Biedrzychowice (województwo opolskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Biedrzychowice
wieś
Ilustracja
Zabudowa przy głównej ulicy
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

prudnicki

Gmina

Głogówek

Liczba ludności (2011)

788[2]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-250[3]

Tablice rejestracyjne

OPR

SIMC

0493729

Położenie na mapie gminy Głogówek
Mapa konturowa gminy Głogówek, po prawej znajduje się punkt z opisem „Biedrzychowice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Biedrzychowice”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Biedrzychowice”
Położenie na mapie powiatu prudnickiego
Mapa konturowa powiatu prudnickiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Biedrzychowice”
Ziemia50°20′14″N 17°56′25″E/50,337222 17,940278[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Biedrzychowice (dodatkowa nazwa w j. niem. Friedersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Głogówek[4]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Kotliny Raciborskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej. Przepływa przez nią rzeka Stradunia.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Biedrzychowice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 788 osób[5].

Nieoficjalną częścią wsi jest Kapełków[6].

Geografia[edytuj | edytuj kod]

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 13 km od granicy z Czechami, w zachodniej części Kotliny Raciborskiej. Należy do Euroregionu Pradziad[7]. Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik)[8]. Przez granice administracyjne wsi przepływa rzeka Stradunia.

Środowisko naturalne[edytuj | edytuj kod]

W Biedrzychowicach panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,4 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Biedrzychowic wynoszą 633 mm. Dominują wiatry zachodnie[9].

Integralne części wsi Biedrzychowice[4][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
nie nadano Kapełków część wsi
nie nadano Szelonka uroczysko-dawna miejscowość

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Pierwsza wzmianka o miejscowości w formie Bedrchouici pochodzi z 1228 roku. Nazwa była później notowana także w formach Frederici villa (ok. 1300), Bedrzichovice (1407), Fredrichsdurff (1430), Fredrichsdorf (1430), Biedrzichowitz (1534), Fridersdorf, Friedersdorff (1596), Friedersdorff (1679), Friedersdorf, pol. Piedrzichowitz (1784), Friedersdorf, Biedrzychowice (1845), Biedrzychowice, Friedersdorf (1939), Friedersdorf – Biedrzychowice, -ic, biedrzychowicki (1946)[10].

Najstarsze zapisy świadczą o polskiej formie Biedrzychowicy, która została przejęta potem do języka niemieckiego jako Friedrichsdorf, a następnie uległa przekształceniu do Friedersdorf[10]. Nazwa miejscowości pochodzi od nazwy osobowej Biedrzych, dawnego odpowiednika imienia Fryderyk (niem. Friedrich)[11], zapożyczonego do polszczyzny zapewne z języka czeskiego (por. cz. Bedřich). Podstawa Biedrz- może też być powiązana z psł. wyrazem *bedro ‘biodro’[11].

Po II wojnie światowej polska nazwa Biedrzychowice została oficjalnie przyjęta 16 grudnia 1946 roku[12].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Ślady pobytu człowieka na terenie obecnej wsi Biedrzychowice, potwierdzone badaniami archeologicznymi, sięgają VIII–VII wieku p.n.e.[13] We wsi znajdują się neolityczne stanowiska archeologiczne oraz ślady osadnictwa celtyckiego[14].

Pieczęć Biedrzychowic (1902)

Wieś wzmiankowana była po raz pierwszy w łacińskim dokumencie z 1228 roku wydanym przez księcia Kazimierza I opolskiego, gdzie zanotowana została w szeregu miejscowości założonych na prawie polskim iure polonico[15]. Jej założycielem przypuszczalnie był Bedrich (Friedrich). Książę Kazimierz przekazał wieś klasztorowi w Czarnowąsach. Kościół parafialny w Biedrzychowicach wzmiankowany był po raz pierwszy w 1430 w dokumencie księcia Bolka V. Z końca XVII wieku ze sprawozdań powizytacyjnych diecezji wrocławskiej pochodzą pierwsze wzmianki o szkole w Biedrzychowicach[13]. Do 1742 wieś należała do powiatu sądowego głogóweckiego w Monarchii Habsburgów[16]. Po I wojnie śląskiej znalazła się w granicach Królestwa Prus i weszła w skład powiatu prudnickiego w prowincji Śląsk[17].

Biedrzychowice na mapie z 1913

Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu pług skierowany w prawo, nad nim sierp w słup, a w otoku napis: FRIEDERSDORFF: GEM. / NEUSTAETER KREIS (pol. Gmina Biedrzychowice / Powiat Prudnicki)[18]. Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 1490 mieszkańców Biedrzychowic 57 posługiwało się językiem niemieckim, 1397 językiem polskim, a 36 było dwujęzycznych[19]. Po I wojnie światowej we wsi powstał pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli podczas niej. W 1918 miejscowy gospodarz Urban Trinczek postawił pomnik w postaci krzyża z napisem po niemiecku „Zatrzymaj się przechodniu i pomódl się za mnie. Kiedyś przyjdzie ktoś inny i pomodli się za ciebie.” na pamiątkę swoich dwóch braci, którzy zginęli na wojnie[20].

Pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli podczas I i II wojny światowej

W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Biedrzychowice znalazły się po stronie wschodniej, w obszarze objętym plebiscytem[21]. Do głosowania uprawnionych było w Biedrzychowicach 851 osób, z czego 641, ok. 75,3%, stanowili mieszkańcy (w tym 631, ok. 74,1% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 840 głosów (ok. 98,7% uprawnionych), w tym 834 (99,2%) ważne; za Niemcami głosowało 749 osób (89,8%), a za Polską 85 osób (10,1%)[22]. W ramach akcji „Mosty”, która rozpoczęła III powstanie śląskie, polscy dywersanci z Grupy Wawelberg wysadzili koło Biedrzychowic most kolejowy nad Stradunią[23].

Po II wojnie światowej, od marca do maja 1945 powiat prudnicki znajdował się pod kontrolą radzieckiej komendantury wojskowej. 11 maja 1945 polska administracja przejęła władzę cywilną w powiecie prudnickim[24]. Mieszkańcom Biedrzychowic, posługującym się dialektem śląskim bądź znającym język polski, pozwolono pozostać we wsi po otrzymaniu polskiego obywatelstwa. 9 września 1945 posterunek Milicji Obywatelskiej w Biedrzychowicach został zawiadomiony, że na końcu wsi żołnierze radzieccy postrzelili dwie osoby. Gdy trzyosobowy patrol polskich milicjantów przybył na miejsce, został ostrzelany przez Rosjan. Ranny w ramię Feliks Kiwic poddał się czerwonoarmistom, prosząc, żeby go zostawili. Jeden z Rosjan, używając pistoletu Kiwica, dobił go strzałem w głowę. Na posterunek MO w Biedrzychowicach przyjechała ciężarówka z radzieckimi posiłkami. Komendant posterunku uciekł w pola, a Rosjanie urządzili na niego „polowanie”, paląc stogi słomy na polach dla rozjaśnienia terenu. Złapany komendant został pobity kolbami, następnie żołnierze próbowali zabrać broń z posterunku. Zajścia trwały do rana, kiedy do Biedrzychowic przybyła polsko-sowiecka komisja dla zbadania wypadków[25].

W latach 1945–1950 Biedrzychowice należały do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego. W latach 1945–1954 wieś była siedzibą gminy Biedrzychowice[26], a w latach 1954–1972 gromady Biedrzychowice[27]. Podlegała urzędowi pocztowemu w Głogówku[28].

W 1949 we wsi znajdowały się między innymi: szkoła podstawowa prowadzona przez Inspektorat Szkolny w Prudniku[29], dentysta[30], Gminna Biblioteka Publiczna[31], Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska”[32], kotlarz[33], krawiec[34], trzech piekarzy[35], stolarz[36], szewc[37], dwóch wędliniarzy[38].

W 1998 Biedrzychowice przystąpiły do Programu Odnowy Wsi Opolskiej[39]. W sierpniu 2014 inicjatywą mieszkańców zrekonstruowano pomnik postawiony w 1918 przez Urbana Trinczka, który został zdewastowany w 1945[20].

Mieszkańcy[edytuj | edytuj kod]

Tablica z podwójną nazwą przed wjazdem do Biedrzychowic od strony Prudnika

Miejscowość zamieszkiwana jest przez mniejszość niemiecką oraz Ślązaków[40]. Mieszkańcy wsi posługują się gwarą prudnicką, będącą odmianą dialektu śląskiego. Należą do podgrupy gwarowej nazywanej Hery[41].

Liczba mieszkańców wsi[edytuj | edytuj kod]

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Kościół pw. Wniebowzięcia NMP
Kapliczka z XIX w.

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[47]:

  • kościół par. pw. Wniebowzięcia NMP, z XIV w., k. XVIII w., 1930 r.
  • cmentarz parafialny
  • kapliczka, przy domu nr 3, z XIX w.
  • dom na folwarku, z XIX w., nie istnieje.

Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Biedrzychowicach chronione są ponadto[48]:

  • układ ruralistyczny wsi
  • plebania, nr 117
    • obora w zespole plebańskim
    • spichlerz w zespole plebańskim
  • kapliczka przy domu nr 38
  • kapliczka przy domu nr 42
  • mleczarnia (szkoła, ob. Przedszkole), nr 165
  • dom mieszkalny nr 4
  • dom mieszkalno-gospodarczy nr 29
  • dom mieszkalno-gospodarczy nr 38
  • dom mieszkalno-gospodarczy nr 48
  • szkoła, nr 110

Pomniki i obiekty upamiętniające[edytuj | edytuj kod]

  • Pomnik poległych w I i II wojnie światowej – pomnik przy kościele w Biedrzychowicach powstały w latach 20. XX wieku jako upamiętnienie mieszkańców wsi, którzy polegli w I wojnie światowej. Po II wojnie światowej został rozbudowany. Znajdują się na nim napisy w języku niemieckim i polskim[49].

Transport[edytuj | edytuj kod]

Transport drogowy[edytuj | edytuj kod]

Przystanek autobusowy w kierunku Głogówka

Przez Biedrzychowice przebiega droga krajowa:

Biedrzychowice posiadają połączenia autobusowe z Głogówkiem, Głuchołazami, Kędzierzynem-Koźlem, Prudnikiem, Twardawą. We wsi znajdują się dwa przystanki autobusowe – „Biedrzychowice 01”, „Biedrzychowice 02”[50].

Transport kolejowy[edytuj | edytuj kod]

W rejonie miejscowości przebiega linia kolejowa nr 137 łącząca Katowice z Legnicą przez Gliwice, Kędzierzyn-Koźle, Prudnik, Nysę, Świdnicę i Strzegom. Najbliższe stacje kolejowe znajdują się w Głogówku i Twardawie.

Oświata[edytuj | edytuj kod]

Szkoła Podstawowa im. siostry Anny Kaworek

W Biedrzychowicach pod numerem 110 znajduje się Szkoła Podstawowa im. siostry Anny Kaworek[51]. We wsi funkcjonuje również oddział Publicznego Przedszkola nr 3 w Głogówku[52].

Kultura[edytuj | edytuj kod]

Pomnik upamiętniający konkurs „Piękna Wieś Opolska”

W Biedrzychowicach działa Niemieckie Koło Przyjaźni (Deutscher Freundeskreis) – oddział terenowy Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim[53]. W 2002 we wsi powstało muzeum wiejskie „Farska Stodoła”, które stanowi bazę edukacji regionalnej i rozwoju turystyki[54]. W 2004 Biedrzychowice zajęły 3. miejsce w kategorii „najpiękniejsza wieś” konkursu „Piękna Wieś Opolska” organizowanego przez Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego[55].

Religia[edytuj | edytuj kod]

W Biedrzychowicach znajduje się katolicki kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, który jest siedzibą parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (dekanat Głogówek)[56]. We wsi jest też 6 kapliczek przydomowych, a także znajdują się tu polne krzyże[13].

Sport[edytuj | edytuj kod]

W Biedrzychowicach działa kobiecy klub piłkarski LKS Rolnik Biedrzychowice, założony 20 listopada 1983, z zespołem rezerwowym Rolnik II Biedrzychowice. W sezonach 2001/2002, 2019/2020 i 2020/2021 klub występował w rozgrywkach na poziomie Ekstraligi[57]. W 2015 roku nastąpiło połączenie męskiej drużyny Rolnika Biedrzychowice z Partyzantem Kazimierz[58]. W 2005, z okazji 60. rocznicy istnienia Podokręgu Związku Piłki Nożnej w Prudniku, klub otrzymał pamiątkowy puchar[59].

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Biedrzychowicach[60].

Służba zdrowia[edytuj | edytuj kod]

W Biedrzychowicach pod numerem 186A znajduje się ośrodek zdrowia[61].

Bezpieczeństwo[edytuj | edytuj kod]

W zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz innych miejscowych zagrożeń w Biedrzychowicach działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej[62].

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 11 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku (Komisariat Policji w Głogówku)[63].

Teren wsi, jak i całej gminy Głogówek, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa[64]. Gminę Głogówek obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG[65].

Ludzie związani z Biedrzychowicami[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 5192
  2. ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., lipiec 2023, s. 44 [zarchiwizowane 2023-09-01].
  4. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  5. ↑ a b c d e Wieś Biedrzychowice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-05-17], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  6. ↑ a b Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023
  7. ↑ Mapa interaktywna [online], emapy.com [dostęp 2020-02-25].
  8. ↑ Bank Danych o Lasach – Mapa [online], bdl.lasy.gov.pl [dostęp 2021-01-23].
  9. ↑ Klimat: Biedrzychowice: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org [online], pl.climate-data.org [dostęp 2020-05-17].
  10. ↑ a b Nazwy miejscowe Polski. Historia, pochodzenie, zmiany. pod red. Kazimierza Rymuta. T. 1, A-B. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 1996, s. 165–166. ISBN 83-85579-34-6.
  11. ↑ a b Stanisław Rospond: Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska. T. 1, A-B. Warszawa – Wrocław: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 45.
  12. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
  13. ↑ a b c Plan Odnowy Miejscowości Biedrzychowice na lata 2018–2023 [online], bip.glogowek.pl [dostęp 2022-10-11].
  14. ↑ Biedrzychowice [online], gminaglogowek.info [dostęp 2022-10-11] (pol.).
  15. ↑ Grünhagen 1857 ↓, s. 4.
  16. ↑ Johann Wolfgang Wieland, Principatus Silesiae Oppoliensis exactissima Tabula geographica, sistens Circulus Oppoliensem Ober-Glogau Gros Strehliz, Cosel, Tost, Rosenberg, Falckenberg & Lubleniz, Norimbergae: ab Homannianis Heredibus. Cum Spec. S. Caes. Rque Mtis Privilegio, 1736.
  17. ↑ Andrzej Dereń, XVIII-wieczna rewolucja, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 18 (441), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 6 kwietnia 1999, s. 17, ISSN 1231-904X.
  18. ↑ 885 Friedersdorf (Biedrzychowice) IV [online], Pieczęcie gminne na Śląsku, 13 sierpnia 2021 [dostęp 2024-01-11] (pol.).
  19. ↑ Kazimierz Nabzdyk, Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 73.
  20. ↑ a b Krzysztof Strauchmann, Odbudowali zniszczony pomnik w Biedrzychowicach [online], Nowa Trybuna Opolska, 26 sierpnia 2014 [dostęp 2023-02-10] (pol.).
  21. ↑ Natomiast z pow. prudnickiego należą do terenu plebiscytowego tylko następujące gminy, które tutaj poniżej według polskich i niemieckich nazw imiennie podajemy, „Instrukcja dla Komitetów Parytetycznych”, 2, 1921, s. 22.
  22. ↑ Herbert Kunze: Landsmannschaft der Oberschlesier in B-W. [dostęp 2022-10-11]. (niem.).
  23. ↑ Maciej Rysiewicz, 100. rocznica wybuchu III powstania śląskiego – z cyklu „Droga przez niepodległość” [online], Kurier Ostrowski, 2 maja 2021 [dostęp 2022-10-11] (pol.).
  24. ↑ Andrzej Dereń, Polska Ziemia Prudnicka, „Tygodnik Prudnicki”, 19 (754), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 11 maja 2005, s. 8, ISSN 1231-904X.
  25. ↑ Krzysztof Strauchmann, Milicjanci zginęli z ręki sojusznika, „Tygodnik Kędzierzyn-Koźle/Prudnik/Głubczyce”, Magdalena Żołądź – redaktor prowadzący, 52 (298), bezpłatny dodatek do „Nowej Trybuny Opolskiej”, Opole: Pro Media, 24 grudnia 2014, s. 7, OCLC 833857597.
  26. ↑ Powiat Prudnicki (Prudnik), [w:] Wykaz gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Według stanu na z dnia 1 VII 1952 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1952, s. 249–250.
  27. ↑ Rocznik Statystyczny Województwa Opolskiego, 1972, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1972, s. 80.
  28. ↑ Wykaz gromad wchodzących w skład gminy, „Głos Prądnika”, Czesław Żelazny – redaktor naczelny, 3 (4), Prądnik [Prudnik]: Powiatowy Komitet Osadniczy, 23 listopada 1946, s. 5.
  29. ↑ Śląsk 1949 ↓, s. 151.
  30. ↑ Śląsk 1949 ↓, s. 180.
  31. ↑ Śląsk 1949 ↓, s. 206.
  32. ↑ Śląsk 1949 ↓, s. 267.
  33. ↑ Śląsk 1949 ↓, s. 375.
  34. ↑ Śląsk 1949 ↓, s. 390.
  35. ↑ Śląsk 1949 ↓, s. 404.
  36. ↑ Śląsk 1949 ↓, s. 415.
  37. ↑ Śląsk 1949 ↓, s. 426.
  38. ↑ Śląsk 1949 ↓, s. 443.
  39. ↑ Biedrzychowice, gm. Głogówek [online], Rozwój Wsi Opolskiej Program Odnowy Wsi, 23 listopada 2020 [dostęp 2022-10-11] (pol.).
  40. ↑ Ludność Ziemi Prudnickiej, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 52 (266), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 24 grudnia 1995, s. 10, ISSN 1231-904X.
  41. ↑ Renata Larysz. Fonetyczne i leksykalne cechy dialektu głogóweckiego. „Ziemia Prudnicka”, s. 144, 2007. Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”. 
  42. ↑ Erdbeschreibung der Preußischen Monarchie, Hemmerde & Schwetschke, 1793 [dostęp 2020-05-17] (niem.).
  43. ↑ Willkommen bei Gemeindeverzeichnis.de [online], www.gemeindeverzeichnis.de [dostęp 2020-05-17].
  44. ↑ a b Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Neustadt [online], treemagic.org [dostęp 2020-05-17].
  45. ↑ Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 211.
  46. ↑ Andrzej Dereń, Jak wyludniła się Twoja miejscowość: sprzedam wieś pod Prudnikiem, „Tygodnik Prudnicki”, 2 (1202), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 8 stycznia 2014, s. 11, ISSN 1231-904X.
  47. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 105.
  48. ↑ Studium 2016 ↓, s. 57–58.
  49. ↑ Pomnik w Biedrzychowicach upamiętniający mieszkańców poległych podczas I i II wojny światowej [online], upamietnienia.e-wojewoda.pl [dostęp 2023-12-28].
  50. ↑ Rozkład jazdy PKS na przystanku Biedrzychowice 01, gm. Głogówek [online], e-podroznik.pl [dostęp 2023-08-18].
  51. ↑ Szkoła Podstawowa im. siostry Anny Kaworek w Biedrzychowicach [online], spbiedrzychowice.szkolnastrona.pl [dostęp 2022-10-18].
  52. ↑ Oddział Biedrzychowice [online], przedszkoleglogowek3.edupage.org [dostęp 2022-10-18].
  53. ↑ DFK Biedrzychowice / Friedersdorf.
  54. ↑ Farska Stodoła – Izba Muzealna w Biedrzychowicach, [w:] Aneta Kolasińska-Demidowicz, Muzea, izby pamięci i pomniki historii, „Opolskie Kwitnące”, Opole: Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego, 2013, s. 58.
  55. ↑ Docenione zaangażowanie, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 43 (726), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 27 października 2004, s. 9, ISSN 1231-904X.
  56. ↑ Parafie według dekanatów [online], www.diecezja.opole.pl [dostęp 2022-10-18] (pol.).
  57. ↑ Rolnik Biedrzychowice (k) [online], www.90minut.pl [dostęp 2020-06-12].
  58. ↑ Jacek Nałęcz, Wyjazd tygodnia: Partyzanci bez amunicji. Lokalne derby dla Fortuny [online], pilkaopolska.pl, 24 września 2018 [dostęp 2023-09-05] (pol.).
  59. ↑ Janusz Stefanko, Damian Wicher, Jubileusz Podokręgu, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 48 (783), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 30 listopada 2005, s. 19, ISSN 1231-904X.
  60. ↑ Regulamin Odznaki Krajoznawczej Ziemi Prudnickiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-01].
  61. ↑ Katarzyna Doros, Termomodernizacja ośrodka zdrowia w Biedrzychowicach. Budynek zyska m.in. nowy piec i elewację [online], Radio Opole, 23 września 2019 [dostęp 2023-09-23] (pol.).
  62. ↑ Jednostki OSP oraz OSP KSRG – Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Prudniku [online], gov.pl [dostęp 2024-02-24] (pol.).
  63. ↑ Komisariat Policji w Głogówku [online], prudnik.policja.gov.pl [dostęp 2024-02-24] (pol.).
  64. ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2005 r. w sprawie wykazu gmin i innych jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa położonych w strefie nadgranicznej oraz tablicy określającej zasięg tej strefy (Dz.U. z 2005 r. nr 188, poz. 1580).
  65. ↑ PSG w Opolu [online], slaski.strazgraniczna.pl, 19 sierpnia 2012 [dostęp 2024-05-08].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Gmina Głogówek
Miasto
Wsie
Osada
Integralne
części wsi
Części
miasta

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Biedrzychowice_(województwo_opolskie)&oldid=73763442”