Dyskusja Wikipedii:Propozycje kryteriów encyklopedyczności/Czasopisma

1. jako granice proponuję nie rok 1900 a 1945 - bo koniec drugiej wojny wprowdził wiele zmian, nie tylko granic, ale i kulturowych (1900 ładnie wyglada cyfrowo, ale kulturowo i technologicznie niczego nie oddziela. 1945 istotny dla całego świata). W okresie miedzywojenny wiele sie wydarzyło.

3. Nie wszystkie czasopisma naukowe były i są recenzowane (nawet te wieloletnie). Recenzowanie upowszechniło sie raczej niedawno jako powszechne zjawisko. Gdyby zostawic cezure gdzies koło 1945, to wtedy moze by i było dobre. Ale i tak nie obejmie np. newsletterów. W przypadku czaopism mozna ewentualnie dadać obecnośc na liscie filadelfijskiej (bo w sumie łatwe i możliwe do sprawdzenia, czego nie mozna powiedzieć o recenzowaniu...)--czachorek 14:57, 5 lut 2007 (CET)

Pozwolę sobie na ostatni głos w debacie o kryteriach - na więcej nie mam ani czasu, ani zapału (czytaj: ochoty). Cytaty oryginalnego tekstu przytaczam kursywą:

Za czasopismo uznaje się wydawnictwo ukazujące się w postaci odrębnych zeszytów (numerów) objętych wspólnym tytułem, wydawane w sposób ciągły (przez co najmniej dwa lata bądź ukazało się co najmniej 10 numerów).

• Co z rocznikami? Czy przy takiej częstotliwości będą one kwalifikowane, gdy wyszło ich mniej, niż 10 numerów? Teoretycznie będą ukazywały się ponad dwa lata, ale jak z praktyką?

1. Czasopismo było wydawane przed 1900 rokiem bądź ukazywało się nieprzerwanie co najmniej przez 50 lat (dopuszcza się przerwy spowodowane siłą wyższą, np. działaniami wojennymi na danym obszarze, o ile łączny czas ukazywania się czasopisma nie jest krótszy niż 45 lat), z wyjątkiem tych mających charakter biuletynów zakładowych, wydawnictw parafialnych i gazetek szkolnych, chyba że spełniają jednocześnie oba te warunki.

• Ta granica nie ma większego sensu. Jak już wspominał Czachorek, powinna być przesunięta na rok 1945, albowiem rok 1900 wyeliminuje praktycznie każde pismo z dwudziestolecia międzywojennego, jeśli nie spełnia ono kolejnych kryteriów. Spełnianie kryteriów może być problematyczne, bo wiele danych nie jest dziś dostępnych, a i kryteria ustalane są według naszych czasów.

3. Czasopismo było wydawane w drugim obiegu w państwie, w którym działała cenzura i miało duży wpływ na świadomość opozycji. Tych wydawnictw nie dotyczy kryterium czasu ukazywania się, a liczba wydań zostaje ograniczona do trzech.

A co z czasopismami trzeciego obiegu, które chociaż przeważnie nie miały znaczenia politycznego przetrwały upadek cenzury? Komaares (dyskusja) 00:34, 27 kwi 2008 (CEST)

4. Czasopismo miało nakład 1 egz./720 mieszkańców danego kraju (co dla Polski wynosi 50 tysięcy egz.) lub nakład przekraczający 1,5 mln egz.

• Wyliczenia są nierealne. Prawdę mówiąc nie wiem nawet, czy w Polsce którakolwiek z gazet codziennych, łącznie z Trybuną Ludu, miała kiedykolwiek tak duży nakład. Gdyby trzymać się tego ściśle, to z Wikipedii musiałby wylecieć np. Ozon (nakład chyba jednak poniżej 50 tysięcy) czy Wyborcza (zdecydowanie poniżej 1,5 miliona).
• Punkt 2. nie likwiduje moich wątpliwości związanych z nakładem, bo albo oznacza on encyklopedyczność każdego legalnie wydawanego pisma, albo nie ma żadnego związku z tym punktem.
• Gdybym miał ustawiać jakieś kryteria nakładu, to podane wyżej podzieliłbym przez 10, czyli 5 tysięcy / 150 tysięcy.

5. Czasopismo miało tematykę społeczną, zawodową, kulturalną, edukacyjną, religijną, twórczą, popularnonaukową, popularnotechniczną, miało ISSN (nie dotyczy czasopism wydawanych przed wprowadzeniem w danym kraju tego standardu), reklamy nie zajmowały więcej niż 1/3 powierzchni, a nakład wynosił min. 1 egz./12000 mieszkańców danego kraju (co dla Polski wynosi 3 tys. egz.).

• O tych kryteriach była już mowa wcześniej i podawałem przykłady, dla których nie będą one się sprawdzać w wielu przypadkach:
  • Pisma hobbystyczne / specjalistyczne mogą mieć nakład niższy, niż 3000 egzemplarzy. Przykładem niech będzie "Forteca" (fortyfikacje etc.) z nakładem 1000 egzemplarzy.
  • Pisma hobbystyczne niekoniecznie musiały mieć ISSN nawet wtedy, gdy ten standard już w Polsce funkcjonował. Przykładem niech będzie "Fanatyk Plastiku" - pierwszy polski magazyn modelarski, wychodzący w I połowie lat 90-tych XX wieku.

6. Czasopismo miało tematykę regionalną bądź lokalną, miało ISSN (nie dotyczy czasopism wydawanych przed wprowadzeniem w danym kraju tego standardu), reklamy zajmowały więcej niż 1/3 powierzchni, a wraz z ogłoszeniami drobnymi nie więcej niż 2/3 powierzchni, zaś nakład wynosił min. 1 egz./12000 mieszkańców danego kraju (co dla Polski wynosi 3 tys. egz.).

• Uwagi do tego punktu mam podobne do tych powyżej. Przykładem niech będzie olsztyńskie pismo "Portret" z nakładem 700 egzemplarzy.

Warunek dodatkowy: Czasopismo, o którym traktuje artykuł, nie mogło wychodzić wyłącznie w formie dodatku do innego czasopisma, chyba że w artykule zostanie wykazana znacząca odrębność tego tytułu od tytułu macierzystego. W innym wypadku treść artykułu należy zawrzeć w artykule traktującym o tytule macierzystym.

• IMHO tutaj należy dodać informację, że jeśli dodatek ma ISSN odrębny od pisma macierzystego, jest uznawany za osobne czasopismo. Sprawa była wałkowana przy okazji Życia Sierpca.

Dla czasopism niespełniających powyższych kryteriów zaleca się tworzenie artykułów w formie list zbiorczych o czasopismach z danej dziedziny lub ukazujących się na danym terenie. Nie wyklucza się zarazem możliwości utworzenia odrębnego artykułu, o ile zostanie w nim wykazany znaczący wpływ danego czasopisma na wydarzenia historyczne, kulturę lub naukę lub jego wyjątkowość w danej branży lub specjalności.

• Wiem, że ten punkt ma umożliwić tworzenie artykułów o pismach, które nie spełniają żadnych kryteriów. Sęk w tym, że:
  • Listy zbiorcze mogą być niemożliwe do stworzenia, np. pisma modelarskie kompletnie nie nadają się do spisania w jednej liście zbiorczej ze względu na zbyt różną tematykę.
  • Wykazanie znaczącego wpływu może być niezmiernie trudne, gdy popatrzy się na dotychczasowe praktyki na SdU i chęć skasowania artykułów o piśmie Trichopteron czy firmie Tamiya. O znaczeniu pism specjalistycznych powinni debatować Wikipedyści mający pojęcie o danej dziedzinie, bo tylko oni są w stanie ocenić rzeczywisty wpływ / znaczenie tytułu.

Tyle moich komentarzy. Piotr Mikołajski 15:03, 3 mar 2007 (CET)

Dodatkowe kryterium ?

Proponuję żeby jednym z kryteriów za zostawieniem czasopisma była obecność w zasobach Witryny Czasopism która wydaje się być niezależnym i godnym zaufania źródłem informacji? Kpjas ⇔ 09:28, 12 maja 2007 (CEST)

IMHO odpada. Nie ma tam praktycznie w ogóle prasy specjalistycznej, nawet najbardziej znanych tytułów o długoletniej tradycji. Jeśli nie widzę tam Skrzydlatej Polski, istniejącej na rynku od blisko 80 lat, to co mówić o młodszych tytułach? To o tyle ważne, że z encyklopedycznością prasy fachowej / specjalistycznej będzie największy kłopot. Poza tym IIRC niedawno poleciał na SdU (a może i na poczekalni) Aktivist, który w tym zestawieniu jest obecny. Dodatkowo widzę tam trochę gazet studenckich, jak też e-zinów. Jeśli już korzystać z tego zestawienia, to tylko jako dodatkowego weryfikatora nakładu. Przy czym wiarygodność też jest do podważenia, bo nakład jest deklarowany przez wydawcę, a to nader często mija się z rzeczywistością. Piotr Mikołajski 11:08, 12 maja 2007 (CEST)

1/3 powierzchni

Trzeba to czymś zastąpić - jak mamy zweryfikować ile procent czasopisma zajmują reklamy? -- Bulwersator (dyskusja) 08:58, 26 kwi 2011 (CEST)

Nakład 3000 egz.

Podzielam uwagi Piotra Mikołajskiego, zwłaszcza uwagi nr 6, dot. nakładu lokalnego czasopisma. Są ważne dla powiatu czy miejscowości czasopisma o nakładzie 400-1500 egz., czasem ważniejsze od tych bardziej nakładowych, zatłoczonych tekstami reklamowymi. Tu nakład 400 egz. znaczy więcej niż 4000 w dużych miastach, czy rejonach o wysokiej gęstości zaludnienia (Śląsk, aglomeracja warszawska, krakowska itp.). Nie można stwierdzić, że takie pismo jak np. "Pamiętnik Kudowski" ma znaczący wpływ na wydarzenia historyczne, kulturę lub naukę, bo dziś moim zdaniem, poza kilkunastoma-kilkudziesięcioma tytułami, żadne czasopismo takiego znaczącego wpływu nie ma. Wiele z tych pism regionalnych to czasopisma opiniotwórcze, ważne dla lokalnej historii i kultury.

Sądzę ponadto, że usuwanie artykułów o tego typu czasopismach byłoby przejawem zdurnowacenia Wikipedii. Jak bowiem określić to, że nie są kwestionowane arty o sezonowych piłkarzach, interesujące grupę kibiców, efemerycznych "gwiazdkach", modnych programach TV, niemal każdej postaci Władcy pierścieni (z całym szacunkiem dla Tolkiena) – a podważa się encyklopedyczność zjawisk kuturalnych tego rodzaju? Kelvin (dyskusja) 15:10, 22 wrz 2011 (CEST)

Warunek nakładu

1. Rozumiem intencje, ale autorzy chyba nie zdają sobie sprawy, jak niskie nakłady mają ważne, acz niszowe czasopisma. Przykładowo:

• „Przegląd Spawalnictwa” wydawany od 1928 - średni nakład 2000 egz.
• „Przegląd Elektrotechniczny” wydawany od 1919, najstarsze polskie czasopismo związane z elektrotechniką - średni nakład 700 egz. (słownie siedemset).
• „Mechanik” wydawany od 1909 - średni nakład 3400 egz.

OK, te powyżej zostaną ze względu na wiek, ale już taki „Rocznik Mazowiecki” miał zbyt długą przerwę w wydawaniu (niespowodowaną siłą wyższą), co przy nakładzie 1000 egz. (jak głosi stopka tomu VI/1976) kwalifikuje go do skreślenia (o ile nie punkt 2. niżej). A „Kwartalnik Historii Żydów” już na pewno wyleci, bo wydawany od 2011 i nakład 300 (trzysta) egz.

2. Czy każde czasopismo oficjalnie wydawane w PRL (gdzie mieliśmy cenzurę, więc punkt 2. zasad) z automatu jest encyklopedyczne, choćby wyszły dwa numery po 100 egzemplarzy?

3. Dodatkowo, weryfikacja nakładu może stwarzać problemy:

• Paryska „Kultura” była wydawana we Francji, więc limity powinny być francuskie?
• Czy współczynnik nakład/liczba mieszkańców powinien być waloryzowany danymi demograficznymi za konkretne lata?

Koshal (dyskusja) 22:27, 3 maj 2021 (CEST)