Czartoria (Poznań)
| Chwaliszewo | |||||||||||||||||||
 Czartoria – rejon Tylnego Chwaliszewa | |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Długość |
0,2 km | ||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Poznania  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |||||||||||||||||||
 52°24′28,8″N 16°56′34,9″E/52,407997 16,943033
| |||||||||||||||||||
Czartoria – ulica oraz nazwa małej części miasta Poznania na terenie Starego Miasta. Pierwotnie stanowiła niewielką osadę powstałą na warcianej wyspie, wśród rzecznych rozlewisk, która została z czasem wchłonięta przez położone na sąsiedniej wysepce miasteczko – Chwaliszewo, a następnie wraz z nim w 1800 roku włączona w granice Poznania.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Źródłosłów nazwy pochodzi od dwóch staropolskich określeń: czart oznaczającego diabła, demona, złego ducha oraz ryja oznaczającego trudno dostępne podmokłe łąki, moczary. Prawdopodobnie w ten sposób określano nadwarciańskie łąki, do których dostęp był utrudniony. Wierzono wówczas, że tego typu obszary zamieszkiwane są przez lokalne demony[1].
W czasach zaborów oraz podczas okupacji niemieckiej ulica nosiła nazwę Dammstrasse (ulica Tamowa).
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Do 1945 był to obszar bardzo gęsto zabudowany i przeludniony[2].
Czartoria stanowi obecnie niewielką uliczkę boczną od ulicy Chwaliszewo. Gęsta zabudowa, która powstała w XIX i XX wieku, została w niemal 90% zniszczona podczas walk o Poznań w 1945 roku. Degradację Czartorii pogłębiła regulacja Warty w 1969 roku i wybudowanie trasy przez mosty Bolesława Chrobrego i Mieszka I.
Obecnie ta historyczna część miasta poddawana jest sukcesywnej rewitalizacji – wybudowano już część nowych plomb, w 2009 wyremontowano zabytkowe, brukowe (kocie łby) ulice Czartoria i Tylne Chwaliszewo, zaś w roku 2010 przy ulicach tych zamontowano latarnie w stylu retro.
19 września 2015 przy dawnym murze przeciwpowodziowym otwarto Zaułek Ślepego Antka – związanego z Chwaliszewem bojownika Armii Krajowej – Antoniego Gąsiorowskiego[3].
Festiwal Urban Legend[edytuj | edytuj kod]
Przy ul. Czartoria (w pobliżu skrzyżowania z ul. Tylne Chwaliszewo) w ramach festiwalu sztuki Urban Legend w 2009 r. umieszczono na elewacji kamienicy tablicę autorstwa Jakuba Czyszczonia i Honzy Zamojskiego[4] następującej treści:
W tej okolicy kilkadziesiąt lat temu po raz pierwszy w Poznaniu zaobserwowano i sfotografowano niezwykłe zjawisko – piorun kulisty / Pamięci anonimowego fotografa, który swoje odkrycie i pracę przypłacił życiem / Jakub & Jan, Poznań, A.D.2009[5]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ NAZEWNICZE ZABYTKI POZNANIA - Bogdanka, Czartoria. Oddział Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu. [dostęp 2014-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)].
- ↑ Słownik ulic Poznania - dodatek do Gazety Wyborczej, Zarząd Dróg Miejskich w Poznaniu, 24.3.2007, s.7
- ↑ mat, Bohater Ślepy Antek, w: Informator Samorządowy Metropolii Poznań, wrzesień 2015, s.5
- ↑ Izabela Kowalczyk: Kontrowersje wokół „Urban Legend”. obieg.pl, 2009-07-15. [dostęp 2010-10-11].
- ↑ Fotografia tablicy dostęp 2012-01-21
