Kamienica przy ulicy Dyrekcyjnej 3 w Katowicach

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kamienica przy ulicy Dyrekcyjnej 3
w Katowicach
Ilustracja
Kamienica od frontu (2023)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Adres

ul. Dyrekcyjna 3,
40-013 Katowice

Typ budynku

kamienica mieszkalno-handlowa

Styl architektoniczny

secesja

Architekt

pracownia Ignatza Grünfelda

Kondygnacje

4+1

Powierzchnia użytkowa

1 362,87 m²

Ukończenie budowy

1905

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry znajduje się punkt z opisem „Kamienica przyul. Dyrekcyjnej 3”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kamienica przyul. Dyrekcyjnej 3”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica przyul. Dyrekcyjnej 3”
Ziemia50°15′29,2″N 19°01′23,7″E/50,258111 19,023250
Multimedia w Wikimedia Commons

Kamienica przy ulicy Dyrekcyjnej 3 w Katowicach – kamienica mieszkalno-handlowa, położona przy ulicy Dyrekcyjnej 3 w Katowicach, w dzielnicy Śródmieście. Powstała ona w 1905 roku w stylu secesyjnym według projektu opracowanego w pracowni, założonej przez Ignatza Grünfelda.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Kamienica została wzniesiona w 1905 roku według projektu powstałego w zasłużonej dla rozwoju Katowic firmie budowlanej, której założycielem był Ignatz Grünfeld[1]. Jednym z pierwszych właścicieli budynku był A. Arian i spadkobiercy[1].

W 1935 roku właścicielem kamienicy był Arjan Fischer, a w niej działały m.in.: pracownia gorsetów M. Blondera, restauracja R. Urbach, hurtowy skład materiałów elektrycznych M. Katza, drogeria L. Cymerman i skład cukierków fabryki „Franboli”. Kamienicę dodatkowo zamieszkiwały osoby różnej profesji, w tym lekarze, kupiec czy dozorca[2]. W latach międzywojennych swoje biuro sprzedaży miała w budynku także Fabryka Chemiczna Erich A. Kollontay, która działała przy ulicy Mikołowskiej 27. Firma wyrabiała mydła do prania, szare i przemysłowe, proszek mydlany i szkło wodne[3]. Restauracja Urbach z biegiem czasu zmieniła swoją nazwę na Rachela[4].

Do grudnia 2011 roku zakończono remont elewacji frontowej kamienicy, przywracając jej dawną świetność[5]. Renowację kamienicy zgłoszono do I Etapu Ogólnopolskiego Konkursu „Modernizacja Roku 2011”[6].

W marcu 2019 roku w ramach konkursu na rewitalizację katowickich podwórek pn. „Plac na Glanc”, organizowanego przez instytucję kultury Katowice Miasto Ogrodów, wybrano do realizacji podwórko kamienicy przy ulicy Dyrekcyjnej 3. Mieszkańcy kamienicy wykazali się dużym zaangażowaniem, zgłaszając swoje podwórko do konkursu już po raz czwarty[7]. Zostały zorganizowane warsztaty, na których mieszkańcy z pięciu projektów wybrali jeden do realizacji. Prace rewitalizacyjne ukończono do listopada 2019 roku, a w ramach projektu powstały m.in.: leżaki, stoiska z krzesłami, a także zjeżdżalnia. Zagospodarowano także miejsca na zieleń, zbiornik na wodę deszczową, a także wydzielone miejsce śmietników. Całość uzupełniły lampy w formie świecących kul rozrzuconych pośród roślinności. Koszt prac rewitalizacyjnych wyniósł 80 tys. zł, a w realizacji projektu uczestniczyli także KZGM w Katowicach i Zakład Zieleni Miejskiej w Katowicach[8][9].

Kamienica według stanu z września 2016 roku była w zarządzie tymczasowym Komunalnego Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej w Katowicach na mocy decyzji administracyjnej[10]. W systemie REGON w połowie lipca 2023 roku było zarejestrowanych 8 podmiotów gospodarczych z siedzibą przy ulicy Dyrekcyjnej 3[11], w tym pub[12].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Boniowana lizena w części centralnej fasady kamienicy

Kamienica mieszkalno-handlowa położona jest przy ulicy Dyrekcyjnej 3 w Katowicach, na obszarze dzielnicy Śródmieście[13], w pierzei zwartej zabudowy ulicy[14].

Jest to budynek murowany z cegły, wzniesiony na planie prostokąta, zwieńczony dachem trójspadowym i dwuspadowym, krytym dachówką[14]. Powierzchnia użytkowa budynku wynosi 1 362,87 m², a powierzchnia zabudowy 437 m2. Liczy 4 kondygnacje nadziemne i 1 podziemną[13].

Kamienica architektoniczne reprezentuje styl secesji[14]. Fasada jest sześcioosiowa, symetryczna i zwieńczona ozdobnym szczytem[14] usytuowanym w środkowej osi[1]. Osie skrajne są potrójne, a centralna jest zdwojona[1], a dodatkowo osie skrajnie na czwartej kondygnacji są cofnięte w stosunku do lica fasady. Parter jest podtynkowany[14], a wyższe piętra są oblicowane białą cegła glazurowaną[1]. Na skrajnych osiach, pomiędzy drugą a czwartą kondygnacją znajdują się balkony[14] z oryginalnymi kutymi balustradami[1].

Całość kamienicy ma bogatą stiukową dekorację o motywach secesyjnych[14], umieszczonymi m.in. w płycinach nad oknami drugiej kondygnacji[1]. Część centralną budynku po bokach i centralnie wydzielone są boniowanymi lizenami, zdobione m.in. typowym dla secesji wiedeńskiej motywem trzech pionowych listew[15].

Okna kamienicy są prostokątne i w opaskach tynkowych, a na trzeciej kondygnacji na osiach środkowych zwieńczone są gzymsami. Stolarka okienna jest czterokwaterowa ze ślemieniem o dodatkowych podziałach szczeblinami w górnych skrzydłach[14].

Wejście do sieni ozdabia kamienny prostokątny portal zwieńczony belkowaniem. W sieni znajduje się sufit z fasetą. Schody na klatce schodowej są dwubiegowe z drewnianą, tralkową balustradą[14]. Okna klatki schodowej zostały przeszklone kolorowymi szybkami[1]. Kamienica nie ma za to bramy przejazdowej[14].

Oficyny kamienicy, boczne i tylne, pochodzą z czasu budowy całego budynku[14].

Kamienica wpisana jest do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice[13].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h Barbara Klajmon, Katowicka kamienica mieszczańska. 1840–1918. Śródmieście, wyd. 1., Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 1997, s. 54, ISBN 83-85871-09-8 (pol.).
  2. ↑ Księga adresowa miasta Wielkich Katowic 1935/36 r., Katowice: Dr. E. Kwaśnik, s. 25 (pol.).
  3. ↑ Jerzy Abramski, Ulice Katowic, Zawiercie: Graf-Mar, 2000, s. 74, ISBN 83-913341-0-4 (pol.).
  4. ↑ Przemysław Jedlecki; Dawid Chalimoniuk: Przy tej ulicy działały najlepsze delikatesy w centrum Katowic. A to nie koniec atrakcji. katowice.wyborcza.pl, 2016-10-13. [dostęp 2023-07-21]. (pol.).
  5. ↑ Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Katowicach: Kamienice przywrócone do dawnej świetności. kzgm.katowice.pl, 2011-12-19. [dostęp 2023-07-21]. (pol.).
  6. ↑ Sekretariat Ogólnopolskiego Konkursu "Modernizacja Roku & Budowa XXI w.": Obiekty zgłoszone od 06.02.2012. www.modernizacjaroku.org.pl. [dostęp 2023-07-21]. (pol.).
  7. ↑ Plac na Glanc wraca do śródmieścia. Mieszkańcy będą mieli podwórko za ponad 40 tys. zł. katowice24.info, 2019-03-02. [dostęp 2023-07-21]. (pol.).
  8. ↑ Grzegorz Żądło: Kolejne podwórko w centrum Katowic przeszło metamorfozę. katowice24.info, 2019-11-05. [dostęp 2023-07-21]. (pol.).
  9. ↑ Plac na Glanc 2019 już otwarty. Jak zmieniło się podwórko przy Dyrekcyjnej 3 w Katowicach?. www.bryla.pl, 2019-11-05. [dostęp 2023-07-21]. (pol.).
  10. ↑ Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Katowicach: Wykaz budynków - powierzchnia dachu. Stan na 19.09.2016 r.. kzgm.katowice.pl, 2016-09-19. [dostęp 2023-07-21]. (pol.).
  11. ↑ Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 2023-07-14]. (pol.).
  12. ↑ Mr Fox Pub&Resto. www.facebook.com. [dostęp 2023-07-21]. (pol.).
  13. ↑ a b c Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki. emapa.katowice.eu. [dostęp 2023-07-21]. (pol.).
  14. ↑ a b c d e f g h i j k J. Laskownicka, Studium historyczno-urbanistyczne Katowic w granicach administracyjnych. Katowice, ul. Dyrekcyjna 3, Opublikowano w: Miejski System Zarządzania – Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki, Kraków: Pracownie Konserwacji Zabytków „ARKONA” Sp. z o.o. Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, 1993, s. 1 (pol.).
  15. ↑ Wirtualne Muzeum Secesji: Katowice, Dyrekcyjna 3. www.muzeumsecesji.pl. [dostęp 2023-07-21]. (pol.).
Kamienice w Katowicach
Rejestr zabytków
Pozostałe

Herb Katowic

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kamienica_przy_ulicy_Dyrekcyjnej_3_w_Katowicach&oldid=72132936”