Casper (majański władca)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Casper
Ch’aaj K’ik (?)
Ilustracja
Glif z imieniem władcy znajdujący się w Świątyni Krzyża w Palenque
władca Palenque
Okres

od 9 sierpnia 435
do 487

Poprzednik

K’uk’ Bahlam I

Następca

B’utz Aj Sak Chiik

Dane biograficzne
Data urodzenia

8 sierpnia 422

Data śmierci

487

Casper znany też jako 11 Królik lub Ch’aaj K’ik’ (ur. 8 sierpnia 422, zm. prawdopodobne ok. 487 roku) – majański władca miasta Palenque i następca K’uk’ Bahlama I. Panował w latach 435–487.

Wstąpił na tron 9 sierpnia 435 roku w wieku 13 lat i panował przez 52 lata. Dłużej od niego władzę sprawował tylko Pakal Wielki. Mimo tak długich rządów niewiele wiadomo na jego temat. Również glif z jego imieniem nie został do końca odczytany, więc umownie określany jest jako Casper. Taki przydomek nadał mu archeolog Floyd Lounsbury, ponieważ wizerunek na glifie z jego imieniem przypomina postać Kacpra z filmu animowanego. Inny badacz David Kelley nadał mu imię 11 Królik od daty narodzin władcy, która w kalendarzu tzolkin przypadła 11 Lamat (symbolem dnia Lamat jest królik)[1]. Z kolei epigrafista Guillermo Bernal Romero badający inskrypcje ze Świątyni XVI zasugerował, że prawdziwe imię władcy to Ch’aaj K’ik[2]. Dotychczas udało się odczytać pierwszy człon glifu, który brzmi ch’a[1].

Teksty wspominają, że młody władca przewodził uroczystości z okazji zakończenia ósmego baktunu i rozpoczęcia dziewiątego. Jeden baktun trwał 144 000 dni, czyli ok. 395 lat. Ceremonia odbyła się w Toktahn – Casper podobnie jak K’uk’ Bahlama I nosił tytuł „króla Toktahn”[1]. Władca przewodniczył też dwukrotnie (w 445 i 460 roku) w ceremonii inauguracyjnej kilku dostojników[3].

Choć data jego śmierci się nie zachowała to najpewniej żył do 487 roku, kiedy to władzę przejął B’utz Aj Sak Chiik[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c The Rulers of Palenque. mesoweb.com. [dostęp 2017-04-10]. (ang.).
  2. Guillermo Bernal Romero, El Tablero de K’an Tok: una inscripción glífica maya del Grupo XVI de Palenque, Chiapas. scielo.org.mx. [dostęp 2017-04-10]. (hiszp.).
  3. a b Peter Matthews: Who’s who in the Classic Maya World. research.famsi.org. [dostęp 2017-04-10]. (ang.).