Czas zaprzyszły
Czas zaprzyszły (Futurum Exactum) – czas stosowany dla wyrażenia czynności przyszłej, mającej miejsce przed inną czynnością przyszłą lub przed określonym czasem w przyszłości. W niektórych językach (np. w angielskim i niemieckim) służy także do wyrażania czynności przeszłej, co do której wystąpienia nie ma całkowitej pewności.
Język angielski
[edytuj | edytuj kod]Czas zaprzyszły w języku angielskim (Future Perfect) jest czasem złożonym i składa się z czasownika posiłkowego will (shall), czasownika posiłkowego have oraz trzeciej formy czasownika głównego. Odmiana czasownika to do w czasie Future Perfect[1]:
osoba | l. pojedyncza | l. mnoga |
---|---|---|
1. | I will/shall have done | we will/shall have done |
2. | you will have done | you will have done |
3. | he/she/it will have done | they will have done |
W stronie biernej zaś dodaje się po have trzecią formę wyrazu be czyli been, np. :
- It will have been done by me
W podobnej funkcji występuje też w języku angielskim czas Future Perfect Continuous, tworzony za pomocą czasownika posiłkowego will (shall), czasownika posiłkowego have, trzeciej formy czasownika be (tj. been) oraz gerundium czasownika głównego (z końcówką -ing), np.:
- I will/shall have been doing
Future Perfect Continuous różni się od Future Perfect wyrażanym aspektem czasownika. Nie występuje w stronie biernej.
Formę przeczącą tworzy się przez dodanie wyrazu not po wyrazie will/shall.
Future Perfect w znaczeniu czasu przeszłego
[edytuj | edytuj kod]W języku angielskim Future Perfect może – oprócz swojej podstawowej funkcji wyrażania czynności przyszłej, zakończonej przed danym czasem w przyszłości – wyrażać także czynności przeszłe, co do których mówiący nie ma całkowitej pewności[2], na przykład:
- By now, he will have returned. = "Zapewne już wrócił."
Język niemiecki
[edytuj | edytuj kod]Czas zaprzyszły w języku niemieckim (Futur zwei) jest czasem złożonym i składa się z czasownika posiłkowego werden w czasie teraźniejszym oraz haben lub sein w bezokoliczniku i trzeciej formy czasownika głównego na końcu zdania. Odmiana czasowników machen i gehen w czasie Futur II[3]:
|
|
Formę przeczącą tworzy się przez dodanie nicht przed imiesłowem biernym czasownika.
W stronie biernej po imiesłowie biernym czasownika głównego pojawia się worden sein, np.
- Das wird von mir (nicht) gemacht worden sein.
Futur II w znaczeniu czasu przeszłego
[edytuj | edytuj kod]W języku niemieckim Futur II może – oprócz swojej podstawowej funkcji wyrażania czynności przyszłej, zakończonej przed danym czasem w przyszłości – wyrażać także czynności przeszłe, co do których mówiący nie ma całkowitej pewności, na przykład:
Er wird schon zurückgekommen sein. = "Zapewne już wrócił."
Język francuski
[edytuj | edytuj kod]Czas zaprzyszły w języku francuskim (Futur antérieur) jest czasem złożonym składającym się z czasownika posiłkowego avoir (lub être) w czasie przyszłym prostym (futur simple) oraz trzeciej formy czasownika głównego (imiesłowu przysłówkowego biernego) (participe passé) na końcu zdania. Odmiana czasowników parler i arriver w czasie Futur antérieur[4]:
|
|
Formę przeczącą tworzy się dodając ne i partykułę przeczącą pas – il n'aura pas parlé.
Futur antérieur w znaczeniu czasu przeszłego
[edytuj | edytuj kod]Oprócz swej podstawowej funkcji wyrażania czynności przyszłej uprzedniej, czas futur antérieur może wyrażać proste spekulacje co do przeszłości:
- Pierre n'est pas ici ; il aura oublié. = musiał zapomnieć, zapewne zapomniał.
Język serbsko-chorwacki
[edytuj | edytuj kod]Czas zaprzyszły w języku serbsko-chorwackim (futur drugi albo futur egzaktni) czasowników posiłkowych biti i htjeti:
|
|
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ A.J. Thomson, A.V. Martinet: A Practical English Grammar. Oxford,: Oxford University Press, 2003, s. 216. ISBN 0-19-431342-5.
- ↑ Michael Swan: Practical English Usage. Oxford: Oxford University Press, 2005, s. 194. ISBN 0-19-442098-1.
- ↑ Conjugation of German Verb. [dostęp 6/06/2010]. (ang.).
- ↑ French Grammar. Glasgow: HarperCollins, 2004. ISBN 978-0-00-719644-9.