do Miejskiego Domu Kultury „Szopienice” w Katowicach jako jego filia[6]. W 2019 roku przeprowadzono gruntowny remont placówki polegający na termomodernizacji fasady oraz likwidacji kotłowni centralnego ogrzewania[7].

Filia nr 2 (Giszowiec)[edytuj | edytuj kod]

Fragment budynku gospody przy placu Pod Lipami 1 – siedziba Filii nr 2 MDK „Szopienice-Giszowiec”

Filia nr 2 znajduje się dzielnicy Giszowiec przy placu Pod Lipami 1 (w budynku gospody) i 3/3a (Gawlikówka)[6][4].

Budynek dawnej gospody jest jednym z największych obiektów zabytkowego osiedla patronackiego Giszowiec wzniesionego w latach 1907–1910 dla górników kopalni „Giesche” (późniejszy „Wieczorek”) według projektu Emila i Georga Zillmannów[24]. W budynku mieści się duża reprezentacyjna sala ze sceną oraz kilkanaście mniejszych pomieszczeń służących różnym kółkom zainteresowań[25]. W samym budynku działa także restauracja, a w otoczeniu filii, w parku Giszowieckim znajduje się m.in. muszla koncertowa[26]. Izba Śląska, zwana także Gawlikówką, została uruchomiona w dawnych zabudowaniach gospodarczych budynku giszowieckiej gospody[6]. W niej znajduje się małe muzeum wnętrz śląskich z galerią obrazów Ewalda Gawlika[26][6]. Giszowieckie obiekty MDK „Szopienice-Giszowiec” wpisane są do rejestru zabytków nieruchomych, a także są częścią Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego[7].

Muszla koncertowa w parku Giszowickim podczas koncertu orkiestry dętej (2010)

W 2017 roku Filia nr 2 organizowała następujące zajęcia i sekcje: klub skata Amikus, zajęcia gimnastyczne i nauki języka angielskiego dla seniorów, warsztaty plastyczne, ping-pong, ćwiczenia zumby i aerobiku oraz zajęcia wokalne[11]. Ponadto odbywały się tutaj wówczas spotkania różnego typu klubów i instytucji, w tym: Oddziału Giszowiec Związku Górnośląskiego, Klubu Seniora Związku Zawodowego „Przeróbka”, Klubu Emerytów i Rencistów NSZZ „Solidarność” KWK „Staszic”, Klubu Seniora KWK „Staszic”, Klubu Giszowianek, Koła nr 9 Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów, Klubu Giszowiec 1955 i Klubu Żeglarskiego „Zwrot”[11]. Ponadto gmach filii, jak i muszlę koncertową w parku wielokrotnie gościły orkiestrę kopalni „Staszic”[27].

Fragment ekspozycji wewnątrz Gawlikówki (2008)

W 1949 roku budynku gospody rozpoczął działalność Dom Kultury KWK „Wieczorek”, a ponadto w gmachu działało kino „Muza” z 363 miejscami na widowni, restauracja oraz znajdowały się mieszkania. Po likwidacji domu kultury budynek stał pusty. W latach 90. XX wieku otwarto tutaj dyskotekę „Delta”, której działalność źle wpłynęła na stan obiektu[28]. Po przejęciu budynku gospody przez miasto Katowice i przeprowadzeniu remontu generalnego[29] przywrócono jej dawny wystrój i funkcję kulturalno-rozrywkową[6]. W 2005 roku do Miejskiego Domu Kultury „Szopienice” w Katowicach włączono placówkę w Giszowcu, a także zmieniono nazwę całej instytucji na Miejski Dom Kultury „Szopienice-Giszowiec” w Katowicach[6], natomiast 7 stycznia 2006 roku uroczyście otwarto odnowiony gmach Filii nr 2[25].

Budynek późniejszej Gawlikówki jeszcze w latach 70. XX wieku miał być wyburzony, lecz dzięki zaangażowaniu kopalni „Staszic” dom wyremontowano i w 1987 roku rozpoczął tutaj działalność Klub Seniora, a pokoje na górze udostępniono Ewaldowi Gawlikowi, który namalował około 100 obrazów, m.in. górnośląskich pejzaży i portretów. Po śmierci Ewalda Gawlika w 1993 roku część obrazów udostępniono w Izbie Śląskich dla szerszej publiczności[26].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Jako Miejski Dom Kultury „Szopienice” w Katowicach.
  2. ↑ Augustyniak 2017 ↓, s. 2.
  3. ↑ a b Urząd Miasta Katowice: Miejski Dom Kultury 'Szopienice - Giszowiec'. bip.katowice.eu. [dostęp 2023-12-02]. (pol.).
  4. ↑ a b c d e f g Studium… 2012 ↓, s. 67.
  5. ↑ a b Urząd Miasta Katowice, Rejestr Miejskich Instytucji Kultury w Katowicach [online], bip.katowice.eu, 21 grudnia 2022, s. 2 [dostęp 2023-12-02] (pol.).
  6. ↑ a b c d e f g h i j k l m Barciak, Chojecka i Fertacz 2012 ↓, s. 284.
  7. ↑ a b c d e f g Augustyniak 2017 ↓, s. 3.
  8. ↑ Augustyniak 2017 ↓, s. 4.
  9. ↑ a b c Augustyniak 2017 ↓, s. 6.
  10. ↑ a b c Augustyniak 2017 ↓, s. 5.
  11. ↑ a b c Augustyniak 2017 ↓, s. 7.
  12. ↑ a b Augustyniak 2017 ↓, s. 8.
  13. ↑ Augustyniak 2017 ↓, s. 10.
  14. ↑ Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach: Filia nr 36. mbp.katowice.pl. [dostęp 2023-12-02]. (pol.).
  15. ↑ Szaraniec 1996 ↓, s. 98.
  16. ↑ a b Frużyński, Grzegorek i Rygus 2017 ↓, s. 451.
  17. ↑ Uchwała nr XLIX/1023/05 Rady Miasta Katowice z dnia 7 listopada 2005r. w sprawie zmiany statutu Miejskiego Domu Kultury „Szopienice” w Katowicach, Katowice, 7 listopada 2005 [dostęp 2023-12-02] (pol.).
  18. ↑ Grupa Janowska: Kontakt. www.grupajanowska.slask.pl. [dostęp 2023-12-02]. (pol.).
  19. ↑ Sonia Wilk: Grupa Janowska. mdk.katowice.pl, 2019-09-08. [dostęp 2023-12-02]. (pol.).
  20. ↑ Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach: Filia nr 19. mbp.katowice.pl. [dostęp 2023-12-02]. (pol.).
  21. ↑ Jabłoński 2013 ↓, s. 49.
  22. ↑ Frużyński, Grzegorek i Rygus 2017 ↓, s. 450.
  23. ↑ Barciak, Chojecka i Fertacz 2012 ↓, s. 711.
  24. ↑ Jabłoński 2013 ↓, s. 10.
  25. ↑ a b Tofilska 2016 ↓, s. 184.
  26. ↑ a b c Jabłoński 2013 ↓, s. 15.
  27. ↑ Tofilska 2016 ↓, s. 185.
  28. ↑ Paweł Grzywocz: Dawny budynek gospody. www.giszowiec.info. [dostęp 2023-12-02]. (pol.).
  29. ↑ Jabłoński 2013 ↓, s. 14.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Miejski_Dom_Kultury_„Szopienice-Giszowiec”_w_Katowicach&oldid=72383647”