Wikipedia:Strona główna
Z nowych i ostatnio rozbudowanych artykułów w Wikipedii:
…kiedy w Tarnowskich Górach założono cmentarz żydowski? (na zdjęciu)
…który prorok twierdził, że pieniądze są niezbędne dla cudów?
…czy jest możliwe, aby jedna miejscowość leżała w kilku gminach?
…jakie wysunięto hipotezy dotyczące pochodzenia komesa wrocławskiego Magnusa?
…dlaczego Stanisław Lizer w latach 1982–1986 otrzymał zastrzeżenie wyjazdu za granicę?
Inwazja Rosji na Ukrainę • Wojna Izraela z Hamasem • Powódź w Europie Środkowej
- Zakończyły się letnie igrzyska paralimpijskie w Paryżu; liderem klasyfikacji medalowej została reprezentacja Chin (8 września)
- Zakończyła się 144. edycja US Open; zwycięzcami w grze indywidualnej zostali Jannik Sinner i Aryna Sabalenka (8 września)
- Primož Roglič (Red Bull-Bora-Hansgrohe) wygrał w 79. edycji Vuelta a España (8 września)
- Na Ziemię powróciła kapsuła Starliner, która uczestniczyła w testowej misji załogowej; astronauci pozostali na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, skąd mają wrócić w lutym 2025 (7 września)
- Michel Barnier objął urząd premiera Francji (5 września)
Zmarli: Felicjan Andrzejczak (na zdjęciu) • Robert Dill-Bundi • Aleksandr Barysznikow • Tito Jackson • Dżabir Mubarak al-Hamad as-Sabah • Zbigniew Lew-Starowicz • Alberto Fujimori (na zdjęciu) • James Earl Jones • Hermes Ramírez • James Darren • Aleksandr Miedwied
19 września: imieniny obchodzą m.in.: January, Teodor i Wilhelmina
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1749 – urodził się francuski matematyk, astronom i metrolog Jean-Baptiste Joseph Delambre (na portrecie)
- 1759 – urodził się brytyjski duchowny anglikański i „ojciec entomologii” William Kirby
- 1794 – insurekcja kościuszkowska: klęska dywizji Karola Sierakowskiego w bitwie pod Terespolem
- 1934 – urodził się Brian Epstein, menedżer zespołu muzycznego The Beatles
- 1944 – 50. dzień powstania warszawskiego: silne niemieckie natarcie na Czerniakowie – więcej w kalendarium
- 1944 – w czasie lotu nad Holandią rozbił się brytyjski pilot wojskowy Guy Gibson, pierwszy dowódca 617 Dywizjonu RAF, zasłynął rok wcześniej dzięki udanej Operacji Chastise
- 1969 – dokonano oblotu radzieckiego ciężkiego śmigłowca bojowego Mi-24 (na fotografii w węgierskich barwach)
Trzy kolory. Czerwony – film psychologiczny z 1994 roku w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego, zrealizowany w koprodukcji francusko-polsko-szwajcarskiej na podstawie scenariusza napisanego przez reżysera wspólnie z Krzysztofem Piesiewiczem. W głównych rolach wystąpili Irène Jacob oraz Jean-Louis Trintignant. Bohaterką filmu jest szwajcarska studentka Valentine. Poznaje ona emerytowanego sędziego Josepha Kerna, podsłuchującego elektronicznie swoich sąsiadów. Równolegle film prowadzi wątek studenta prawa Auguste’a – sąsiada Valentine – którego losy splatają się z życiorysem Kerna. Tematem filmu jest rola przypadku w życiu człowieka oraz idea braterstwa, które mimo przeszkód losu jest możliwe. Czerwony, w dużej mierze dzięki scenariuszowi, a także pracy operatorskiej Piotra Sobocińskiego, został bardzo pozytywnie przyjęty przez anglojęzycznych krytyków i był uznawany za faworyta Festiwalu Filmowego w Cannes. Jednakże krytyka przypuszczona między innymi przez Cahiers du cinéma oraz Jean-Luca Godarda sprawiła, że jury festiwalowe nie przyznało Czerwonemu żadnej nagrody. Klęska festiwalowa Czerwonego przyczyniła się do rezygnacji Kieślowskiego z dalszej kariery filmowej. Czytaj więcej…
Nash Rambler – samochód osobowy klasy kompaktowej produkowany przez amerykańską firmę Nash Motors, a następnie koncern American Motors w latach 1950–1955; w ostatnim roku także pod marką Hudson Rambler. Stanowił jeden z pierwszych amerykańskich powojennych samochodów kompaktowych. Przyczyną jego powstania było rosnące zainteresowanie Amerykanów mniejszymi samochodami od dominujących na rynku, w tym importowanymi. Z rozstawem osi 100 cali był on w momencie premiery drugim najmniejszym samochodem produkcji amerykańskiej. Samochód zyskał awangardowe kształty nadwozia typowe dla większych modeli Nash, z dominującą formą jednolitej opływowej bryły pozbawionej wystających błotników i wcięć na nadkola. Styl ten nazwany był przez producenta Airflyte. Wyprodukowany w liczbie około 280 tysięcy sztuk, występował początkowo jako kabriolet i dwudrzwiowe kombi, później wprowadzono także wydłużone odmiany czterodrzwiowe. Napęd stanowiły silniki sześciocylindrowe. Model ten zapoczątkował powrót marki Rambler. Czytaj więcej…