Ulica Panewnicka w Katowicach

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ulica Panewnicka
Ligota-Panewniki
Ilustracja
Fragment ulicy w kierunku zachodnim (2022)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Długość

4890 m

Przebieg
0m linia kolejowa 139
45m ul. Franciszkańska
240m ul. Zielonogórska
plac ks. Rafała Grzondziela[1]
330m ul. Świdnicka
465m ul. Grunwaldzka
495m ul. Koszalińska
540m ul. Stefana Żeromskiego
595m ul. Smolna
światła 675m ← ul. Piotrowicka →
skwer Bolesława Szabelskiego
810m ul. Mazurska
890m ul. Kaszubska
910m ul. ks. bpa T. Bromboszcza
945m ul. Zagrody
970m ↗ ul. Mazowiecka
↘ ul. Pomorska
1035m ul. Wileńska
1050m ul. Emerytalna
1120m ul. Bronisławy
1135m ul. Związkowa
1300m ← plac Klasztorny
światła 1530m ← ul. Kijowska
→ ul. Medyków
1620m ul. Wilhelma Rogosza
1670m ul. Ustrońska
1675m ul. Nizinna
1730m ul. Cieszyńska
1815m ← ul. Braci Wieczorków
→ ul. J. Karola Chodkiewicza
1870m ul. Koreańska
1965m ul. Japońska
2010m ul. Twarda
2170m ul. Krucza
2205m ul. Rzeczna
2300m ul. Nad Strumieniem
2330m ul. Ludowa
2395m ul. E. Bojanowskiego
2510m ul. Smoleńska
światła 2530m ul. Zamiejska
2740m ul. Wietnamska
2895m dojazd do ul. Wietnamskiej
światła 3210m ul. Partyzantów
3920m ul. Bałtycka
4240m rzeka Ślepiotka
4325m rondo ojca Euzebiusza Huchrackiego
→ ul. Owsiana
4485m ul. Łąkowa
4550m ul. Koszykowa
4755m ul. Kuźnicka
4890m rzeka Kłodnica
granica miasta (Ruda Śl.)
↓ ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego
Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „ulica Panewnicka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Panewnicka”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Panewnicka”
Ziemia50°13′36,2″N 18°57′40,0″E/50,226730 18,961120
Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica Panewnicka w Katowicach (niem. Klosterstraße[2]) – jedna z dróg w katowickiej dzielnicy Ligota-Panewniki. Łączy Ligotę, Panewniki, Wymysłów i Stare Panewniki. Prowadzi do Kochłowic – dzielnicy Rudy Śląskiej. Ulica swoją nazwę wzięła od części Katowic – Panewnik.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Skrzyżowanie ulicy Panewnickiej i ulicy Piotrowickiej

Ulica Panewnicka w czasach niemieckich (do 1922 roku i w czasie II wojny światowej) nosiła nazwę Klosterstraße[2]. W latach 1831–1840 na rogu dzisiejszych ulic Panewnickiej i Łąkowej wzniesiono szkołę podstawową, czynną do lat trzydziestych XX wieku[3]. Po północnej stronie drogi w dwudziestoleciu międzywojennym Dyrekcja Kolei Państwowych wzniosła osiedle dla jej pracowników i emerytowanych kolejarzy[4]. We wrześniu 1939 Niemcy dokonali mordu w lasach panewnickich na harcerzach i powstańcach. Po wojnie ekshumowano ich zwłoki i przewieziono na cmentarz przy ulicy Panewnickiej. W 1961 odsłonięto tam pomnik na wspólnej mogile dla uczczenia pamięci pomordowanych. Od 1950 pod numerem 63 swoją siedzibę posiada prowincja Zgromadzenia Sióstr Służebniczek NMP Niepokalanie Poczętej[5]. Dnia 22 marca 1981 erygowano parafię św. Antoniego z Padwy z siedzibą w klasztorze filialnym franciszkanów przy ul. Panewnickiej 463[6]. Rejon ulicy Piotrowickiej i ulicy Panewnickiej to dawne, silnie przekształcone skrzyżowanie z lokalnymi ośrodkami usługowymi[7]. Pomiędzy ul. Panewnicką, ul. Bałtycką i ul. Partyzantów w Wymysłowie w latach 1979–1983 wybudowano osiedle mieszkaniowe, składające się z trzypiętrowych budynków[8]. Uchwałą Rady Miasta Katowic z dnia 26 kwietnia 2010 plac, położony u zbiegu ul. Piotrowickiej i ul. Panewnickiej, otrzymał nazwę skwer Bolesława Szabelskiego[9]; rondo, będące skrzyżowaniem ul. Panewnickiej i ul. Owsianej, uchwałą Rady Miasta Katowice z dnia 22 lutego 2009 otrzymało nazwę rondo ojca Euzebiusza Huchrackiego[10]; plac, leżący przed klasztorem franciszkanów, uchwałą Rady Miasta Katowice z dnia 26 lipca 2010 otrzymał nazwę plac Klasztorny[11]. W 2011 planowany jest remont mostu nad Kłodnicą[12].

Bazylika św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Klasztor Ojców Franciszkanów (ul. Panewnicka 76)
Dom zakonny Zgromadzenia Sióstr Służebniczek NMP w Panewnikach
Wyższe Seminarium Duchowne Braci Mniejszych (ul. Panewnicka 76)
Kościół św. Antoniego Padewskiego w Starych Panewnikach
Okręgowy Szpital Kolejowy (ul. Panewnicka 65)
Gmach Szkoły Podstawowej nr 9 im. J. Brzechwy (ul. Panewnicka 172)

Infrastruktura[edytuj | edytuj kod]

Według badań Urzędu Miasta Katowice z 2007 na osiedlu pomiędzy ul. Zielonogórską, ul. Panewnicką i ul. Piotrowicką udział powierzchni zabudowanej w powierzchni terenu wynosi 20%, wskaźnik intensywności zabudowy (netto) – 0,80 WIZ, średnia ważona liczby kondygnacji – 4[7]. Ulica jest drogą klasy zbiorczej; biegnie pod nią magistrala wodociągowa Ø 500 mm i sieć wodociągowa Ø 150 mm oraz kanał zbiorczy odprowadzający ścieki Ø 600 mm i gazociąg niskiego ciśnienia Ø 300 mm[13].

Ulicą kursują autobusy na zlecenie Zarządu Transportu Metropolitalnego (ZTM)[14].

Obiekty zabytkowe[edytuj | edytuj kod]

Przy ulicy Panewnickiej znajdują się następujące historyczne obiekty:

  • budynek VII Liceum Ogólnokształcącego im. Harcerzy Obrońców Katowic (ul. Panewnicka 13); wzniesiony w latach 1936–1938, przebudowany w latach pięćdziesiątych XX wieku[15]; objęty ochroną konserwatorską[15], ochronie podlegają: skala i forma historyczna, dach płaski, cechy stylowe i detale architektoniczne: ryzality, poziome oraz pionowe pasy okien, przeszklony narożnik, historyczna kolorystyka, kształt, wielkość i rozmieszczenie otworów okiennych i drzwiowych i podziały stolarki[13]; w budynku znajduje się tablica pamiątkowa, poświęcona harcerkom i harcerzom śląskim, poległym i zamęczonym w latach 1939–1945; tablice nagrobne harcerzy i powstańców śląskich zamordowanych w Katowicach w 1939 przeniesiono z mogiły na panewnickim cmentarzu[16];
  • blok mieszkalny (ul. Panewnicka 14), wybudowany w latach pięćdziesiątych XX wieku w stylu socrealizmu[15];
  • kamienica mieszkalna w ogrodzie (ul. Panewnicka 22), wzniesiona w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu[15];
  • fragment zespołu zabudowy kolonii urzędniczej (ul. Panewnicka 23, 25, 27); ochronie podlegają: skala wraz z formą historyczną, cechy stylowe i detale architektoniczne, kształt, wielkość, rozmieszczenie otworów okiennych i drzwiowych, ich podziały oraz płaski dach[13][15]:
    • dom mieszkalny (ul. Panewnicka 23), wzniesiony w latach czterdziestych XX wieku,
    • willa w ogrodzie (ul. Panewnicka 27), wzniesiona w latach trzydziestych XX wieku, w stylu funkcjonalizmu;
  • kamienica mieszkalna w ogrodzie (ul. Panewnicka 24), wzniesiona w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu[15];
  • kamienica mieszkalna w ogrodzie (ul. Panewnicka 28), wzniesiona w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu[15];
  • willa mieszkalna w ogrodzie (ul. Panewnicka 29), wzniesiona w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu[15];
  • historyczna zabudowa mieszkaniowo-usługowa (ul. Panewnicka 30, 32, 34, 36, 38, 38a, 40); ochronie podlegają: skala wraz z formą historyczną, cechy stylowe i detale architektoniczne, płaski dach; kształt, wielkość oraz rozmieszczenie otworów okiennych i drzwiowych, ich podziały, zachowana prosta forma ogrodzeń oraz starodrzew[13]:
    • kamienica mieszkalna (ul. Panewnicka 30), wzniesiona w latach trzydziestych XX wieku, w stylu funkcjonalizmu,
    • willa w ogrodzie (ul. Panewnicka 34), wzniesiona w latach trzydziestych XX wieku, w stylu funkcjonalizmu,
    • kamienica w ogrodzie (ul. Panewnicka 36/38), wzniesiona w latach trzydziestych XX wieku, w stylu funkcjonalizmu,
    • willa w ogrodzie (ul. Panewnicka 38a), wzniesiona w latach trzydziestych XX wieku, w stylu funkcjonalizmu,
    • kamienica – dawna restauracja i pensjonat (ul. Panewnicka 40), wzniesiona w latach trzydziestych XX wieku;
  • willa mieszkalna w ogrodzie (ul. Panewnicka 31), wzniesiona w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu[15];
  • willa mieszkalna w ogrodzie (ul. Panewnicka 35), wzniesiona w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu[15];
  • kamienica mieszkalna w ogrodzie (ul. Panewnicka 39), wzniesiona w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu[15];
  • kamienica mieszkalna w ogrodzie (ul. Panewnicka 41), wzniesiona w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu[15];
  • domy mieszkalne pracowników kolei (ul. Panewnicka 48/50, 60), wybudowane w latach trzydziestych XX wieku w stylu modernizmu[15];
  • budynki mieszkalne (ul. Panewnicka 52/54), wzniesione w latach trzydziestych XX wieku[15];
  • domy mieszkalne pracowników kolei (ul. Panewnicka 56/58), wybudowane w latach trzydziestych XX wieku w stylu modernizmu[15];
  • kamienica mieszkalna w ogrodzie (ul. Panewnicka 62), wzniesiona w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu[15];
  • klasztor SS Służebniczek (ul. Panewnicka 63), wzniesiony w dwudziestoleciu międzywojennym w stylu funkcjonalizmu/modernizmu[15];
  • dom mieszkalno-usługowy (ul. Panewnicka 67)[15];
  • budynek przedszkola (ul. Panewnicka 73)[15];
  • dawny ratusz gminy – obecnie poczta (ul. Panewnicka 75), wzniesiony w pierwszej ćwierci XX wieku w stylu modernizmu/historyzmu[15];
  • zespół kościoła i klasztoru ojców franciszkanów (ul. Panewnicka 76)[17]; wpisany do rejestru zabytków dnia 19 lutego 1973 (nr rej.: 1202/73); zbudowany w latach 1905–1908 według planów brata Mansuetusa Fromma OFM, w stylu neoromańskim[18]; w skład zespołu wchodzą:
  • kamienica mieszkalna (ul. Panewnicka 77)[15];
  • dom mieszkalno-usługowy (ul. Panewnicka 79)[15];
  • budynek klasztoru sióstr służebniczek śląskich (Dom św. Anny, ul. Panewnicka 84), wzniesiony na początku XX wieku w stylu modernizmu/historyzmu[15];
  • dom mieszkalno-usługowy (ul. Panewnicka 88)[15];
  • dom mieszkalno-usługowy (ul. Panewnicka 96)[15];
  • dom mieszkalno-usługowy (ul. Panewnicka 98)[15];
  • dom mieszkalno-usługowy (ul. Panewnicka 100)[15];
  • kamienica mieszkalna w ogrodzie (ul. Panewnicka 105), wybudowana w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu[15];
  • kamienica mieszkalna w ogrodzie (ul. Panewnicka 124b), wybudowana w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu[15];
  • kamienica mieszkalna w ogrodzie (ul. Panewnicka 126), wybudowana w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu[15];
  • kamienica mieszkalna (ul. Panewnicka 142), wzniesiona na przełomie XIX i XX wieku w stylu historyzmu, później przebudowana[15];
  • budynek szkoły (ul. Panewnicka 172), wzniesiony w pierwszej ćwierci XX wieku w stylu modernizmu, rozbudowany w drugiej połowie XX wieku[15]; obecnie swoją siedzibę pod numerem 172 ma Szkoła Podstawowa nr 9 im. Jana Brzechwy;
  • zagroda wiejska (ul. Panewnicka 254), wybudowana w 1853, przebudowana w 1922[15];
  • krzyż na postumencie (ul. Panewnicka 260), wzniesiony na początku XX wieku[15];
  • kapliczka murowana (ul. Panewnicka 274a), wybudowana na początku XX wieku[15];
  • dawny pensjonat – tzw. „zameczek myśliwski” (ul. Panewnicka 374b), wzniesiony w połowie XIX wieku, później przebudowany[15];
  • dom w ogrodzie (ul. Panewnicka 435), wybudowany w drugiej połowie XIX wieku w stylu historyzmu, później przebudowany[15];
  • dom w ogrodzie (ul. Panewnicka 439)[15].

Pomniki[edytuj | edytuj kod]

Przy ul. Panewnickiej zlokalizowane są następujące pomniki i obeliski:

Instytucje[edytuj | edytuj kod]

Przy ulicy Panewnickiej swoją siedzibę mają[21]:

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Urząd Miasta Katowice: pl. ks. Rafała Grzondziela (pol.) www.katowice.pl [dostęp 2012-03-02]
  2. ↑ a b Straßenverzeichnis aller Straßen von Kattowitz. www.grytzka-genealogie.de. [dostęp 2012-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-12)]. (niem.).
  3. ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, s. 195. ISBN 83-905115-0-9.
  4. ↑ Andrzej Złoty: Ligota, Murcki... i inne szkice historyczne. Katowice: Bractwo Gospodarcze Związku Górnośląskiego, 2008, s. 38. ISBN 978-83-7593-014-6.
  5. ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, s. 198. ISBN 83-905115-0-9.
  6. ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, s. 202. ISBN 83-905115-0-9.
  7. ↑ a b Urząd Miasta Katowice: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, Cz. 1, Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).
  8. ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, s. 252. ISBN 83-905115-0-9.
  9. ↑ Urząd Miasta Katowice: Uchwała nr LVII/1173/10 Rady Miasta Katowice z dnia 26 IV 2010 r. w sprawie nadania nazwy placowi położonemu na terenie miasta Katowice „Skwer Bolesława Szabelskiego”. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).
  10. ↑ Urząd Miasta Katowice: Uchwała nr XXXVII/783/09 Rady Miasta Katowice z dnia 22 lutego 2009 r. w sprawie nadania nazwy placowi położonemu na terenie miasta Katowice (Rondo Ojca Euzebiusza Huchrackiego). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).
  11. ↑ Urząd Miasta Katowice: Uchwała nr LXII/1252/10/783/09 Rady Miasta Katowice z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie nadania nazwy placowi położonemu na terenie miasta Katowice „Plac Klasztorny”. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).
  12. ↑ Katowice. Lista ulic do remontów w 2011 roku (pol.) www.katowice.gazeta.pl [dostęp 2012-03-02].
  13. ↑ a b c d Urząd Miasta Katowice: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w obszarze fragmentu terenu górniczego Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. KWK „Wujek”, obejmującego obszar położony w rejonie ulic: Panewnickiej - Piotrowickiej w dzielnicy Ligota w Katowicach. www.bip.katowice.eu. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).
  14. ↑ Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia: Mapa połączeń publicznego transportu zbiorowego ZTM. noweinfogzm.metropoliagzm.pl, 2023-06-09. [dostęp 2024-03-03]. (pol.).
  15. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).
  16. ↑ a b Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice. www.katowice.uw.gov.pl. [dostęp 2012-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-10)]. (pol.).
  17. ↑ a b c Katowice – Informator, red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993, s. 79, 80.
  18. ↑ Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).
  19. ↑ Budowa kościoła i klasztoru. www.parafia.panewniki.pl. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).
  20. ↑ Bonawentura Krzemień, Norbert Kubica: Katalog Prowincji Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce. Katowice: Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych (Franciszkanów) w Katowicach Panewnikach, 2006, s. 31-32. ISBN 83-901128-9-2.
  21. ↑ Spis firm na ulicy Panewnicka w mieście Katowice. www.katalog.pf.pl. [dostęp 2012-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-07)]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna „Artur”, 1996. ISBN 83-905115-0-9.
  • Katowice – Plan miasta, wyd. Demart SA, Warszawa 2009/2010.
Wybrane ulice i place Ligoty-Panewnik w Katowicach
Ulice
Place i skwery

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulica_Panewnicka_w_Katowicach&oldid=73039967”