Bismarckhütte (podobóz KL Auschwitz)
| Podobóz Auschwitz-Birkenau | |
| Typ | |
|---|---|
| Odpowiedzialny | |
| Rozpoczęcie działalności |
wrzesień 1944 |
| Zakończenie działalności |
styczeń 1945 |
| Terytorium |
Polska pod okupacją niemiecką (terytorium anektowane przez III Rzeszę) |
| Miejsce | |
| Liczba więźniów |
około 200[1] |
| Narodowość więźniów |
głównie Żydzi |
| Liczba ofiar |
nieznana |
| Komendanci |
SS-Oberscharführer Hermann Kleemann |
| Wyzwolony przez | |
|
27 stycznia 1945[2] | |
Położenie na mapie Chorzowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°16′01,4002″N 18°56′13,0484″E/50,267056 18,936958
| |
Bismarckhütte – oddział niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau mieszczący się w Chorzowie-Batorym. Funkcjonował od września 1944 do stycznia 1945[1][3].
Obóz ulokowano w pobliżu dzisiejszej (2020) Huty Batory. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau szacuje liczbę przebywających w nim osób na około 200[1], byli to głównie Żydzi z Francji, Belgii oraz Czech[1]. Więźniowie mieszkali w barakach z płyt wiórowo-cementowych, funkcjonowały tu sale sypialne, kuchnia, izba chorych i magazyn. Obóz był otoczony ogrodzeniem z drutu kolczastego pod napięciem. Obóz był również otoczony wysokim parkanem od strony niedalekiej szosy[1]. Otoczony teren miał długość około 200-250 metrów[4]. Na początku działania obozu więźniowie pracowali przy jego rozbudowie. Od listopada 1944 więźniowie pracowali w obecnej Hucie Batory między innymi przy przeładunku, transporcie materiałów i kopaniu rowów. Niektórych skazańców zatrudniono bezpośrednio przy produkcji luf i blach pancernych armat przeciwlotniczych. Kierownikiem obozu był SS-Oberscharführer Hermann Kleemann. Najemcą obozu była firma Berghütte-Königs und Bismarckhütte AG[5].
W styczniu 1945 ewakuowano stąd więźniów do Gliwic, a następnie koleją przetransportowano ich do obozu Mittelbau-Dora[1].
W 1960 na Cmentarzu parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny postawiono zbiorową mogiłę, upamiętniającą więźniów podobozu. Monument nagrobny zaprojektował Xawery Dunikowski. W 2008 roku zmodernizowano płytę główną, umieszczając na niej nazwiska ludzi pomordowanych w obozie Auschwitz-Birkenau pochodzących z Chorzowa[6].
17 stycznia 2020 w miejscu obozu została złożona kapsuła z ziemią udostępnioną z terenów byłych obozów w Groß-Rosen, Dachau, Mauthausen i Ravensbrück[4] oraz została postawiona tablica upamiętniająca obóz.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Bismarckhütte. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau. [dostęp 2020-10-16]. (pol.).
- ↑ Ku pamięci ofiar obozu Bismarckhütte. [w:] Tuba Chorzowa [on-line]. Wydawnictwo Tuba Bartłomiej Czaja, 2020-01-27. [dostęp 2020-10-16].
- ↑ Piotr M.A. Cywiński, Jacek Lachendro, Piotr Setkiewicz: Auschwitz od A do Z. Ilustrowana historia obozu. PMA-B, 2013. ISBN 978-83-7704-060-7.
- ↑ a b Tomasz Breguła: W Chorzowie ma stanąć pomnik upamiętniający ofiary ludobójstwa. tubachorzowa.pl, 2019-12-16. [dostęp 2020-10-16]. (pol.).
- ↑ Podobozy KL Auschwitz.
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej: Miejsca upamiętniające ofiary niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych i obozów zagłady w województwie śląskim. ipn.gov.pl. [dostęp 2020-10-16]. (pol.).