Kamienica przy ulicy Warszawskiej 31 w Katowicach

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kamienica przy ulicy Warszawskiej 31 w Katowicach
Symbol zabytku nr rej. A/664/2020 z dnia 31 maja 1995 roku
Ilustracja
Kamienica od strony ulicy Warszawskiej (2023)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Adres

ul. Warszawska 31,
40-010 Katowice /
ul. Francuska 2,
40-015 Katowice

Typ budynku

kamienica mieszkalno-handlowo-usługowa

Styl architektoniczny

secesja

Architekt

Max Grünfeld

Kondygnacje

5+1

Ukończenie budowy

1902

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry znajduje się punkt z opisem „Kamienica przy ul. Warszawskiej 31”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kamienica przy ul. Warszawskiej 31”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica przy ul. Warszawskiej 31”
Ziemia50°15′29,0″N 19°01′43,7″E/50,258056 19,028806

Kamienica przy ulicy Warszawskiej 31 w Katowicachzabytkowa narożna kamienica mieszkalno-handlowo-usługowa, położona przy ulicy Warszawskiej 31 i ulicy Francuskiej 2 w Katowicach, w dzielnicy Śródmieście. Została ona wzniesiona w 1902 roku w miejsce powstałej w połowie XIX wieku willi Richarda Holtzego. Została ona zaprojektowana przez Maxa Grünfelda w stylu secesyjnym.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Kamienica w 2008 roku

Kamienica została wzniesiona w miejsce willi Richarda Holtzego wybudowanej około 1855 roku. Istniała ona do początku XX wieku, kiedy to około 1901 roku została rozebrana[1]. Rok później w miejscu po niej została oddana do użytku nowa secesyjna kamienica[2] wzniesiona przez firmę budowlaną Ignatz Grünfeld Baugeschaft[3]. Budynek zaś zaprojektował Max Grünfeld[4]. Po wyburzeniu domu zadbano o to, by pozostała pamięć po Richardzie Holtzu – nowi właściciele umieścili na kamienicy relief z jego profilem[1].

W 1935 roku właścicielem zarówno części kamienicy przy ówczesnej ulicy Marszałka Piłsudskiego 31, jak i przy ulicy Francuskiej 2 była spółka akcyjna Śląskie Kopalnie i Cynkownie. Zamieszkiwali ją wówczas mieszkańcy różnej profesji, w tym emerytowany wiceprezes Sądu Apelacyjnego Konstanty Ostrowicz. Działała tu też kancelaria adwokacka[5].

Kamienicę wpisano do rejestru zabytków nieruchomych województwa katowickiego 31 maja 1995 roku pod numerem A/1570/95, a 9 czerwca 2020 roku zyskała nowy numer – A/664/2020[2]. Ochroną objęto cały budynek[3].

W lipcu 2023 roku w systemie REGON zarejestrowanych było 35 aktywnych podmiotów gospodarczych z siedzibą przy ulicy Warszawskiej 31, w tym m.in.: kancelarie radców prawnych, adwokackie i komornicze, biura rachunkowe i podatkowe, ośrodek szkolenia kierowców, klub nocny oraz gabinet psychoterapeutyczny, a przy ulicy Francuskiej 2 zarejestrowane były wówczas 4 podmioty gospodarcze, w tym m.in.: agencja nieruchomości, fryzjer i szisza bar[6][7].

Kamienica przy ulicy Warszawskiej 31 na starych widokówkach


Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Relief przedstawiający profil Richarda Holtzego

Kamienica mieszkalno-handlowo-usługowa[8] położona jest w narożniku ulic Warszawskiej 31 i Francuskiej 2 w Katowicach, na terenie dzielnicy Śródmieście[2]. Usytuowana jest ona w narożniku zwartej pierzei zabudowy[8].

Jest to budynek murowany z cegły, z elewacjami tynkowanymi na parterze i z białej cegły glazurowanej na wyższych kondygnacjach, powstały na planie czworoboku z podwórzem typu „studnia” pośrodku, zwieńczony dachem dwuspadowym kalenicowym krytym papą[8]. Powierzchnia zabudowy budynku wynosi 925 m². Posiada 5 kondygnacji nadziemnych i 1 podziemną[2].

Architektonicznie budynek reprezentuje styl secesyjny[2]. Elewacja frontowa kamienicy (od strony ulicy Warszawskiej) jest jedenastoosiowa, a od strony ulicy Francuskiej dziesięcioosiowa, z czego skrajne osie z obydwu stron są wysunięte nieznacznym ryzalitem zwieńczonymi ściankami kolankowymi i wazonami. Na tych osiach znajdują się też balkony. Podziały horyzontalne wydzielono opaskami tynkowymi[8]. Elewacje zakończone są wydatnymi gzymsami wspartymi na kroksztynach. Otwory okienne kamienicy zawarte są w bardzo dekoracyjnych oprawach z piaskowca, a stolarka okienna jest czterokomorowa ze ślemieniem[8]. Na fasadzie od strony ulicy Warszawskiej, pomiędzy drugą a trzecią kondygnacją w środkowej osi zachował się relief przedstawiający Richarda Holtzego umieszczonego pomiędzy dwoma dębami. Pierwotnie kamienica posiadała dodatkowo narożną wieżyczkę[4].

Oficyny kamienicy są pięciokondygnacyjne i tynkowane[8].

Brama przejazdowa znajduje się od ulicy Warszawskiej, w osi środkowej kamienicy, kryta sufitem płaskim ze stiukową dekoracją ramową. Sień jest dwupoziomowa, nakryta sufitem z fasetami. Schody są dwubiegowe, żeliwne, z drewnianymi stopniami i balustradami[8].

Kamienica wpisana jest do rejestru zabytków nieruchomych, a także do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Grzegorz Grzegorek, Michał Bulsa, Beata Witaszczyk, Domy i gmachy Katowic. Tom II, Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka, 2016, s. 16, ISBN 978-83-63780-16-6 (pol.).
  2. a b c d e f Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki. emapa.katowice.eu. [dostęp 2023-07-09]. (pol.).
  3. a b Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 2023-07-01]. (pol.).
  4. a b Michał Bulsa, Ulice i place Katowic, wyd. trzecie, Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka, 2018, s. 228, ISBN 978-83-63780-28-9 (pol.).
  5. Księga adresowa miasta Wielkich Katowic 1935/36 r., Katowice: Dr. E. Kwaśnik, s. 29, 90 (pol.).
  6. Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 2023-07-08]. (pol.).
  7. Warszawska 31. W tym miejscu. www.google.pl. [dostęp 2023-07-09]. (pol.).
  8. a b c d e f g G. Dreścik, Studium historyczno-urbanistyczne Katowic w granicach administracyjnych. Katowice, ul. Warszawska 31/ Francuska 2, Opublikowano w: Miejski System Zarządzania – Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki, Kraków: Pracownie Konserwacji Zabytków „ARKONA” Sp. z o.o. Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, 1992, s. 1 (pol.).