Ulica Henryka Le Ronda w Katowicach

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ulica generała Henryka Le Ronda
Dąbrówka Mała
Ilustracja
ulica generała Henryka Le Ronda w Dąbrówce Małej
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Długość

1335 m

Przebieg
światła 0m ul. Strzelców Bytomskich
75m ul. majora Henryka Dobrzańskiego „Hubala” (do 2017 jako ul. 9 Maja)
światła 150m ← dojazd do os. K. Michalskiego
→ ul. Stacyjna
275m ← ul. Józefa Grzegorzka
→ al. Niepodległości
295m linia kolejowa 161
310m ul. księdza Jerzego Popiełuszki
510m ul. Styczniowa
1060m ← ul. Józefa Biniszkiewicza
→ ul. Wiertnicza
1130m ul. Międzyblokowa
1335m rondo księdza Jerzego Pawlika
↖ ul. Siemianowicka
↙ ul. Budowlana
→ ul. Wiertnicza
↓ ul. Leopolda
Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „ulica generała Henryka Le Ronda”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica generała Henryka Le Ronda”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica generała Henryka Le Ronda”
Ziemia50°16′31,4″N 19°03′38,2″E/50,275400 19,060600
Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica generała Henryka Le Ronda w Katowicach (w dwudziestoleciu międzywojennym ulica dra Grażyńskiego, w czasach Polski Ludowej ulica Włodzimierza Lenina[1]) − jedna z ulic w katowickiej dzielnicy Dąbrówka Mała. Ulica nosi imię francuskiego generała Henri Le Ronda − szefa Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej, która 11 lutego 1920 przejęła władzę nad Górnym Śląskiem.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Dawny ratusz gminy Dąbrówka Mała (ul. gen. Henryka Le Ronda 16)
Rondo księdza Jerzego Pawlika
Remont przejazdu kolejowo-drogowego (marzec 2011)
Budynek przy ul. gen. H. Le Ronda 28 (wyburzony w 2023)

Droga z Dąbrówki istnieje na mapach z XVIII wieku[2]. Przy ulicy zachowały się tradycyjne wiejskie zagrody z pierwszej połowy XIX wieku[3]. W drugiej połowie XIX wieku przy drodze wzniesiono caglane familoki dla robotników pobliskich kopalń i hut oraz kopalniany szyb "Maria". Około 1907 przy ulicy wybudowano ratusz dla gminy Dąbrówka Mała. W latach 80. XIX wieku przy drodze powstała gospoda Karla Bielitzera[4].

Do 1922 i w latach 1939–1945 nosiła nazwę Kattowitzerstrasse, w latach 1922–1936 ul. Katowicka, 1936–1939 ul. dra Michała Grażyńskiego, 1945–1951 ul. Oświęcimska, od 1951 ul. Włodzimierza Lenina[5].

W 1994 wyburzono gmach szkoły przy ul. gen. H. Le Ronda 13 (tzw. żółtej szkoły)[6].

W 2004 wykonano połączenie drogowe ul. Józefa Biniszkiewicza z ul. gen. Henryka Le Ronda (wartość robót wyniosła 266 816,85 zł)[7]. Do 2009 przebudowano skrzyżowanie ulic gen. Henryka Le Ronda, Budowlanej i Siemianowickiej (budowa ronda)[8]. Uchwałą Rady Miasta Katowice z dnia 27 lipca 2009 placowi, położonemu u zbiegu ul. gen. Henryka Le Ronda, ul. Wiertniczej, ul. Leopolda i ul. Siemianowickiej, nadano nazwę rondo księdza Jerzego Pawlika[9]. 29 listopada 2010 rozpoczęła się modernizacja przejazdu kolejowo-drogowego w ciągu ulicy gen. Henryka Le Ronda[10] (częściowo zakończona w grudniu 2010, rozpoczęta ponownie 28 marca 2011[11] i ukończona ostatecznie 16 kwietnia 2011[12][13]).

W 2017 zrewitalizowanemu terenowi w rejonie ul. gen. H. Le Ronda, ul. J. Biniszkiewicza i ul. Styczniowej nadano nazwę „Park Zielony Zakątek”[14].

Opis[edytuj | edytuj kod]

Droga jest ulicą klasy zbiorczej, posiadającą po jednym pasie ruchu w obie strony. Rozpoczyna swój bieg przy skrzyżowaniu z ulicą Strzelców Bytomskich. Następnie biegnie przez historyczną część dzielnicy Dąbrówka Mała w kierunku zachodnim, krzyżując się z ul. majora Henryka Dobrzańskiego „Hubala” (do 2017 jako ul. 9 Maja[15]), ul. Stacyjną, aleją Niepodległości, ul. Józefa Grzegorzka, ul. księdza Jerzego Popiełuszki, ul. Styczniową, ul. Józefa Biniszkiewicza, ul. Wiertniczą i ul. Międzyblokową. Kończy swój bieg przy rondzie księdza Jerzego Pawlika (skrzyżowanie z ul. Budowlaną, ul. Siemianowicką, ul. Wiertniczą i ul. Leopolda). Ulicą na całej swojej długości kursują autobusy Zarządu Transportu Metropolitalnego (ZTM)[16].

Obiekty zabytkowe[edytuj | edytuj kod]

Tablica, upamiętniająca Towarzystwo Śpiewu "Wanda"
Krzyż przydrożny z 1896
Tablica pamiątkowa w budynku dawnego ratusza (ul. gen. H. Le Ronda 16
Ulica gen. Henryka Le Ronda

Przy ulicy gen. Henryka Le Ronda znajdują się następujące historyczne obiekty[3]:

  • krzyż na cokole (róg ul. H. Le Ronda i ul. Wiertniczej), pochodzący z 1889;
  • dom mieszkalny z dawną kuźnią (ul. H. Le Ronda 1), wybudowany w pierwszej połowie XIX wieku w stylu historyzmu ceglanego, przebudowany w 1887; kuźnię wyburzono 14 września 2017; dom wyburzono 24 października 2019;
  • kamienice mieszkalne (ul. H. Le Ronda 2, 4, 7, 8, 24), wzniesione na początku XX wieku w stylu historyzmu ceglanego prostego;
  • dom mieszkalny (ul. H. Le Ronda 3), wybudowany na początku XX wieku, posiada skromne cechy historyzmu;
  • dawna zagroda (ul. H. Le Ronda 4), pochodząca z połowy XIX wieku, wzniesiona w stylu tradycji budownictwa ludowego;
  • kamienica mieszkalna (ul. H. Le Ronda 6), wybudowana na przełomie XIX i XX wieku w stylu historyzmu ceglanego prostego;
  • kamienica mieszkalno-handlowa (ul. H. Le Ronda 9), wzniesiona na początku XX wieku; dwupiętrowa, siedmioosiowa, posiada skromne cechy historyzmu; elewację odnowiono w 2010; mieści się w niej piekarnia-cukiernia "Kłos";
  • kamienice mieszkalne (ul. H. Le Ronda 10, 12, 48, 52), wybudowane w pierwszej ćwierci XX wieku w stylu historyzmu;
  • dom mieszkalny (ul. H. Le Ronda 11); piętrowy, wzniesiony w stylu historyzmu, w drugiej połowie XIX wieku;
  • dawny ratusz gminy Dąbrówka Mała (ul. H. Le Ronda 16); wzniesiony w 1907 w stylu eklektyzmu z elementami modernistyczno-secesyjnymi[17]; wpisany do rejestru zabytków 11 grudnia 2000 (nr rej.: A/43/00[18]), granice ochrony obejmują wymieniony budynek;
  • willa w ogrodzie (ul. H. Le Ronda 17), wybudowana w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu;
  • cmentarz parafialny parafii pw. św. Antoniego z Padwy, zajmujący powierzchnię 2,1135 ha[19]; na cmentarzu znajdują się: wojenna mogiła zbiorowa siedmiu żołnierzy niemieckich, poległych w II wojnie światowej, wojenny grób zbiorowy mieszkańców Dąbrówki Małej, poległych w czasie powstań śląskich i II wojny światowej oraz wojenna mogiła zbiorowa więźniów KL Auschwitz, zamordowanych podczas transportu w styczniu 1945[20][21];
  • kolonia domów robotniczych z lat trzydziestych XX wieku − zespół dwurodzinnych domów mieszkalnych w ogrodach[22] (ul. H. Le Ronda 23−61, numery nieparzyste), wybudowana w latach 1920−1939;
  • zabudowania zespołu przemysłowego (ul. H. Le Ronda 28), wzniesione na początku XX wieku w stylu historyzmu/modernizmu;
  • budynek dawnej stacji transformatorowej (ul. H. Le Ronda 30), wzniesiony na początku XX wieku (obecnie nie istnieje);
  • willa z zabudową gospodarczą (ul. H. Le Ronda 46), wzniesiona około 1920 w stylu historyzmu/modernizmu;
  • dom z ogrodem (ul. H. Le Ronda 50), pochodzący z końca XIX wieku, posiada skromne cechy historyzmu;
  • krzyż przydrożny na cokole z figurą Matki Bożej (obok numeru 54), wzniesiony w 1896 z fundacji M. i M. Koniarek[23];
  • kamienica mieszkalna (ul. H. Le Ronda 56), pochodząca z początku XX wieku; dwupiętrowa, siedmioosiowa, wzniesiona w stylu historyzmu ceglanego prostego; na fasadzie budynku znajduje się tablica, upamiętniająca Towarzystwo Śpiewu "Wanda", założone w 1912[24];
  • familoki z początku XX wieku (ul. H. Le Ronda 60, 67), wzniesione w stylu historyzmu ceglanego prostego;
  • dom mieszkalny − dawny zespół szybu kopalnianego (ul. H. Le Ronda 63), wybudowany na początku XX wieku w stylu historyzmu ceglanego prostego;
  • zespół dawnego szybu wentylacyjnego "Maria" (ul. H. Le Ronda 65), będący historycznym obiektem górniczym o wartościach zabytkowych[25], pochodzący z XX wieku, wzniesiony w stylu historyzmu;
  • familok z końca XIX wieku (ul. H. Le Ronda 69), posiada cechy stylu historyzmu ceglanego prostego;
  • hala zespołu przemysłowego z ogrodzeniem (ul. H. Le Ronda 70), pochodząca z pierwszej ćwierci XX wieku, posiada cechy stylu historyzmu/modernizmu;
  • dom w ogrodzie, z drugiej połowy XIX wieku (ul. H. Le Ronda 74), wybudowany w stylu tradycji budownictwa ludowego;
  • dom z ogrodem, z drugiej połowy XIX wieku (ul. H. Le Ronda 76), nie posiada wyraźnych cech stylowych;
  • familok z około 1900 (ul. H. Le Ronda 76), wzniesiony w stylu historyzmu ceglanego prostego;
  • budynek mieszkalny (ul. H. Le Ronda 81), pochodzący z końca XIX wieku, posiada cechy stylu historyzmu;
  • dawna zagroda z drugiej połowy XIX wieku (ul. H. Le Ronda 82), wzniesiona w stylu tradycji budownictwa ludowego;
  • kamienica mieszkalna z początku XX wieku (ul. H. Le Ronda 85), wybudowana w stylu historyzmu ceglanego;
  • budynek mieszkalny (ul. H. Le Ronda 86), wzniesiony około 1900 w stylu historyzmu;
  • budynek mieszkalny (ul. H. Le Ronda 88), wzniesiony na początku XX wieku w stylu historyzmu ceglanego;
  • dawna zagroda z pierwszej połowy XIX wieku (ul. H. Le Ronda 92), wybudowana w stylu tradycji budownictwa ludowego;
  • krzyż przydrożny przy rondzie ks. Jerzego Pawlika, wzniesiony 1889 z fundacji Jana Mikusiego i Antoniego Kaczmarka[26].

Instytucje[edytuj | edytuj kod]

Przy ulicy gen. H. Le Ronda swoją siedzibę mają[27]: przedsiębiorstwa handlowo-usługowe, centrum zaopatrzenia budowlanego, apteka, wspólnoty mieszkaniowe, niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, sklep sieci handlowej Biedronka.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: "Śląsk", 1980, s. 49. ISBN 83-216-0147-2.
  2. ↑ Urząd Miasta Katowice: Lokalny Program rewitalizacji miasta Katowice na lata 2007-2013. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-12]. (pol.).
  3. ↑ a b Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-12]. (pol.).
  4. ↑ Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 1: Górny Śląsk, Łódź 2022, s. 104.
  5. ↑ Michał Bulsa, Dąbrówka Mała. Dzieje dzielnicy Katowic, Katowice 2023, ISBN 978-83-64356-57-5, s. 348.
  6. ↑ Michał Bulsa, Barbara Szmatloch, Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 68, ISBN 978-83-7729-502-1.
  7. ↑ Urząd Miasta Katowice: Połączenie drogowe ul. Biniszkiewicza z ul. Le Ronda. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-12]. (pol.).
  8. ↑ Urząd Miasta Katowice: Obwodnica Siemianowic Śląskich i Czeladzi − włączenie do układu drogowego Katowic. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-12]. (pol.).
  9. ↑ Urząd Miasta Katowice: Uchwała w sprawie nadania nazwy placowi położonemu na terenie miasta Katowice (Rondo ks. Jerzego Pawlika). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-12]. (pol.).
  10. ↑ Omijaj rozkopany przejazd kolejowy (pol.) www.fakt.pl [dostęp 2011-07-12]
  11. ↑ Katowice: Utrudnienia na drogach. Kolej znów zamyka przejazd w Dąbrówce Małej (pol.) www.katowice.naszemiasto.pl [dostęp 2011-07-12]
  12. ↑ Tak dojedziesz na Le Ronda (pol.) www.fakt.pl [dostęp 2011-07-12]
  13. ↑ Przejazd kolejowy w Dąbrówce znów otwarty (pol.) www.katowice.naszemiasto.pl [dostęp 2011-07-12]
  14. ↑ UCHWAŁA NR XLIX/923/17 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 23 listopada 2017 r. w sprawie nadania placowi położonemu na terenie miasta Katowice nazwy "Park Zielony Zakątek" bip.katowice.eu (pol.) [dostęp 2017-12-24]
  15. ↑ UCHWAŁA NR XLVIII/894/17 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 26 października 2017 r. w sprawie zmiany nazw ulic położonych na terenie miasta Katowice bip.katowice.eu (pol.) [dostęp 2017-12-24]
  16. ↑ Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia: Mapa połączeń publicznego transportu zbiorowego ZTM. noweinfogzm.metropoliagzm.pl, 2023-06-09. [dostęp 2024-03-03]. (pol.).
  17. ↑ Michał Bulsa, Grzegorz Grzegorek, Beata Witaszczyk: Domy i gmachy Katowic. Katowice: Prasa i Książka, 2013, s. 102-103. ISBN 978-83-63780-00-5. (pol.).
  18. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2011-07-12].
  19. ↑ Urząd Miasta Katowice: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, Cz. 1, Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-12]. (pol.).
  20. ↑ Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice. www.katowice.uw.gov.pl. [dostęp 2011-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-10)]. (pol.).
  21. ↑ Waldemar Jama, Aleksandra Niesyto: Cmentarze Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1997, s. 40. ISBN 83-907154-5-7.
  22. ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996, s. 98. ISBN 83-905115-0-9.
  23. ↑ Zdjęcie krzyża w Wikimedia Commons: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Katowice_-_Le_Ronda_Street_(2).jpg
  24. ↑ Zdjęcie Tablicy w Wikimedia Commons: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Katowice_-_Dąbrówka_Mała_Wanda.JPG
  25. ↑ Urząd Miasta Katowice: Protokół nr 47/10 z posiedzenia Komisji Górniczej Rady Miasta Katowice. (pol.) www.bip.um.katowice.pl [dostęp 2011-07-12]
  26. ↑ Zdjęcie krzyża w Wikimedia Commons: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Katowice_-_krzyż_na_rondzie_-_skrzyzowanie_Le_Ronda_i_Siemianowickiej.jpg
  27. ↑ Spis firm na ulicy Le Ronda w mieście Katowice. www.katalog.pf.pl. [dostęp 2011-07-12]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Michał Bulsa, Grzegorz Grzegorek, Beata Witaszczyk: Domy i gmachy Katowic. Katowice: Prasa i Książka, 2013, s. 102-103. ISBN 978-83-63780-00-5. (pol.).
  • Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996. ISBN 83-905115-0-9.
  • Katowice - Plan miasta, wyd. Demart SA, Warszawa 2009/2010.
Wybrane ulice i place Dąbrówki Małej w Katowicach
Ulice
Place i skwery

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulica_Henryka_Le_Ronda_w_Katowicach&oldid=73039946”