Przejdź do zawartości

Żuk gnojowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Żuk gnojowy
Geotrupes stercorarius
Linnaeus, 1758
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Nadrodzina

żukokształtne

Rodzina

gnojarzowate

Podrodzina

Geotrupinae

Plemię

Geotrupini

Rodzaj

Geotrupes

Podrodzaj

(Geotrupes)

Gatunek

żuk gnojowy

Synonimy
  • Scarabaeus stercorarius Linnaeus, 1758
  • Scarabaeus foveolatus Marsham, 1802
  • Geotrupes juvencus Mulsant, 1842
  • Geotrupes putridarius Erichson, 1847
  • Geotrupes subrugulosus Mulsant, 1842
  • Geotrupes subviolaceus Mulsant, 1842
  • Geotrupes virescens Mulsant, 1842
  • Geotrupes bannani Bromfield, 1834
  • Geotrupes punstatostriatus Stephens, 1830

Żuk gnojowy (Geotrupes (Geotrupes) stercorarius) – chrząszcz z rodziny gnojarzowatych i podrodziny Geotrupinae.

Ciało owalne, sklepione, długości 16 do 25 mm, z wierzchu czarne lub czarnozielone, pod spodem niebieskofioletowe, niebieskie bądź niebieskoczarne. Głowa z guzkiem w części środkowej. Przedplecze z dużymi punktami po bokach. Pokrywy o międzyrzędach słabo wypukłych i delikatnie poprzecznie pomarszczonych, a rzędach głęboko punktowanych. Samiec posiada na spodniej listwie przednich goleni 1 do 3 zębów lub guzków, a na tylnych udach dwa zęby. Samica w tych miejscach nie posiada ząbków. Od innych polskich przedstawicieli rodzaju Geotrupes odróżnia go na pokrywach 7 punktowanych rzędów, sternity odwłoka na całej powierzchni są owłosione i punktowane[1].

Zachowanie

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten wykazuje dużą troskę o potomstwo. Obie płcie przygotowują gniazdo, kopiąc najpierw pionowy korytarz długości około 50 cm, a następnie boczne odgałęzienia długości około 20 cm, zakończone komorami gniazdowymi. Całość zostaje następnie zapełniona końskimi odchodami, po czym złożone zostają do niej jaja. Od złożenia jaj do przepoczwarczenia się chrząszczy mijają blisko dwa sezony. Owady dorosłe wylęgające się w lipcu pozostają pod ziemią do wiosny następnego roku[2].

Występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Zamieszkuje całą Europę, Syberię oraz Japonię[2]. W Polsce często spotykany na polanach i pastwiskach[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Zdzisława Stebnicka: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 28a Żukowate – Scarabaeidae grupa podrodzin: Scarabaeidae laparosticti. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1976, s. 49–50.
  2. a b Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 184.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]