Artykuły sejmiku w Środzie z 1534
Artykuły sejmiku w Środzie z 1534 – najstarsze instrukcje poselskie wystawione w języku polskim w 1534[1].
Instrukcja została uchwalona 14 listopada 1534 na sejmiku przedsejmowym w Środzie Wielkopolskiej, a następnie przedłożona 30 listopada 1534 na sejmie walnym w Piotrkowie[1]. Znane są trzy kopie instrukcji, z których najstarsza pochodzi z połowy XVI wieku i znajduje się obecnie w Bibliotece Jagiellońskiej (nr 6554 III, Acta Tomiciana, t. 10, s. 25–29)[1].
Przed uchwaleniem instrukcji sejmiku średzkiego pojawiały się jedynie uzupełnienia w języku polskim do instrukcji wystawianych po łacinie (np. instrukcja królewska na sejmiki nowokorczyński i kolski z 1503)[2]. Instrukcja z 1534 była elementem walki o obecność polszczyzny w życiu publicznym i zawierała m.in. żądanie, aby duchowieństwo nie zabraniało drukowania w języku polskim Biblii, praw, kronik i innych książek („Item prosimy, aby nam księża nie bronili imprymować po polsku historyjej, kronik, praw naszych i też jinszych rzeczy, a zwłaszcza o Bibliją.”)[1]. Również inne punkty instrukcji były przejawem nasilających się nastrojów antyklerykalnych wśród szlachty[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Wydra i Rzepka 1984 ↓, s. 184.
- ↑ Klemensiewicz 1976 ↓, s. 275.
- ↑ Wijaczka 2014 ↓, s. 15.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zenon Klemensiewicz: Historia języka polskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976.
- Jacek Wijaczka. Reformacja w Koronie w XVI w. – sukces czy niepowodzenie?. „Gdański Rocznik Ewangelicki”. VIII, s. 13–34, 2014. [dostęp 2022-05-08].
- Wiesław Wydra, Wojciech Ryszard Rzepka: Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1984. ISBN 83-04-01568-4.