Tekst źródłowy strony Bieg na 5000 metrów

[[Plik:Bydgoszcz 2016 IAAF World U20 Championships, 5000m men final4 23-07-2016.jpg|thumb|240px|Bieg na 5000 metrów mężczyzn podczas [[Mistrzostwa Świata Juniorów w Lekkoatletyce 2016|Mistrzostw Świata Juniorów w Lekkoatletyce 2016]] w Bydgoszczy]]
[[Plik:Bydgoszcz 2016 IAAF World U20 Championships, 5000m men final15 23-07-2016.jpg|thumb|240px|Zmęczenie po biegu]]
'''Bieg na 5000 metrów''' – konkurencja [[lekkoatletyka|lekkoatletyczna]], zaliczana do [[Biegi lekkoatletyczne|biegów długich]]. Zawodnicy pokonują 12,5 okrążeń bieżni stadionu bądź 25 okrążeń w hali, choć ten dystans nie jest rozgrywany na najważniejszych imprezach halowych.

Konkurencja rozgrywana jest przez mężczyzn od [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 1912|igrzysk w 1912]] w [[Sztokholm]]ie, natomiast przez kobiety dopiero od [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 1996|1996]] (wcześniej na Igrzyskach w [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 1984|1984]], [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 1988|1988]] i [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 1992|1992]] biegały na krótszym dystansie [[bieg na 3000 metrów|3000 metrów]]).

== Rekordziści ==
=== mężczyźni ===
{| class="toccolours" style="margin: 0;background:#f8f8f8;" width="60%" align="center" 
!  !! czas!! zawodnik !! państwo !! data !! miejsce
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! [[Rekordy świata w lekkoatletyce|Rekord świata]]
| 12:35,36  || [[Joshua Cheptegei]] || {{Państwo|UGA}} || [[14 sierpnia]] [[2020]] || [[Monako]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;" 
! [[Rekordy Europy w lekkoatletyce|Rekord Europy]]
| 12:45,01 || [[Mohamed Katir]] || {{Państwo|ESP}} || [[21 lipca]] [[2023]] || [[Monako]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! [[Rekordy Polski w lekkoatletyce|Rekord Polski]]
| 13:17,69 || [[Bronisław Malinowski (sportowiec)|Bronisław Malinowski]] || {{flaga|PRL}} [[Polska]] || [[5 lipca]] [[1976]] || [[Sztokholm]]
|}

=== kobiety ===
{| class="toccolours" style="margin: 0;background:#f8f8f8;" width="60%" align="center" 
!  !! czas!! zawodniczka !! państwo !! data !! miejsce
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! [[Rekordy świata w lekkoatletyce|Rekord świata]]
| 14:00,21 || [[Gudaf Tsegay]] || {{Państwo|ETH}} || [[17 września]] [[2023]] || [[Eugene]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;" 
! [[Rekordy Europy w lekkoatletyce|Rekord Europy]]
| 14:13,42 || [[Sifan Hassan]] || {{Państwo|NLD}} || [[23 lipca]] [[2023]] || [[Londyn]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! [[Rekordy Polski w lekkoatletyce|Rekord Polski]]
| 15:04,88 || [[Lidia Chojecka]]
|| {{Państwo|POL}} || [[6 września]] [[2002]] || [[Berlin]]
|}

== Najszybsi zawodnicy wszech czasów ==
=== mężczyźni ===
Poniższa tabela przedstawia listę 10 najlepszych biegaczy na 5000 m w historii tej konkurencji (stan na 30 maja 2024).

{| class="toccolours" style="margin: 0; background:#f8f8f8;" width="60%" align="center"
! lp. !! wynik !! zawodnik !! państwo !! data !! miejsce
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%; background:#ffffff;"
! 1.
| 12:35,36 || [[Joshua Cheptegei]] || {{Państwo|UGA}} || [[14 sierpnia]] [[2020]] || [[Monako]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%; background:#ffffff;"
! 2.
| 12:36,73 || [[Hagos Gebrhiwet]] || {{Państwo|ETH}} || [[30 maja]] [[2024]] || [[Oslo]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%; background:#ffffff;"
! 3.
| 12:37,35 || [[Kenenisa Bekele]] || {{Państwo|ETH}} || [[31 maja]] [[2004]] || [[Hengelo]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%; background:#ffffff;"
! 4.
| 12:38,95 || [[Yomif Kejelcha]] || {{Państwo|ETH}} || [[30 maja]] [[2024]] || [[Oslo]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%; background:#ffffff;"
! 5.
| 12:39,36 || [[Haile Gebrselassie]] || {{Państwo|ETH}} || [[13 czerwca]] [[1998]] || [[Helsinki]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%; background:#ffffff;"
! 6.
| 12:39,74 || [[Daniel Komen]] || {{Państwo|KEN}} || [[22 sierpnia]] [[1997]] || [[Bruksela]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%; background:#ffffff;"
! 7.
| 12:40,45 || [[Berihu Aregawi]] || {{Państwo|ETH}} || [[30 czerwca]] [[2023]] || [[Lozanna]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%; background:#ffffff;"
! 8.
| 12:40,96 || [[Jacob Kiplimo]] || {{Państwo|UGA}} || [[30 maja]] [[2024]] || [[Oslo]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%; background:#ffffff;"
! 9.
| 12:42,70 || [[Telahun Haile Bekele]] || {{Państwo|ETH}} || [[21 lipca]] [[2023]] || [[Monako]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%; background:#ffffff;"
! 10.
| 12:41,73 || [[Selemon Barega]] || {{Państwo|ETH}} || [[31 sierpnia]] [[2018]] || [[Bruksela]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%; background:#ffffff;"
|}
* Zobacz więcej na stronie [https://www.worldathletics.org/records/all-time-toplists/middlelong/5000-metres/outdoor/men/senior World Athletics].

=== kobiety ===
Poniższa tabela przedstawia listę 10 najlepszych biegaczek na 5000 m w historii tej konkurencji (stan na 17 września 2023).
{| class="toccolours" style="margin: 0;background:#f8f8f8;" width="60%" align="center" 
! lp. !! wynik !! zawodniczka !! państwo !! data !! miejsce
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 1.
| 14:00,21 || [[Gudaf Tsegay]] || {{Państwo|ETH}} || [[17 września]] [[2023]] || [[Eugene]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 2.
| 14:05,20 || [[Faith Kipyegon]] || {{Państwo|KEN}} || [[9 czerwca]] [[2023]] || [[Paryż]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 3.
| 14:05,92 || [[Beatrice Chebet]] || {{Państwo|KEN}} || [[17 września]] [[2023]] || [[Eugene]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 4.
| 14:06,62 || [[Letesenbet Gidey]] || {{Państwo|ETH}} || [[7 października]] [[2020]] || [[Walencja]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 5.
| 14:11,15 || [[Tirunesh Dibaba]] || {{Państwo|ETH}} || [[6 czerwca]] [[2008]] || [[Oslo]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 6.
| 14:12,59 || [[Almaz Ayana]] || {{Państwo|ETH}} || [[2 czerwca]] [[2016]] || [[Rzym]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 7.
| 14:12,88 || [[Meseret Defar]] || {{Państwo|ETH}} || [[22 lipca]] [[2008]] || [[Sztokholm]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 8.
| 14:12,98 || [[Ejgayehu Taye]] || {{Państwo|ETH}} || [[27 maja]] [[2022]] || [[Eugene]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 9.
| 14:13,42 || [[Sifan Hassan]] || {{Państwo|NLD}} || [[23 lipca]] [[2023]] || [[Londyn]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 10.
| 14:15,24 || [[Senbere Teferi]] || {{Państwo|ETH}} || [[8 czerwca]] [[2021]] || [[Hengelo]]
|}
* Zobacz więcej na stronie [https://www.worldathletics.org/records/all-time-toplists/middlelong/5000-metres/outdoor/women/senior World Athletics].

== Rekordziści w hali ==
=== mężczyźni ===
{| class="toccolours" style="margin: 0;background:#f8f8f8;" width="60%" align="center" 
!  !! czas!! zawodnik !! państwo !! data !! miejsce
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! [[Halowe rekordy świata w lekkoatletyce|Rekord świata]]
| 12:49,60  || [[Kenenisa Bekele]] || {{Państwo|ETH}} || [[20 lutego]] [[2004]] || [[Birmingham]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;" 
! [[Halowe rekordy Europy w lekkoatletyce|Rekord Europy]]
| 12:57,08 || [[Marc Scott]]|| {{Państwo|GBR}}|| [[12 lutego]] [[2022]]|| [[Boston]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! [[Halowe rekordy Polski w lekkoatletyce|Rekord Polski]]
| 14:05,45 || [[Nikodem Dworczak]] || {{Państwo|POL}} || [[2 grudnia]] [[2023]] || [[Boston]]
|}

=== kobiety ===
{| class="toccolours" style="margin: 0;background:#f8f8f8;" width="60%" align="center" 
!  !! czas!! zawodniczka !! państwo !! data !! miejsce
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! [[Halowe rekordy świata w lekkoatletyce|Rekord świata]]
| 14.24,37 || [[Meseret Defar]] || {{Państwo|ETH}} || [[18 lutego]] [[2009]] || [[Sztokholm]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;" 
! [[Halowe rekordy Europy w lekkoatletyce|Rekord Europy]]
| 14:30,79 || [[Konstanze Klosterhalfen]] || {{Państwo|DEU}} || [[27 lutego]] [[2020]] || [[Boston]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! [[Halowe rekordy Polski w lekkoatletyce|Rekord Polski]]
| 15:34,74 || [[Alicja Konieczek]] || {{Państwo|POL}} || [[2 grudnia]] [[2023]] || [[Boston]]
|}

== Najszybsi zawodnicy w historii w hali ==
=== mężczyźni ===
(stan na 29 sierpnia 2023)
{| class="toccolours" style="margin: 0;background:#f8f8f8;" width="60%" align="center" 
! lp. !! wynik !! zawodnik !! państwo !! data !! miejsce
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 1.
| 12:49,60 || [[Kenenisa Bekele]] || {{Państwo|ETH}} || [[20 lutego]] [[2004]] || [[Birmingham]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 2.
| 12:50,38 || [[Haile Gebrselassie]] || {{Państwo|ETH}} || [[14 lutego]] [[1999]] || [[Birmingham]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 3.
| 12:51,48 || [[Daniel Komen]] || {{Państwo|KEN}} || [[19 lutego]] [[1998]] || [[Sztokholm]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 4.
| 12:51,61 || [[Woody Kincaid|William Kincaid]]|| {{Państwo|USA}}|| [[27 stycznia]] [[2023]]|| [[Boston]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 5.
| 12:53,29 || [[Isiah Kiplangat Koech]]|| {{Państwo|KEN}}|| [[11 lutego]] [[2011]]|| [[Düsseldorf]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 6.
| 12:53,73 || [[Grant Fisher]]|| {{Państwo|USA}}|| [[12 lutego]] [[2022]]|| [[Boston]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 7.
| 12:54,99 || [[Joe Klecker]]|| {{Państwo|USA}} || [[27 stycznia]] [[2023]]|| [[Boston]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 8.
| 12:55,72 || [[Eliud Kipchoge]]|| {{Państwo|KEN}}|| [[11 lutego]] [[2011]]|| [[Düsseldorf]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 9.
| 12:56,87 || [[Mohammed Ahmed (biegacz)|Mohammed Ahmed]]|| {{Państwo|CAN}}|| [[12 lutego]] [[2022]]|| [[Boston]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 10.
| 12:57,08|| [[Marc Scott]]|| {{Państwo|GBR}}|| [[12 lutego]] [[2022]]|| [[Boston]]
|}
* Zobacz więcej na stronie [https://worldathletics.org/records/all-time-toplists/middle-long/5000-metres/indoor/men/senior?regionType=world&page=1&bestResultsOnly=true&oversizedTrack=regular&firstDay=1900-01-01&lastDay=2023-08-29 World Athletics].

=== kobiety ===
(stan na 29 sierpnia 2023)
{| class="toccolours" style="margin: 0;background:#f8f8f8;" width="60%" align="center" 
! lp. !! wynik !! zawodniczka !! państwo !! data !! miejsce
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 1.
| 14:18,86 || [[Genzebe Dibaba]] || {{Państwo|ETH}} || 19 lutego [[2015 w lekkoatletyce|2015]] || [[Sztokholm]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 2.
| 14:24,37 || [[Meseret Defar]] || {{Państwo|ETH}} || 21 lutego [[2009 w lekkoatletyce|2009]] || [[Sztokholm]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 3.
| 14:27,42 || [[Tirunesh Dibaba]] || {{Państwo|ETH}} || [[27 stycznia]] [[2007]] || [[Boston]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 4.
| 14:30,79 || [[Konstanze Klosterhalfen]] || {{Państwo|DEU}} || [[27 lutego]] [[2020]] || [[Boston]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 5.
| 14:31,38 || [[Gabriela DeBues-Stafford]]|| {{Państwo|CAN}}|| [[11 lutego]] [[2022]]|| [[Boston]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 6.
| 14:33,17 || [[Elise Cranny]]|| {{Państwo|USA}}|| [[11 lutego]] [[2022]]|| [[Boston]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 7.
| 14:39,29 || [[Berhane Adere]]|| {{Państwo|ETH}}|| [[31 stycznia]] [[2004]]|| [[Stuttgart]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 8.
| 14:39,89 || [[Kimberley Smith]]|| {{Państwo|NZL}}|| [[27 lutego]] [[2009]]|| [[Nowy Jork]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 9.
| 14:46,80 || [[Sentayehu Ejigu]]|| {{Państwo|ETH}}|| [[10 lutego]] [[2010]]|| [[Sztokholm]]
|- valign="top" align="left" style="font-size: 90%;background:#ffffff;"
! 10.
| 14:47,35 || [[Gabriela Szabó]]|| {{Państwo|ROU}}|| [[13 lutego]] [[1999]]|| [[Dortmund]]
|}
* Zobacz więcej na stronie [https://worldathletics.org/records/all-time-toplists/middle-long/5000-metres/indoor/women/senior?regionType=world&page=1&bestResultsOnly=true&oversizedTrack=regular&firstDay=1900-01-01&lastDay=2023-08-29 World Athletics].

== Polscy finaliści olimpijscy (1-8) ==
=== mężczyźni ===
* 3. [[Kazimierz Zimny]] 13:45,09e [[Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1960|1960]] 
* 5. [[Józef Noji]] 14:33,4 [[Lekkoatletyka na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1936|1936]]

== Polacy w dziesiątkach światowych tabel rocznych ==
=== mężczyźni ===
* [[1929]] – 10. [[Stanisław Petkiewicz]], 15:02,6
* [[1930]] – 7. [[Janusz Kusociński]], 14:55,6
* [[1931]] – 4. [[Janusz Kusociński]], 14:42,8
* [[1932]] – 5. [[Janusz Kusociński]], 14:41,8
* [[1934]] – 5. [[Janusz Kusociński]], 14:40,6
* [[1936]] – 6. [[Józef Noji]], 14:33,4
* [[1939]] – 6. [[Janusz Kusociński]], 14:24,2
* [[1955]] – 4. [[Jerzy Chromik]], 13:55,2
* [[1956]] – 4. [[Jerzy Chromik]], 13:51,0
* [[1956]] – 7. [[Kazimierz Zimny]], 13:58,6
* [[1957]] – 6. [[Zdzisław Krzyszkowiak]], 13:55,8
* [[1958]] – 2-3. [[Kazimierz Zimny]], 13:52,2
* [[1958]] – 4. [[Zdzisław Krzyszkowiak]], 13:53,2
* [[1958]] – 6. [[Marian Jochman]], 13:54,6
* [[1959]] – 2. [[Kazimierz Zimny]], 13:44,4
* [[1960]] – 4. [[Kazimierz Zimny]], 13:44,8 
* [[1960]] – 6-7. [[Zdzisław Krzyszkowiak]], 13:51,6
* [[1961]] – 3. [[Kazimierz Zimny]], 13:49,6
* [[1962]] – 8-9. [[Kazimierz Zimny]], 13:52,6
* [[1976]] – 6. [[Bronisław Malinowski (sportowiec)|Bronisław Malinowski]], 13:17,69
== Polacy w rankingu [[Track & Field News]] ==
=== męźczyźni ===
* 1955: 5. [[Jerzy Chromik]]
* 1956: 8. [[Jerzy Chromik]]
* 1956: 9. [[Kazimierz Zimny]]
* 1957: 6. [[Zdzisław Krzyszkowiak]]
* 1958: 2. [[Zdzisław Krzyszkowiak]]
* 1958: 4. [[Kazimierz Zimny]]
* 1958: 10. [[Marian Jochman]]
* 1959: 1. [[Kazimierz Zimny]]
* 1960: 3. [[Zdzisław Krzyszkowiak]]
* 1960: 5. [[Kazimierz Zimny]]
* 1961: 3. [[Kazimierz Zimny]]
* 1962: 4. [[Kazimierz Zimny]]
* 1962: 8. [[Lech Boguszewicz]]
* 1963: 5. [[Lech Boguszewicz]]

== Zobacz też ==
* [[Bieg na 5 kilometrów]]
== Przypisy ==
{{Przypisy}}

{{lekkoatletyka}}

[[Kategoria:Biegi lekkoatletyczne]]