Astrapia
| Astrapia | |||
| Vieillot, 1816[1] | |||
 Samiec astrapii białosternej (A. mayeri) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Astrapia | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Paradisea nigra J.F. Gmelin, 1788 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Astrapia – rodzaj ptaków z rodziny cudowronek (Paradisaeidae).
Rozmieszczenie geograficzne
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj obejmuje gatunki występujące na Nowej Gwinei[6].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała samic 35–50 cm (bez centralnych sterówek o długości 53 cm), samców 32–69 cm (bez centralnych sterówek o długości 76–125 cm), masa ciała samic 108–200 g, samców 102–205 g[7].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj zdefiniował w 1816 roku francuski ornitolog Louis Pierre Vieillot w publikacji własnego autorstwa poświęconej ornitologii[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) astrapia czarna (A. nigra).
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Astrapia: gr. αστραπιος astrapios lub αστραπαιος astrapaios ‘błyszczeć’, od αστραπη astrapē ‘błysk błyskawicy’, od στεροπη steropē ‘błyskawica, blask’[8].
- Lamprotornis: gr. λαμπροτης lamprotēs ‘splendor’, od λαμπρος lampros ‘promienny, znakomity’; ορνις ornis, ορνιθος ornithos ‘ptak’[9]. Typ nomenklatoryczny: Paradisea nigra J.F. Gmelin, 1788.
- Astrarchia: gr. αστραρη astrarkhē ‘królowa gwiazd (o księżycu)’, od αστρον astron ‘gwiazda’; αρχων arkhōn, αρχοντος arkhontos ‘władca, pan’, od αρχω arkhō ‘rządzić’[10]. Typ nomenklatoryczny (oznaczenie monotypowe): Astrarchia stephaniae Finsch & A.B. Meyer, 1885.
- Calastrapia: gr. καλος kalos ‘piękny’; rodzaj Astrapia Vieillot, 1816[11]. Typ nomenklatoryczny (oryginalne oznaczenie (również monotypowe)): Astrapia splendidissima Rothschild, 1895.
- Taeniaparadisea: gr. ταινια tainia ‘proporzec, taśma’; rodzaj Paradisaea Linnaeus, 1758 (cudowronka)[12]. Typ nomenklatoryczny (oznaczenie monotypowe): Taeniaparadisea macnicolli Kinghorn, 1939 (= Astrapia mayeri Stonor, 1939).
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Do rodzaju należą następujące gatunki[13]:
- Astrapia nigra (J.F. Gmelin, 1788) – astrapia czarna
- Astrapia splendidissima Rothschild, 1895 – astrapia słoneczna
- Astrapia rothschildi Förster, 1906 – astrapia żabotowa
- Astrapia stephaniae (Finsch & A.B. Meyer, 1885) – astrapia lśniąca
- Astrapia mayeri Stonor, 1939 – astrapia białosterna
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nie Lamprotornis Temminck, 1820.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b L.J.P. Vieillot: Analyse d’une nouvelle ornithologie élémentaire. Paris: Deteville, libraire, rue Hautefeuille, 1816, s. 36. (fr.).
- ↑ Ch.-L. Bonaparte: Conspectus generum avium. T. 1. Lugduni Batavorum: Apud E.J. Brill, 1850, s. 414. (łac.).
- ↑ O. Finsch & A.B. Meyer. Vögel von Neu Guinea, zumeist aus der Alpen-region am südostabhange des Owen-Stanley-Gebirges (Hufeisengebirge 7000-8000' hoch), gesammelt von Karl Hunstein. I. Paradiseidae. „Zeitschrift für die gesammte Ornithologie”. 2 (4), s. 378, 1885. (niem.).
- ↑ Introduction. W: R.B. Sharpe: Monograph of the Paradiseidae, or birds of paradise and Ptilonorhynchidae, or bower-birds. Cz. 1. London: H. Sotheran & Co, 1898, s. xiii. (ang.).
- ↑ J.R. Kinghorn. A new genus and species of Bird of Paradise. „The Australian zoologist”. 9, s. 295, 1939. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rassmusen (redaktorzy): Crows, mudnesters & birds-of-paradise. IOC World Bird List: Version 14.2. [dostęp 2024-11-03]. (ang.).
- ↑ D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Birds-of-Paradise (Paradisaeidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2020, DOI: 10.2173/bow.paradi7.01 [dostęp 2024-11-03] (ang.), Astrapia.
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Astrapia [dostęp 2023-05-21].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Lamprotornis [dostęp 2023-05-21].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Astrarchia [dostęp 2023-05-21].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Calastrapia [dostęp 2023-05-21].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Taeniaparadisea [dostęp 2023-05-21].
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Paradisaeidae Vigors, 1825 – cudowronki - Birds of paradise (wersja: 2022-09-03). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-11-03].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).