Tekst źródłowy strony Banjo

{{Dopracować|źródła=2020-05}}
{{Instrument muzyczny infobox
 |nazwa                  = Banjo
 |inne_nazwy             = 
 |grafika                = Stewartbanjos.jpg
 |klasyfikacja_naukowa   = 321.312
 |klasyfikacja_popularna = [[Chordofony|Strunowy]], [[Chordofony szarpane|szarpany]]
 |skala_instrumentu      = Range banjo.png
 |podobne_instrumenty    = * [[gitara]], [[lutnia]], [[mandolina]]
 |producenci             = [[Bishline]], [[Gibson Guitar Corporation|Gibson]]
 |commons                = 
}}
'''Banjo''' ('''bandżo''') – muzyczny [[chordofony|instrument strunowy]] z grupy [[Chordofony szarpane|szarpanych]].

== Budowa ==
Banjo posiada okrągłe [[pudło rezonansowe]] przypominające [[Bębenek baskijski|tamburyn]]. [[Struna|Struny]] (4-9) rozpięte są wzdłuż [[Podstrunnica|gryfu]] z [[Próg (chordofony)|progami]]. W banjo 5-strunowym piąta struna – krótsza – traktowana jest jako [[struna burdonowa]] i strojona jest od połowy gryfu.

== Rodzaje ==
* banjo 4-strunowe (banjo tenorowe, plectrum banjo);
* banjo 5-strunowe (banjo bluegrassowe), występujące w dwóch odmianach – z rezonatorem i bez (tzw. openback banjo);
* banjo 6-strunowe, strojone jak gitara;
* hybrydy banjo, takie jak: [[bandżola]], [[banjolele]] (połączenie banjo i ukulele), mandobanjo (banjolina) będące połączeniem banjo i [[mandolina|mandoliny]];
* banjo elektryczne.

== Wykorzystanie i rola instrumentu ==
W niektórych stanach na południu [[Stany Zjednoczone|USA]] jest niemal narodowym instrumentem, pospołu z [[Gitara rezofoniczna|gitarą rezofoniczną (Dobro)]] czy [[skrzypce ludowe|skrzypcami ludowymi]] (ang. ''fiddle'').

W dwudziestoleciu międzywojennym i po drugiej wojnie światowej w Europie i w Polsce można było spotkać 8-strunową odmianę banjoliny, z krótkim gryfem, strojoną w [[strój instrumentu|stroju]] mandolinowym. Banjolina i banjola były popularne m.in. w kapelach miejskich, jak warszawska [[Orkiestra z Chmielnej]].

Banjo 4-strunowe używane jest w [[Muzyka celtycka|muzyce celtyckiej]] oraz w tradycyjnym  [[jazz]]ie.

Banjo 5-strunowe jest jednym z głównych instrumentów [[Muzyka bluegrass|muzyki bluegrass]] i [[Muzyka country|muzyki country]]. Używane jest, zwłaszcza odmiana bez rezonatora (openback), w [[Muzyka folkowa|muzyce folk]] i [[Muzyka celtycka|muzyce celtyckiej]].

Banjo 6-strunowe używane jest w jazzie tradycyjnym i innych stylach muzyki popularnej.

Banjo elektryczne, występujące w różnych odmianach, dzięki przystawkom piezo i wykorzystywaniu m.in. interfejsu [[MIDI]] umożliwia uzyskiwanie brzmień zbliżonych do gitary elektrycznej i syntezatorów. Jednym z głównych eksperymentatorów w zakresie nowych brzmień banjo jest [[Béla Fleck]] i jego grupa [[Béla Fleck and the Flecktones|The Flecktones]].

{{Commons|Banjo}}
{{wikisłownik|banjo}}

{{clear}}

{{Kontrola autorytatywna}}

[[Kategoria:Chordofony szarpane]]
[[Kategoria:Chordofony szyjkowe]]