Dyspozytornia ruchu „Grzybek” w Szczecinie

„Grzybek”

Grzybek (po lewej stronie) w latach 90. XX wieku
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Miejscowość	Szczecin
Typ budynku	pawilon
Styl architektoniczny	modernizm
Architekt	Kazimierz Stachowiak
Kondygnacje	2
Ukończenie budowy	1970
Rozebrano	2007
Pierwszy właściciel	MZK Szczecin
Kolejni właściciele	WPKM Szczecin, MZK Szczecin
Położenie na mapie Szczecina Dyspozytornia ruchu „Grzybek”
Położenie na mapie Polski Dyspozytornia ruchu „Grzybek”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Dyspozytornia ruchu „Grzybek”
53°25′30,8″N 14°33′06,4″E

„Grzybek” – potoczna nazwa budynku dyspozytorni komunikacji miejskiej, który w latach 1970–2007 stał na skrzyżowaniu alei Niepodległości z ulicą Księdza Kardynała Stefana Wyszyńskiego, na obszarze szczecińskiego osiedla Stare Miasto, w dzielnicy Śródmieście. Obiekt przez wiele lat był popularnym wśród mieszkańców Szczecina miejscem spotkań.

Historia

W 1967 r. rozpoczęła się przebudowa układu komunikacyjnego placu Brama Portowa. W ramach tej inwestycji na narożniku ówczesnej ulicy Wielkiej i alei Niepodległości wzniesiono parterową rotundę kas biletowych. Tuż obok w 1970 r. zgodnie z projektem Kazimierza Stachowiaka powstał okrągły, modernistyczny, piętrowy pawilon, w którym umieszczono stanowisko dyspozytora ruchu i centralę telefoniczną. Ponieważ wówczas niemożliwe było jeszcze przestawienie położenia zwrotnic w sposób zdalny, motorniczy musieliby za każdym razem zatrzymywać tramwaj przed skrzyżowaniem i przestawiać zwrotnice ręcznie. Zadanie to ułatwiał dyspozytor ruchu, który sterował zwrotnicami z pulpitu umieszczonego w „Grzybku”. Centrala telefoniczna umożliwiała za pośrednictwem radiotelefonów kontakt dyspozytora z kierowcami autobusów i motorniczymi tramwajów.

W latach 80. XX wieku upowszechnienie się systemu sterowania zwrotnicami z poziomu pulpitu sterowniczego w tramwaju doprowadziło do marginalizacji „Grzybka”. Uruchomiono nową dyspozytornię przy ulicy Mariackiej, a rolę dyspozytorów pracujących w „Grzybku” ograniczono jedynie do pełnienia nadzoru nad ruchem na placu Brama Portowa. W latach 90. XX wieku „Grzybek” został wyłączony z eksploatacji i zaczął służyć jako nośnik reklamowy. W 2006 roku teren dyspozytorni i kas biletowych został sprzedany hiszpańskiej grupie inwestycyjnej CR, a w 2007 r. „Grzybek” i kasy biletowe zostały rozebrane w związku z planowaną budową w ich miejscu centrum handlowego. Ostatecznie plan nie został zrealizowany, a pusta działka w 2008 r. przeszła na własność szwedzkiego koncernu Inter Ikea. Nowy inwestor w latach 2011–2012 wzniósł na miejscu „Grzybka” biurowiec Brama Portowa I.

Zobacz też

• tramwaje w Szczecinie
• autobusy miejskie w Szczecinie