Tekst źródłowy strony 1590

{{Nagłówek hasła roku}}

== Wydarzenia w Polsce ==
<!-- PROSZĘ PISAĆ W CZASIE PRZESZŁYM! -->
* [[8 marca]]–[[21 kwietnia]] w [[Warszawa|Warszawie]] obradował [[sejm 1590|sejm]] [[sejm zwyczajny|zwyczajny]]<ref>Posłowie ziemscy koronni 1493–1600, pod red. Ireny Kaniewskiej, Warszawa 2013, s. 325.</ref>.
* [[31 marca]] – [[Historia Skwierzyny|pożar]] zniszczył doszczętnie zabudowania [[Skwierzyna|Skwierzyny]].
* [[14 maja]] – [[Cieszanów]] otrzymał [[prawa miejskie]].
* [[2 grudnia]] w [[Warszawa|Warszawie]] rozpoczął obrady [[sejm zwyczajny]]<ref>Posłowie ziemscy koronni 1493–1600, pod red. Ireny Kaniewskiej, Warszawa 2013, s. 331.</ref>.
* Wprowadzony został [[rejestr kozacki]] (1000 kozaków wzięto na żołd Rzeczypospolitej).
* Nastąpiło rozdzielenie Skarbu Królewskiego i publicznego.

== Wydarzenia na świecie ==
<!-- PROSZĘ PISAĆ W CZASIE PRZESZŁYM! -->
* [[14 marca]] – [[Wojny religijne hugenockie]]: [[hugenoci]] pokonali w [[bitwa pod Ivry|bitwie pod Ivry]] wojska francuskiej [[Liga Katolicka (Francja)|Ligi Katolickiej]].
* [[21 marca]] – w [[Stambuł|Stambule]] podpisano traktat pokojowy kończący [[wojna persko-turecka (1578-1590)|II wojnę persko-turecką]].
* [[17 maja]] – [[Anna Duńska]] została koronowana na królową [[Szkocja|Szkocji]].
* [[15 września]]
** [[Urban VII]] został papieżem.
** [[trzęsienie ziemi]] o sile 6,0° w skali [[Skala Richtera|Richtera]] w [[Wiedeń|Wiedniu]] i [[Dolna Austria|Dolnej Austrii]].
* [[27 września]] – 13 dni po wyborze zmarł na [[Malaria|malarię]] [[Poczet papieży|papież]] [[Urban VII]], kończąc w ten sposób najkrótszy [[pontyfikat]] w historii papiestwa.
* [[16 października]] – książę [[Venosa|Venosy]], kompozytor i lutnik [[Carlo Gesualdo]] zamordował w swym pałacu w [[Neapol]]u przyłapanych ''in flagranti'' żonę z kochankiem.
* [[5 grudnia]] – [[Grzegorz XIV]] został wybrany papieżem.
* W [[Chińska Republika Ludowa|Chinach]] wydano ''Podróż na zachód''.
* [[Patriarcha]] Konstantynopola [[Jeremiasz II Tranos]] powrócił z podróży do Moskwy.

== Urodzili się ==
* [[6 stycznia]] – [[Kasper Drużbicki]] [[Jezuici|SJ]], prekursor kultu Serca Jezusowego (zm. [[1662]])
* [[9 stycznia]] – [[Simon Vouet]], francuski malarz okresu baroku (zm. [[1649]])
* [[13 stycznia]] – [[Artur Bell]], kapłan, [[męczennik chrześcijański]], błogosławiony [[Kościół łaciński|Kościoła rzymskokatolickiego]] (zm. [[1643]])
* [[18 kwietnia]] – [[Ahmed I]], [[władcy Turcji|sułtan Imperium Osmańskiego]] (zm. [[1617]])
* [[5 maja]] – [[Jakub Sobieski]], [[Magnateria w Polsce|polski magnat]], [[poseł]], pamiętnikarz, działacz polityczny, dowódca wojskowy, ojciec [[Jan III Sobieski|Jana III Sobieskiego]] (zm. [[1646]])
* [[12 maja]] – [[Cosimo II de’ Medici]] – [[Wielkie Księstwo Toskanii|Wielki Książę Toskanii]] (zm. [[1621]])
* [[12 lipca]] – [[Nicolas Tournier]], francuski malarz okres baroku (zm. [[1638]])
* [[13 lipca]] – [[Papież Klemens X|Klemens X]], [[poczet papieży|papież]] (zm. [[1676]])
* [[26 lipca]] – [[Jan Crell]], teolog i pisarz [[bracia polscy|braci polskich]] (zm. [[1633]])
* [[7 sierpnia]] – [[Karol Habsburg (biskup wrocławski)|Karol Habsburg]], książę nyski i cieszyński, [[biskupi wrocławscy|biskup wrocławski]], [[wielcy mistrzowie zakonu krzyżackiego|wielki mistrz zakonu krzyżackiego]] (zm. [[1624]])
* [[2 września]] – [[Agostino Mascardi]], – włoski profesor retoryki, pisarz (zm. [[1640]])
* [[25 września]] – [[Théophile de Viau]], – francuski poeta i dramaturg (zm. [[1626]])
* [[3 października]] – [[Anna pomorska (1590–1660)]], księżniczka pomorska, księżna Croy, córka [[Bogusław XIII|Bogusława XIII]], [[książęta pomorscy|księcia pomorskiego]] i Klary. Ostatnia przedstawicielka dynastii [[Gryfici|Gryfitów]] (zm. [[1660]])
* [[3 grudnia]] – [[Daniel Seghers]], [[Flandria (region)|flamandzki]] [[malarstwo|malarz]] [[barok]]owy specjalizujący się w przedstawieniach [[kwiat]]ów (zm. [[1661]])
* data dzienna nieznana: <!-- wg kolejności alfabetycznej nazwisk -->
** [[Arthur Aston]], brytyjski dowódca wojskowy, najemnik (zm. [[1649]])
** [[Bartolommeo Bianco]], włoski architekt działający w Genui, tworzący w nurcie wczesnego [[barok]]u (zm. [[1657]])
** [[Teofila Chmielecka]], wojewodzina kijowska, żona [[Stefan Chmielecki|Stefana Chmieleckiego]] (zm. [[1650]])
** [[Wilhelm Courtet]], francuski dominikanin, misjonarz na Dalekim Wschodzie, męczennik, święty katolicki (zm. [[1637]])
** [[Martin de Redin]], 58. [[Wielcy mistrzowie zakonu joannitów|wielki mistrz zakonu joannitów]] od [[17 sierpnia]] [[1657]] do śmierci (zm. [[1657]])
** [[Théophile de Viau]], francuski poeta i dramaturg (zm. [[1626]])
** [[Abraham de Vries]], malował portrety pod wpływem [[Rembrandt]]a (zm. [[1650]])
** [[Jan Działyński (1590–1648)]], [[wojewodowie chełmińscy|wojewoda chełmiński]], [[starosta]] pokrzywnicki, [[puck]]i i [[Kowalewo Pomorskie|kowalewski]] (zm. [[1648]])
** [[Maciej Głoskowski]], polski matematyk, kartograf i poeta (zm. [[1658]])
** [[Tomasz Hioji Rokusayemon Nishi]], japoński dominikanin, męczennik, święty katolicki (zm. [[1634]])
** [[Jan Krieg]], polski malarz (zm. [[1643]])
** [[Stanisław Lanckoroński (hetman)|Stanisław Lanckoroński]], [[hetman polny koronny]], od roku 1650 [[wojewodowie bracławscy|wojewoda bracławski]] (zm. [[1657]])
** [[Franciszek Bernard Mniszech]], starosta sanocki, szczyrzycki, [[kasztelan]] sądecki, brat [[Maryna Mniszchówna|Maryny Mniszchównej]] – carowej Rosji (zm. [[1661]])
** [[Boris Morozow]], szef rządu we wczesnym okresie panowania cara [[Aleksy I Romanow|Aleksego I]], którego zresztą wychowywał i był jego szwagrem (zm. [[1661]])
** [[Samuel Stanisław Nadolski]], starosta [[tczew]]ski, [[kasztelan]] rozpierski, a później [[Rawa Mazowiecka|rawski]], [[rotmistrz]], kapitan piechoty (zm. [[1655]])
** [[Samuel Pac]], [[rotmistrz]] husarski, [[chorąży wielki litewski]], jeden z najdzielniejszych rycerzy swojej epoki (zm. [[1627]])
** [[François Perrier (malarz)]], francuski malarz i miedziorytnik (zm. [[1650]])
** [[Stanisław Pstrokoński]], [[Rzymskokatoliccy biskupi chełmscy|biskup chełmski]], [[jezuici|jezuita]], [[proboszcz]] [[płock]]i (zm. [[1657]])
** [[Krzysztof Sapieha (1590–1637)|Krzysztof Sapieha]], [[podczaszy wielki litewski]], [[krajczy wielki litewski]], [[stolnik wielki litewski]], [[podstoli wielki litewski]] (zm. [[1637]])
** [[Krzysztof Stefan Sapieha]], [[pisarz wielki litewski]], starosta [[Lida|lidzki]], [[Mścisław (miasto)|mścisławski]] i [[Wilki (Litwa)|wilkijski]] (zm. [[1627]])
** [[Jan Stoiński (duchowny)|Jan Stoiński]], [[bracia polscy|ariański]] działacz [[reformacja|reformacyjny]] w [[Polska|Polsce]], duchowny, teolog, pisarz i poeta (zm. [[1654]])
** [[Janusz Tyszkiewicz Łohojski]], [[Magnateria w Polsce|magnat]], wojskowy, polityk [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej Obojga Narodów]] (zm. [[1649]])
** [[Grigore Ureche]], mołdawski kronikarz, zarządca Dolnej Mołdawii (zm. [[1647]])
** [[Piotr od św. Katarzyny Vazquez]], hiszpański dominikanin, misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. [[1624]])
** [[Georg Weissel]], niemiecki duchowny [[luteranizm|luterański]] i poeta (zm. [[1635]])
** [[Arakel z Tebryzu]], [[Ormianie|ormiański]] [[Zakon mniszy|mnich]] i kronikarz (zm. [[1670]])
**

== Zmarli ==
* [[7 stycznia]] – [[Jakob Andreä]] – niemiecki teolog luterański (ur. [[1528]])
* [[20 stycznia]] – [[Giambattista Benedetti]], włoski fizyk i matematyk (ur. [[1530]])
* [[2 lutego]]
** [[Katarzyna del Ricci]], święta [[Kościół katolicki|Kościoła katolickiego]], [[mistycyzm|mistyczka]], wizjonerka, [[stygmat (religia)|stygmatyczka]] (ur. [[1522]])
** [[Martin Medek]], czeski duchowny katolicki, [[Biskupi prascy|arcybiskup metropolita praski]] (ur. [[1538]])
* [[3 lutego]] – [[Germain Pilon]], francuski rzeźbiarz [[manieryzm|manierystyczny]] (ur. ok. [[1537]])
* [[4 lutego]] – [[Gioseffo Zarlino]], włoski kompozytor i teoretyk z [[Renesans|epoki renesansu]] (ur. [[1517]])
* [[12 lutego]] – [[François Hotman]], francuski prawnik i pisarz (ur. [[1524]])
* [[14 marca]] – [[Gryzelda Batory]], córka [[Krzysztof Batory|Krzysztofa Batorego]] i [[Elżbieta Bockskai|Elżbiety Bocskai]], bratanica króla Polski [[Stefan Batory|Stefana Batorego]] (ur. [[1569]])
* marzec – [[Piotr II Kolczyk]], [[hospodar]] [[Wołoszczyzna|Wołoszczyzny]] w latach [[1583]]–[[1585]] z dynastii [[Basarabowie|Basarabów]] (ur. ?)
* [[6 kwietnia]] – [[Francis Walsingham]] – polityk angielski (ur. [[1532]])
* [[10 lipca]] – [[Karol Styryjski]], arcyksiążę austriacki (ur. [[1540]])
* [[16 lipca]] – [[Bartłomiej Fernandes od Męczenników]], portugalski [[dominikanie|dominikanin]], biskup i arcybiskup [[Braga|Bragi]] (ur. [[1514]])
* [[28 lipca]] – [[Martin von Schaumberg]], biskup [[Eichstätt (Bawaria)|Eichstätt]] (ur. [[1523]])
* [[27 sierpnia]] – [[Sykstus V]], [[papież]] (ur. [[1521]])
* [[28 sierpnia]]
** [[Guillaume du Bartas]], francuski poeta (ur. [[1544]])
** [[Piotr Dunin Wolski]], [[Biskupi płoccy|biskup płocki]] i [[Biskupi przemyscy|przemyski]] (ur. [[1531]])
* [[20 września]] – [[Robert Garnier]], francuski poeta (ur. [[1544]])
* [[23 września]] – [[Mikołaj Bobadilla]], jeden z pierwszych członków zakonu [[Jezuici|Jezuitów]] (ur. [[1511]])
* [[27 września]] – [[Urban VII]], [[papież]] (ur. [[1521]])
* [[17 października]] – [[Anna Habsburżanka (1528–1590)|Anna Austriacka]], arcyksiężniczka austriacka, księżna Bawarii (ur. [[1528]])
* [[23 października]] – [[Bernardino de Sahagún]], hiszpański zakonnik, misjonarz [[Zakon Braci Mniejszych|franciszkański]] (ur. [[1499]])
* [[29 października]] – [[Dirck Volckertszoon Coornhert]], holenderski grawer, pisarz, poeta, filozof, tłumacz, polityk i teolog (ur. [[1522]])
* [[19 listopada]] – [[Hieronim Zanchiusz]], zakonnik, następnie teolog kalwiński, duchowny i pisarz (ur. [[1516]])
* [[29 listopada]] – [[Philipp Nicodemus Frischlin]], niemiecki filolog późnohumanistyczny, nowołaciński dramaturg i liryk (ur. [[1547]])
* [[20 grudnia]] – [[Ambroise Paré]] – francuski chirurg (ur. ok. [[1510]])
* data dzienna nieznana: <!-- wg kolejności alfabetycznej nazwisk -->
** [[Balthasar Batthyány]] – węgierski generał, uczestnik wojen z [[Turcja|Turcją]] (ur. ok. [[1543]])
** [[Jacob Grimmer]] – flamandzki malarz, pejzażysta (ur. ok. [[1525]])
** [[Kasper Karliński]] – [[starosta]] [[Olsztyn (województwo śląskie)|olsztyński]] (ur. ?)
** [[Leone Leoni]] – włoski rzeźbiarz, medalier i złotnik (ur. ok. 1509)
** [[Dionizy Szyjka]] – [[Bernardyni|bernardyn]], kantor, [[gwardian]] (ur. ok. [[1530]])
** [[Marcin Ujazdowski]] – polski duchowny i filozof, profesor [[Akademia Krakowska|Akademii Krakowskiej]] (ur. ?)

== Zdarzenia astronomiczne ==
* [[3 października]] – zakrycie [[Mars]]a przez [[Wenus]]<ref>{{Cytuj książkę |autor=[[Stanisław Robert Brzostkiewicz]] |tytuł=Wenus-siostra Ziemi |wydawca=Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia” |miejsce=Warszawa |rok=1989 |isbn=83-10-09257-1 |strony=124}}</ref>

== Święta ruchome ==
* [[Tłusty czwartek]]: 1 marca
* [[Ostatki]]: 6 marca
* [[Popielec]]: 7 marca
* [[Niedziela Palmowa]]: 15 kwietnia
* [[Wielki Czwartek]]: 19 kwietnia
* [[Wielki Piątek]]: 20 kwietnia
* [[Wielka Sobota]]: 21 kwietnia
* [[Wielkanoc]]: 22 kwietnia
* [[Poniedziałek Wielkanocny]]: 23 kwietnia
* [[Wniebowstąpienie Pańskie]]: 31 maja
* [[Zesłanie Ducha Świętego]]: 10 czerwca
* [[Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa|Boże Ciało]]: 21 czerwca
== Przypisy ==
{{Przypisy}}

{{Commonscat|1590}}

[[Kategoria:XVI wiek|*1590]]