Tekst źródłowy strony Berti Vogts

{{Piłkarz infobox
 |imię i nazwisko            = Berti Vogts
 |imię i nazwisko org        = 
 |grafika                    = Aanvoerder Vogts (Borussia MG) met de UEFA-cup, Bestanddeelnr 927-9405.jpg
 |opis grafiki               = Berti Vogts (1975)
 |pełne imię i nazwisko      = Hans-Hubert Vogts
 |imię i nazwisko urodzenia  = 
 |data urodzenia             = 30 grudnia 1946
 |miejsce urodzenia          = [[Büttgen]]
 |data śmierci               = 
 |miejsce śmierci            = 
 |obywatelstwo               = 
 |wzrost                     = 168 cm
 |pozycja                    = [[obrońca (piłka nożna)|obrońca]]
 |klub                       = brak
 |numer w klubie             = 
 |kariera juniorska          = ! 1954–1965 ! [[VfB Büttgen]]
 |kariera seniorska          = ! 1965–1979 ! [[Borussia Mönchengladbach]] ! 419 ! 32
 |data seniorzy              = 
 |kariera reprezentacyjna    = ! 1967–1978 ! {{reprezentacja|BRD|pn}} ! 96 ! 1
 |data reprezentacja         = 
 |kariera trenerska          = ! 1979–1986 ! [[Reprezentacja RFN w piłce nożnej mężczyzn|RFN]] U-21 i U-17
! 1986–1990 ! Niemcy (asystent)
! 1990–1998 ! [[Reprezentacja Niemiec w piłce nożnej mężczyzn|Niemcy]]
! 2000–2001 ! [[Bayer 04 Leverkusen|Bayer Leverkusen]]
! 2001–2002 ! [[Reprezentacja Kuwejtu w piłce nożnej mężczyzn|Kuwejt]]
! 2002–2004 ! [[Reprezentacja Szkocji w piłce nożnej mężczyzn|Szkocja]]
! 2007–2008 ! [[Reprezentacja Nigerii w piłce nożnej mężczyzn|Nigeria]]
! 2008–2014 ! [[Reprezentacja Azerbejdżanu w piłce nożnej mężczyzn|Azerbejdżan]]
! 2015–2016 ! [[Reprezentacja USA w piłce nożnej mężczyzn|USA]] (doradca techniczny)
 |faksymile                  = 
 |opis faksymile             = 
 |medale                     = {{Medalista infobox/reprezentacja|FRG}}
{{Medalista infobox/nagłówek|[[Mistrzostwa świata w piłce nożnej mężczyzn|MŚ]]}}
{{Medalista infobox/MŚ|PN|Meksyk|1970|brąz|piłka nożna}}
{{Medalista infobox/MŚ|PN|Niemcy|1974|złoto|piłka nożna}}
{{Medalista infobox/nagłówek|[[Mistrzostwa Europy w piłce nożnej|ME]]}}
{{Medalista infobox/ME|PN|Belgia|1972|złoto|piłka nożna}}
{{Medalista infobox/ME|PN|Jugosławia|1976|srebro|piłka nożna}}
 |odznaczenia                = 
 |commons                    = 
 |wikicytaty                 = 
 |www                        = 
}}
'''Hans-Hubert „Berti” Vogts''' (ur. [[30 grudnia]] [[1946]] w [[Büttgen]], [[Nadrenia Północna-Westfalia]]) – [[Niemcy|niemiecki]] [[piłka nożna|piłkarz]] i [[trener]] piłkarski.

W latach 70. był jednym z najlepszych obrońców w [[Republika Federalna Niemiec (1949–1990)|RFN]]; wraz z [[Franz Beckenbauer|Franzem Beckenbauerem]] i [[Paul Breitner|Paulem Breitnerem]] tworzył linię defensywy w [[Reprezentacja Niemiec w piłce nożnej mężczyzn|drużynie narodowej tego kraju]], która w [[1974]] roku zdobyła mistrzostwo świata.

Po zakończeniu piłkarskiej kariery rozpoczął pracę szkoleniową. Od [[1990]] do [[1998]] roku był selekcjonerem [[Reprezentacja Niemiec w piłce nożnej mężczyzn|reprezentacji Niemiec]]. Doprowadził ją do mistrzostwa (w [[1996]]) i wicemistrzostwa [[Europa|Europy]] (w [[1992]] roku). Później bez sukcesów prowadził [[Bayer 04 Leverkusen]] oraz kadry [[Reprezentacja Kuwejtu w piłce nożnej mężczyzn|Kuwejtu]], [[Reprezentacja Szkocji w piłce nożnej mężczyzn|Szkocji]] i [[Reprezentacja Nigerii w piłce nożnej mężczyzn|Nigerii]]. W latach 2008–2014 był trenerem [[Reprezentacja Azerbejdżanu w piłce nożnej mężczyzn|reprezentacji Azerbejdżanu]].

== Kariera piłkarska ==
Od dwudziestego roku życia przez kolejnych piętnaście lat związany był z [[Borussia Mönchengladbach|Borussią Mönchengladbach]]. Na prawej obronie klubu z [[Nadrenia Północna-Westfalia|Nadrenii Północnej-Westfalii]] rozegrał blisko 500 meczów. Był kapitanem i jedną z kluczowych postaci drużyny, która w połowie lat 70. czterokrotnie zdobyła mistrzostwo RFN, dwukrotnie [[Liga Europy UEFA|Puchar UEFA]] i raz dotarła do finału [[Liga Mistrzów UEFA|Pucharu Mistrzów]], w którym przegrała 1:3 z [[Liverpool F.C.|Liverpool]]em. Dzięki pracowitości, zaangażowaniu i bezpardonowemu stylowi gry dorobił się przezwiska „Der Terrier”.

Z [[Franz Beckenbauer|Franzem Beckenbauerem]] tworzył efektywny duet obrońców w [[Reprezentacja Niemiec w piłce nożnej mężczyzn|reprezentacji RFN]]. W jej barwach zagrał 96 meczów. W [[1974]] roku zwyciężył z nią w mistrzostwach świata, a dwa lata wcześniej został mistrzem [[Europa|Europy]]. W 20 spotkaniach był kapitanem drużyny narodowej.

Sportową karierę zakończył w czerwcu [[1979]] roku z powodu skomplikowanego złamania nogi. Miał wówczas 33 lata.

== Sukcesy piłkarskie ==
* mistrzostwo RFN [[1971]], [[1975]], [[1976]] i [[1977]], Puchar RFN [[1973]], [[Liga Europy UEFA|Puchar UEFA]] 1975 i [[1979]], finał [[Liga Mistrzów UEFA|Pucharu Mistrzów]] 1977 z Borussią Mönchengladbach

W [[Reprezentacja Niemiec w piłce nożnej mężczyzn|reprezentacji RFN]] od [[1967]] do [[1978]] roku rozegrał 96 meczów i strzelił 1 gola – mistrzostwo świata [[1974]], mistrzostwo Europy [[Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 1972|1972]], oraz wicemistrzostwo w [[Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 1976|1976]] oraz starty w [[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1970|Mundialach 1970]] (brązowy medal) i [[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1978|1978]] (II runda).

W [[Bundesliga niemiecka w piłce nożnej|Bundeslidze]] rozegrał 419 meczów i strzelił 32 gole.

== Kariera szkoleniowa ==
Po zakończeniu piłkarskiej kariery związał się z Niemieckim Związkiem Piłki Nożnej. Najpierw przez siedem lat prowadził juniorskie i młodzieżowe reprezentacje RFN, a, kiedy po [[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1986|Mundialu 1986]] nowym trenerem kadry mianowano [[Franz Beckenbauer|Franza Beckenbauera]], został jego asystentem. Wspólnie w [[1990]] roku zdobyli mistrzostwo świata.

Po [[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1990|włoskim Mundialu]] Beckenbauer podał się do dymisji i misję prowadzenia połączonej reprezentacji [[Republika Federalna Niemiec (1949–1990)|RFN]] i [[Niemiecka Republika Demokratyczna|NRD]] powierzył Vogtsowi. W [[1992]] roku na boiskach [[Szwecja|Szwecji]] faworyzowani [[Niemcy]] przegrali w finale [[Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 1992|mistrzostw Europy]] z [[Reprezentacja Danii w piłce nożnej mężczyzn|Danią]]. Cztery lata później na tym samym etapie rozgrywek nie dali się ograć [[Reprezentacja Czech w piłce nożnej mężczyzn|Czechom]] i dzięki bramce zdobytej w dogrywce zwyciężyli 2:1. Vogts w czasie [[Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 1996|Euro 1996]] wykorzystał umiejętności i doświadczenie starszych zawodników (średnia wieku niemieckiej ekipy wynosiła 30 lat), na czele z bramkarzem [[Andreas Köpke|Andreasem Köpkem]], stoperem [[Matthias Sammer|Matthiasem Sammerem]], który pod koniec [[1996]] roku otrzymał [[Złota Piłka|Złotą Piłkę]] dla najlepszego piłkarza grającego na Starym Kontynencie, pomocnikami [[Thomas Häßler|Thomasem Häßlerem]], [[Christian Ziege|Christianem Ziege]] i [[Dieter Eilts|Dieterem Eiltsem]] oraz napastnikiem [[Jürgen Klinsmann|Jürgenem Klinsmannem]]. Odkryciem Vogtsa okazał się [[Oliver Bierhoff]], który w ostatnim meczu imprezy zdobył dwie decydujące o zwycięstwie bramki. Natomiast Niemcy pod wodzą Vogtsa zawodzili na Mistrzostwach Świata. Na [[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1994|Mundialu 1994]], gdzie bronili tytułu mistrzowskiego odpadli już w ćwierćfinale przegrywając z rewelacją tych mistrzostw [[Reprezentacja Bułgarii w piłce nożnej mężczyzn|Bułgarią]] 1:2. Po tym mundialu kibice i dziennikarze domagali się jego zwolnienia. Zarzucali mu złe przygotowanie drużyny do turnieju i nieumiejętność wprowadzenia do niej dyscypliny (incydent z udziałem [[Stefan Effenberg|Stefana Effenberga]]). Przed [[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1998|Mundialem 1998]] selekcjoner nie zdecydował się jednak na odmłodzenie mistrzowskiej drużyny i w efekcie Niemcy odpadli drugi raz z rzędu w ćwierćfinale po przegranej tym razem 0:3 z również rewelacyjną [[Reprezentacja Chorwacji w piłce nożnej mężczyzn|Chorwacją]]. Po turnieju dziennikarze zarzucili mu, że hołduje zbyt defensywnemu stylowi gry oraz że jest przywiązany do nazwisk zawodników, a nie do ich aktualnej formy (np. jeden z faworytów trenera Köpke, dwa lata wcześniej okrzyczany najlepszym bramkarzem Europy, został uznany za jednego z głównych winowajców przedwczesnego odpadnięcia Niemców z Mundialu). W spotkaniu z Jugosławią przepuścił piłkę pod brzuchem, a przeciw Chorwatom zawinił przy utracie dwu goli. Ponadto zarzucono selekcjonerowi niedostrzeżenie słabszej formy bocznych pomocników, [[Jörg Heinrich|Jörga Heinricha]] (29, [[Borussia Dortmund]]) i [[Christian Ziege|Christiana Ziege]] (28, [[A.C. Milan]]). A największa fala surowej krytyki spadła szczególnie po spotkaniu ze znacznie niżej notowaną [[Reprezentacja Chorwacji w piłce nożnej mężczyzn|Chorwacją]], kiedy w drugiej połowie zamiast wzmocnić drugą linię, wprowadził na boisko trzeciego i czwartego napastnika (33-letniego [[Ulf Kirsten|Ulfa Kirstena]] i młodszego o rok [[Olaf Marschall|Olafa Marschalla]]). Lecz po dwukrotnych odpadnięciach w ćwierćfinale za trenerem dwukrotnie wstawiał się [[Egidius Braun]], ówczesny szef krajowej federacji. Vogtsa zdymisjonowano we wrześniu [[1998]] roku po towarzyskim turnieju na [[Malta|Malcie]], po tym jak zarzucano mu zbytnie przywiązanie do defensywy, brak polotu i złe przygotowanie fizyczne. Bilans jego ośmioletniej pracy z kadrą: 102 mecze – 67 zwycięstw, 23 remisy i 12 porażek.

Do pracy szkoleniowej powrócił dopiero w październiku [[2000]] roku. Do końca sezonu 2000-[[2001|01]] prowadził [[Bayer 04 Leverkusen]], z którym zajął czwarte miejsce w lidze, premiowane startem w eliminacjach do [[Liga Mistrzów UEFA|Ligi Mistrzów]]. Tuż po zakończeniu rozgrywek trenerowi podziękowano za współpracę i na jego miejsce zatrudniono [[Klaus Toppmöller|Klausa Toppmöllera]].

Później przez pół roku pracował z [[Reprezentacja Kuwejtu w piłce nożnej mężczyzn|reprezentacją Kuwejtu]]. Nie zdołał z nią awansować do [[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 2002|Mundialu 2002]] i otrzymał wymówienie.

Od [[2002]] do [[2004]] roku jako pierwszy obcokrajowiec w historii był selekcjonerem [[Reprezentacja Szkocji w piłce nożnej mężczyzn|reprezentacji Szkocji]]. Dwuipółletnia kadencja Niemca oceniana jest powszechnie bardzo krytycznie, zdaniem [[Szkocja|szkockich]] dziennikarzy trener przyczynił się do pogłębienia kryzysu piłkarskiego w tym kraju. Szkoci prowadzeni przez Vogtsa zwycięstwo odnieśli dopiero w siódmym meczu, w sumie na 30 spotkań wygrali tylko 8 (6 remisów i 16 porażek, bramki 26-49). Mimo remisu z [[Reprezentacja Wysp Owczych w piłce nożnej mężczyzn|Wyspami Owczymi]] i przegranej z [[Reprezentacja Litwy w piłce nożnej mężczyzn|Litwą]] udało im się awansować do barażów [[Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2004|Euro 2004]], w których ulegli [[Reprezentacja Holandii w piłce nożnej mężczyzn|Holandii]] (1:0 i 0:6). Większość komentatorów podkreślała jednak, że drugie miejsce w grupie eliminacyjnej zawdzięczali przede wszystkim słabym rywalom (Litwa, Wyspy Owcze i [[Reprezentacja Islandii w piłce nożnej mężczyzn|Islandia]]). Po zdobyciu tylko dwóch punktów w trzech meczach kwalifikacji do [[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 2006|Mundialu 2006]] w październiku [[2004]] roku Niemiec został zmieniony przez [[Walter Smith|Waltera Smitha]].

W lutym [[2006]] roku rzecznik prasowy DFB Harald Stenger poinformował, że Vogts na czas [[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 2006|Mundialu 2006]] będzie „współpracownikiem” selekcjonera [[Jürgen Klinsmann|Jürgena Klinsmanna]]. Nie sprecyzował jednak jaką rolę będzie pełnił przy drużynie narodowej. Po mistrzostwach Klinsmann złożył dymisję, a Vogts wyraził gotowość poprowadzenia [[Reprezentacja Polski w piłce nożnej mężczyzn|reprezentacji Polski]]. Jednak [[Polski Związek Piłki Nożnej|PZPN]] postawił na [[Holandia|Holendra]] [[Leo Beenhakker]]a.

W styczniu [[2007]] roku po prawie trzech latach przerwy Vogts powrócił do pracy szkoleniowej. Został selekcjonerem [[Reprezentacja Nigerii w piłce nożnej mężczyzn|reprezentacji Nigerii]]. Jednak rok później jego podopieczni odpadli już w ćwierćfinale [[Puchar Narodów Afryki 2008|Pucharu Narodów Afryki]]; po licznych zarzutach o brak zrozumienia afrykańskiego stylu gry w [[luty]]m [[2008]] trener złożył dymisję.

Niedługo później otrzymał propozycję pracy z [[Reprezentacja Azerbejdżanu w piłce nożnej mężczyzn|reprezentacją Azerbejdżanu]]. Chociaż nie odniósł z nią sportowych sukcesów (piąte miejsce w grupie eliminacyjnej do [[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 2006 (eliminacje strefy UEFA)|Mundialu 2010]]), to niektórzy obserwatorzy podkreślali, że jego największą zasługą jest dogłębne zreformowanie piłki azerskiej, co miało przełożyć się na lepsze wyniki klubów. Zaznaczano, że Vogts otrzymał ogromne kompetencje i wpływ nie tylko na reprezentację seniorską, ale także młodzieżową oraz drużyny klubowe<ref>[http://wiadomosci.dziennik.pl/sport/pilka-nozna/artykuly/95981,nowy-trener-kadry-musi-byc-pracowity.html Dziennik: Nowy trener kadry musi być pracowity] (Dostęp 14 maja 2011)</ref>.

== Statystyki kariery ==
=== Klubowe ===
{| class="wikitable"
|+Występy i gole według klubu, sezonu i zawodów
! rowspan="2" |Klub
! rowspan="2" |Sezon
! colspan="3" |Ligowe
! colspan="2" |Pucharowe
! colspan="2" |Kontynentalne
! colspan="2" |Łącznie
|-
!Liga
!Mecze
!Gole
!Mecze
!Gole
!Mecze
!Gole
!Mecze
!Gole
|-
| rowspan="14" |Borussia Mönchengladbach
|1965-66
| rowspan="14" |Bundesliga
|34
|0
|2
| rowspan="4" |0
| colspan="2" rowspan="5" |—
|36
|0
|-
|1966-67
|34
|1
|1
|35
|1
|-
|1967-68
|34
|6
|3
|37
|6
|-
|1968-69
|34
|8
|2
|36
|8
|-
|1969–70
|34
|5
|3
|1
|37
|6
|-
|1970–71
|34
|1
|4
| rowspan="5" |0
|4
|2
|42
|3
|-
|1971–72
|19
|1
|2
|4
|0
|25
|1
|-
|1972-73
|34
|3
|9
|12
|2
|55
|5
|-
|1973-74
|27
|3
|3
|7
|1
|37
|4
|-
|1974-75
|34
|0
|2
|12
|2
|48
|2
|-
|1975-76
|34
|1
|4
|1
|6
|0
|44
|2
|-
|1976-77
|27
|1
|1
| rowspan="3" |0
|9
|1
|37
|2
|-
|1977-78
|34
|2
|5
|8
| rowspan="2" |0
|47
|2
|-
|1978-79
|6
|0
|1
|3
|10
|0
|-
! colspan="3" |Całkowita kariera
!419
!32
!42
!2
!65
!8
!526
!42
|}

== Statystyki trenerskie ==
: ''Na dzień 17 października 2014 r.''

{| class="wikitable"
! rowspan="2" |Zespół
! rowspan="2" |Od
! rowspan="2" |Do
! colspan="5" |Statystyki
|-
!M
!Z
!R
!P
!Z %
|-
|Niemcy
|9 sierpnia 1990
|7 września 1998
|102
|66
|24
|12
|64,71
|-
|Bayer Leverkusen
|14 listopada 2000
|21 maja 2001
|25
|11
|3
|11
|44,00
|-
|Kuwejt
|12 sierpnia 2001
|28 lutego 2002 r.
|11
|2
|6
|3
|18,18
|-
|Szkocja
|1 marca 2002 r.
|2 listopada 2004
|31
|8
|7
|16
|25,81
|-
|Nigeria
|15 stycznia 2007 r.
|20 lutego 2008
|15
|7
|3
|5
|46,67
|-
|Azerbejdżan
|1 kwietnia 2008
|17 października 2014
|71
|15
|22
|34
|21,13
|-
! colspan="3" |Łącznie
|255
|109
|65
|81
|42,75
|}

== Sukcesy ==
=== Piłkarz ===

'''Borussia Mönchengladbach'''

* Puchar UEFA (ob. Liga Europy): 1974-75, 1978-79
* Bundesliga: 1969-70, 1970-71, 1974-75, 1975-76, 1976-77
* DFB-Pokal (Puchar Niemiec): 1972-73

'''Reprezentacja RFN'''

* Mistrzostwa Świata: 1974
* Mistrzostwa Europy: 1972

'''Nagrody Indywidualne'''

* Drużyna gwiazd Mistrzostw Świata: 1974, 1978
* Piłkarz Roku (RFN): 1971, 1979

* ''Nagroda magazynu "kicker":'' Drużyna sezonu Bundesligi: 1965–66, 1967–68, 1968–69, 1969–70, 1970–71, 1972–73, 1974–75, 1975–76, 1976–77

=== Trener ===
'''Reprezentacja Niemiec'''

* Mistrzostwa Europy: 1996

'''Nagrody Indywidualne'''

* World Soccer Magazine Światowy Menedżer Roku: 1996
{{Przypisy}}

== Bibliografia ==
* {{NFT|p|16663}}

{{Grupa szablonów
|tytuł=Kariera trenerska
|zwijanie= zwinięte
|lista=
{{Trenerzy piłkarscy reprezentacji Niemiec}}
{{Trenerzy piłkarscy Bayeru 04 Leverkusen}}
{{Trenerzy piłkarscy reprezentacji Kuwejtu}}
{{Trenerzy piłkarscy reprezentacji Szkocji}}
{{Trenerzy piłkarscy reprezentacji Nigerii}}
{{Trenerzy piłkarscy reprezentacji Azerbejdżanu}}
}}
{{Grupa szablonów|tytuł=Składy reprezentacji Niemiec|lista=
{{RFN 1970}}
{{RFN 1972}}
{{RFN 1974}}
{{RFN 1976}}
{{RFN 1978}}}}
{{Grupa szablonów|tytuł=Trenowane reprezentacje podczas turniejów rangi mistrzowskiej|lista=
{{Niemcy 1992}}
{{Niemcy 1994}}
{{Niemcy 1996}}
{{Niemcy 1998}}
{{Nigeria 2008 PNA}}}}
{{Grupa szablonów|tytuł= Nagrody i wyróżnienia|zwijanie = zwinięte|lista =
{{Drużyna gwiazd Mundialu 1974}}
{{Drużyna gwiazd Mundialu 1978}}
{{Selekcjoner roku na świecie według IFFHS}}
{{Trenerzy mistrzów Europy w piłce nożnej}}
{{Trener roku plebiscytu World Soccer}}}}

{{Kontrola autorytatywna}}

{{SORTUJ:Vogts, Berti}}
[[Kategoria:Niemieccy trenerzy piłkarscy]]
[[Kategoria:Reprezentanci Niemiec w piłce nożnej]]
[[Kategoria:Piłkarze Borussii Mönchengladbach]]
[[Kategoria:Uczestnicy Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 1970]]
[[Kategoria:Uczestnicy Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej 1972]]
[[Kategoria:Uczestnicy Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 1974]]
[[Kategoria:Uczestnicy Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej 1976]]
[[Kategoria:Uczestnicy Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 1978]]
[[Kategoria:Mistrzowie Świata w Piłce Nożnej]]
[[Kategoria:Mistrzowie Europy w Piłce Nożnej]]
[[Kategoria:Selekcjonerzy reprezentacji Niemiec w piłce nożnej mężczyzn]]
[[Kategoria:Trenerzy piłkarzy Bayeru 04 Leverkusen]]
[[Kategoria:Selekcjonerzy reprezentacji Kuwejtu w piłce nożnej mężczyzn]]
[[Kategoria:Selekcjonerzy reprezentacji Szkocji w piłce nożnej mężczyzn]]
[[Kategoria:Selekcjonerzy reprezentacji Nigerii w piłce nożnej mężczyzn]]
[[Kategoria:Selekcjonerzy reprezentacji Azerbejdżanu w piłce nożnej mężczyzn]]
[[Kategoria:Trenerzy mistrzów Europy w piłce nożnej]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1946]]