Boz (władca Antów)
| książę Antów | |
| Okres |
od |
|---|---|
| Dane biograficzne | |
| Data śmierci |
≈375 |
| Przyczyna śmierci |
zabity przez Ostrogotów |
Boz (Booz, Boż; zm. 375) – władca Antów, wzmiankowany w Historii gockiej Jordanesa.
Opisując walki Ostrogotów pod wodzą Winitara w okresie ich pobytu nad Morzem Czarnym w II połowie IV wieku, Jordanes wspomniał o ich najeździe na ziemie Antów. W pierwszym starciu Ostrogoci mieli ponieść klęskę, jednak w wyniku drugiego najazdu Antowie zostali pokonani, a Winitar nakazał ukrzyżować „króla ich, imieniem Boz, wraz z synami i siedemdziesięcioma naczelnikami”.
Jeżeli prawdziwa jest informacja Jordanesa przedstawiająca Antów jako wschodni odłam Słowian, Boz byłby pierwszym znanym z imienia władcą słowiańskim. Henryk Łowmiański interpretował Antów jako wschodniosłowiański związek plemienny i lokalizował ich nad Rosią[1]. Niemniej Lech Leciejewicz określił próby lokalizacji „państwa” Boza w okolicach Kijowa lub na Wołyniu jako jedynie hipotetyczne, wobec braków materiałów źródłowych[2]. Zdaniem Stanisława Urbańczyka imię Boz może być spokrewnione ze słowami „boży” lub „bosy”, bądź też wywodzić się od słowa „wódz” i być tylko nazwą godności a nie imieniem. Antowie są najczęściej utożsamiani ze wschodnimi Słowianami, choć możliwe że początkowo nazwa ta odnosiła się do sarmackiej grupy rządzącej[3].
W nauce rosyjskiej i ukraińskiej panuje przekonanie, że ślad imienia Boza zachował się w Słowie o wyprawie Igora[4]: Се бо готскія красныя дѣвы .. поютъ время Бусово, лелѣютъ месть Шароканю[5].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Łowmiański 1963 ↓, s. 409.
- ↑ Lech Leciejewicz (red.), Mały słownik kultury dawnych Słowian, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1988, s. 44, ISBN 83-214-0499-5.
- ↑ Witold Mańczak, Praojczyzna Słowian, Wrocław 1981, s. 24, ISBN 83-04-00763-0.
- ↑ М. А. Салмина, ВРЕМЯ БУСОВО, artykuł w encyklopedii: Фундаментальная электронная библиотека "Русская литература и фольклор" (ФЭБ) (ros.)
- ↑ Pełny tekst i przekład na współczesny rosyjski: СЛОВО О ПОЛКУ ИГОРЕВЕ, ИГОРЯ СЫНА СВЯТОСЛАВЛЯ, ВНУКА ОЛЬГОВА (ros.)
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Henryk Łowmiański, Pocza̜tki Polski, t. I, Warszawa: PWN, 1963, s. 404–409.
- Jerzy Strzelczyk: Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian. Poznań: Rebis, 2007. ISBN 978-83-7301-973-7.
- Jerzy Strzelczyk: Od Prasłowian do Polaków. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987. ISBN 83-03-02015-3.