Tekst źródłowy strony Hồ Chí Minh

{{Inne znaczenia|osoby noszącej nazwisko Hồ|[[Ho Chi Minh (miasto)|miasto Hồ Chí Minh]]}}
{{Polityk infobox
 |polityk = Hồ Chí Minh
 |grafika =Ho Chi Minh 1946.jpg
 | opis grafiki = 
 |data urodzenia = najprawdopodobniej 19 maja 1890
 | miejsce urodzenia = [[prowincja Nghệ An]]
 |data śmierci = 2 września 1969
 | miejsce śmierci = [[Hanoi]]
 |funkcja = [[Prezydenci Wietnamu|Prezydent Demokratycznej Republiki Wietnamu]] 
 |partia = [[Komunistyczna Partia Wietnamu]]
 |od = 2 września 1945
 |do = 2 września 1969
 |poprzednik = <!-- nowy urząd -->
 |następca = [[Tôn Đức Thắng]]
 |2 funkcja = [[Premierzy Wietnamu|Premier Demokratycznej Republiki Wietnamu]]
 |2 partia = [[Komunistyczna Partia Wietnamu]]
 |2 od = 2 września 1945
 |2 do = 20 września 1955
 |2 poprzednik = <!-- nowy urząd -->
 |2 następca = [[Phạm Văn Đồng]]
 |3 funkcja = I sekretarz Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Wietnamu
 |3 partia =
 |3 od = 1 listopada 1956
 |3 do = 10 września 1960
 |3 poprzednik = [[Trường Chinh]]
 |3 następca = [[Lê Duẩn]]
 |4 funkcja = Szef Wietnamskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego
 |4 partia =
 |4 od = 25 sierpnia 1945
 |4 do = 2 września 1945
 |4 poprzednik = ''stanowisko utworzone''
 |4 następca = ''stanowisko zniesione''
 |odznaczenia = {{order|OL (ZSRR)}} {{order|OOP|KW}}
 |commons = Category:Ho Chi Minh
 |quote = Hồ Chí Minh
}}
[[Plik:HCM Wohnhaus.jpg|thumb|Dom Hồ Chí Minha w Hanoi|240px]]
[[Plik:Bundesarchiv Bild 183-48579-0009, Stralsund, Ho Chi Minh mit Matrosen der NVA.jpg|thumb|Hồ Chí Minh ze [[Niemiecka Republika Demokratyczna|wschodnioniemieckimi]] marynarzami|240px]]
'''Hồ Chí Minh''' ([[chữ nôm]] 胡志明; wym. {{wymowa|HoChiMinh.ogg|[hô̤ tɕǐmɪŋ]}}, właśc. '''Nguyễn Sinh Cung''', również '''Nguyễn Tất Thành''' i '''Nguyễn Ái Quốc''' (ur. [[19 maja]] [[1890]] w prowincji [[Prowincja Nghệ An|Nghệ An]], zm. [[2 września]] [[1969]] w [[Hanoi]]) – wietnamski polityk [[Komunizm|komunistyczny]], założyciel i przywódca polityczny {{link-interwiki |Komunistyczna Partia Indochin |tekst=Komunistycznej Partii Indochin |Q=Q14658619}}, premier (1954) i prezydent (1945–1969) [[Wietnam Północny|Demokratycznej Republiki Wietnamu]].

== Życiorys ==
=== Wczesna działalność ===
Hồ Chí Minh urodził się jako Nguyễn Sinh Cung prawdopodobnie<ref>W literaturze występuje wiele różnych, często sprzecznych danych dotyczących biografii Hồ Chí Minha. [[Wiesław Marian Olszewski|Olszewski]] podkreśla: „iż w ogóle niewiele dat, liczb czy nazwisk z dziejów Wietnamu (a zwłaszcza wietnamskiego ruchu rewolucyjnego) można uznać za całkowicie pewne. Zazwyczaj fakty tego rodzaju ukrywano przed postronnymi, posługując się umownymi, wielokrotnie potem korygowanymi. Wynikało to zarówno ze względów konspiracyjnych, jak i pewnej praktyki tego kraju – nieinformowania ogółu o sprawach dotyczących władzy czy też przywódców, monarchów”. {{Cytuj książkę| nazwisko = Olszewski| imię = Wiesław| tytuł = Historia Wietnamu| data = 1991| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich| miejsce = Wrocław| isbn = 83-04-03550-2| strony =293}}</ref> w roku 1890 w prowincji [[Prowincja Nghệ An|Nghệ An]], w rodzinie [[Konfucjanizm|konfucjańskiego]] uczonego Nguyễn Sinh Sắc. Początkowo otrzymał imię Sinh Cung, które, gdy miał 10 lat, zmieniono mu zgodnie z miejscowym obyczajem na Tất Thành. Po ukończeniu szkoły otrzymał uprawnienia nauczycielskie pozwalające mu pójść śladami ojca. Jednak powiązania jego rodziny z ruchem [[Đông Kinh Nghĩa Thục]] sprawiły, że Hồ Chí Minh wcześnie zetknął się z działaczami narodowowyzwoleńczymi, co skierowało go w innym kierunku. W 1911 r. zamustrował na statek jako Văn Ba, pomocnik kucharza i wyruszył w podróż do [[Francja|Francji]], a potem do [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]] i [[Anglia|Anglii]]. Trzy lata spędził na morzu zwiedzając cały świat. W 1913&nbsp;r. przybył do [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]]. Po roku popłynął do [[Londyn]]u, gdzie pracował jako pomocnik kucharza. Prawdopodobnie wrócił wtedy do nazwiska Nguyễn Tất Thành. Uczył się [[Język angielski|angielskiego]] i poznawał poglądy [[Socjalizm|socjalistów]], [[Irlandia|irlandzkich]] [[Separatyzm|separatystów]] i różnego pochodzenia [[Nacjonalizm|nacjonalistów]]. W 1917&nbsp;r. podobno wrócił do [[Francja|Francji]], data ta jednak nie jest niczym udokumentowana. Według oficjalnych danych władz francuskich do Francji przybył dopiero w 1919&nbsp;r. jako Nguyễn Ái Quốc (Nguyễn Patriota)<ref>Według Quinn-Judge dane biograficzne z okresu 1911-19 dot. Hồ Chí Minh, jakkolwiek podawane przez wielu autorów, nie są potwierdzone. {{Cytuj książkę | nazwisko = Quinn-Judge | imię = Sophie |url = http://books.google.pl/books?id=XPMt03ckruUC&printsec=frontcover&dq=o+Chi+Minh:+A+Political+Biography&source=gbs_similarbooks_s&cad=1#v=onepage&q=o%20Chi%20Minh%3A%20A%20Political%20Biography&f=false |tytuł = Ho Chi Minh: the missing years, 1919-1941| data = 2002 | wydawca = Hurst Co. | miejsce = London | isbn = 0-520-23533-9 | strony = 11-27}}</ref>.

W [[Paryż]]u wstąpił do [[SFIO]] − francuskiej partii socjalistycznej. 19 czerwca 1919 r. napisał petycję do uczestników [[Konferencja pokojowa w Paryżu (1919–1920)|konferencji wersalskiej]] nawołującą do uznania praw narodu wietnamskiego do wolności i samostanowienia. Po zapoznaniu się z [[Włodzimierz Lenin|leninowskimi]] ''Tezami w kwestii narodowej i kolonialnej'' doszedł do wniosku, że komuniści mogą mu pomóc w wyzwoleniu Wietnamu. W grudniu 1920 r. wziął udział w kongresie SFIO w Tours, gdzie po rozłamie został jednym z założycieli [[Francuska Partia Komunistyczna|Francuskiej Partii Komunistycznej]]. W 1921 wystawił w jednym z klubów swój [[monodram]] „Bambusowy Tygrys”, w którym portretował skorumpowaną wietnamską marionetkę, [[cesarz]]a {{link-interwiki |Khải Định |tekst=Khải Địnha |Q=Q468758}}. Podobno był to spektakl „w stylu [[Arystofanes]]a, nie pozbawiony werwy i wartości scenicznych”<ref name="karn_cyt">Cytat za {{Cytuj książkę | nazwisko = Karnow | imię = Stanley | tytuł = Vietnam: A History | data = 1994 | wydawca = Pimlico | miejsce = | isbn = 0-7126-5965-X | strony = 131}}</ref>. Pisywał artykuły do gazet, nawet recenzje filmowe (w magazynie „Cinegraph”, pod pseudonimem Guy N'Qua). W 1921 r. utworzył ''Związek Międzykolonialny'' i zaczął wydawać czasopismo ''La Paria''. Poznał wielu ówczesnych wpływowych działaczy i stał się popularny. Latem 1923 r. wyjechał po kryjomu do Berlina, a następnie do [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]. 27 stycznia 1924 r., tydzień po śmierci Lenina, moskiewska ''[[Prawda (gazeta)|Prawda]]'' opublikowała jego artykuł: „Lenin i kolonie”. Latem 1924 r. wziął udział w V kongresie [[Międzynarodówka Komunistyczna|Kominternu]], gdzie wybrano go na członka Biura Dalekowschodniego i wysłano do [[Kanton (Chiny)|Kantonu]] – miał tam pomóc w organizacji ruchu komunistycznego. W Kantonie Nguyễn Ái Quốc założył ''Stowarzyszenie Wietnamskiej Młodzieży Rewolucyjnej'', które wkrótce zdominowało wietnamski ruch rewolucyjny. Po przejęciu władzy w Chinach przez [[Czang Kaj-szek]]a Nguyễn Ái Quốc wrócił do ZSRR. Przez kilka miesięcy podróżował, biorąc udział w różnych zjazdach i kongresach. Na jesieni przyjechał do [[Tajlandia|Syjamu]], gdzie założył czasopismo ''Amity'' przeznaczone dla wietnamskich emigrantów. Do ogarniętego niepokojem kraju wrócić nie mógł. 10 października 1929 r. Sąd Cesarski na sesji w [[Vinh]] (prowincja [[Prowincja Nghệ An|Nghệ An]]) uznał go winnym zamieszek i w procesie zaocznym skazał na karę śmierci. W czasie jego nieobecności wśród działaczy partyjnych doszło do rozłamu, w wyniku którego utworzono kilka różnych organizacji i partii komunistycznych. Na początku 1930 r. przyjechał do Hongkongu, gdzie zorganizował spotkanie przywódców wietnamskich organizacji komunistycznych. W wyniku tej konferencji powołano [[Komunistyczna Partia Wietnamu|Komunistyczną Partię Wietnamu (Đảng Cộng sản Việt Nam)]], którą w październiku tegoż roku przemianowano na Komunistyczną Partię Indochin (Đảng Cộng sản Đông Dương).

6 czerwca 1931&nbsp;r. władze brytyjskie aresztowały Nguyễn Ái Quốca. Do ekstradycji jednak nie doszło. Rozgłoszona fałszywa wiadomość o jego śmierci odwróciła od niego uwagę władz francuskich i za cichym przyzwoleniem Brytyjczyków w styczniu 1933 r. udało mu się uciec do Chin<ref>Brocheux pisze, że na statek do Amoy ([[Xiamen]]) podrzucił go „osobisty tender wicegubernatora” ( {{Cytuj książkę | nazwisko = Brocheux | imię = Pierre |url = http://books.google.pl/books?id=fJtqjYiVbUAC&pg=PR10&dq=o+Chi+Minh:+A+Political+Biography&hl=pl&ei=SpfhS5XzIqLqmgP4sMEr&sa=X&oi=book_result&ct=book-preview-link&resnum=9&ved=0CFgQuwUwCA#v=onepage&q=ISBN&f=false |tytuł = Ho Chi Minh : a biography| data = 2007 | wydawca = Cambridge University Press | miejsce = Cambridge [etc.] | isbn = 978-0-521-85062-9 | strony = 57}})</ref>. Wiosną 1934 dotarł do [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]. Okres pobytu w Moskwie jest bardzo słabo udokumentowany, jeśli nie liczyć jego własnych wspomnień wydanych w 1963 r. Wiadomo jednak, że nie ominęły go stalinowskie czystki i że w latach 1934-38 był politycznie nieaktywny<ref>Quinn-Judge pisze, że usunięto go z VII kongresu Kominternu, prowadzono przeciwko niemu jakieś śledztwo i grożono egzekucją ({{Cytuj książkę | nazwisko = Quinn-Judge | imię = Sophie | tytuł = Ho Chi Minh: the missing years, 1919-1941 | wydawca = Hurst Co. | miejsce = London | data = 2002 | strony = 8,207 | isbn = 0-520-23533-9 | url = http://books.google.pl/books?id=XPMt03ckruUC&printsec=frontcover&dq=o+Chi+Minh:+A+Political+Biography&source=gbs_similarbooks_s&cad=1#v=onepage&q=o%20Chi%20Minh%3A%20A%20Political%20Biography&f=false}}). Oficjalne biografie pomijają ten okres milczeniem lub ograniczają się do podania, że był obserwatorem na kongresie kominternu ({{cytuj pismo |nazwisko = |imię = |autor = |autor link = |tytuł = New Ho Chi Minh biography|url = http://www.vietnam.ttu.edu/star/images/236/2360707001a.pdf|czasopismo = Translations On North Vietnam |adres czasopisma = |oznaczenie = |wolumin = 751|wydanie = |strony = 29-30|data = |rok = 1970|miesiąc = lipiec|odpowiedzialność = |wydawca = JPRS |miejsce = |issn = |doi = |doietykieta = |pmid = |oclc = |bibcode = |id = |cytat = |język = en|data dostępu = 2010-05-14}})</ref>. Pod koniec 1938 roku powrócił do Chin.

=== Okres II wojny światowej ===
{{Osobny artykuł|Việt Minh}}
W drugiej połowie 1940 roku po krótkich walkach francuski rząd [[Vichy]] podpisał z Japonią traktat, na mocy którego Japończycy gwarantowali suwerenność i integralność kolonii francuskich w Indochinach, a w zamian otrzymywali pełną swobodę działań militarnych. Zachęcona tym projapońska, nacjonalistyczna [[Liga Odrodzenia Narodowego Wietnamu]] zorganizowała powstanie skierowane przeciwko władzom kolonialnym. Komuniści początkowo poparli powstanie, organizując własne oddziały partyzanckie, ale po klęsce powstańców w [[Kochinchina|Kochinchinie]] uznali wystąpienia za przedwczesne i wycofali się. 28 stycznia 1941 roku Nguyễn Ái Quốc wrócił do Wietnamu, gdzie w górach [[Prowincja Cao Bằng|prowincji Cao Bằng]] w jaskini {{link-interwiki |Pác Bó |Q=Q7263979}} zaczął organizować [[Việt Minh|Ligę Walki o Niepodległość Wietnamu]], zbrojną organizację zwaną w skrócie Việt Minh. Ponieważ Việt Minh wystąpił przeciwko Japończykom, uzyskał taktyczne poparcie Chin i [[Stany Zjednoczone|USA]]<ref>S.Karnow, s.140-144.</ref>.

W sierpniu 1942 r., przekradając się do Chin, Nguyễn Ái Quốc został aresztowany przez lokalne władze prowincji [[Kuangsi|Guangxi]] i przetrzymywany w różnych więzieniach do 10 września 1943 r., po czym osadzony w areszcie domowym. W więzieniu spędza czas na pisaniu wierszy<ref>Wydanie polskie: Ho Chi Minh, Dziennik więzienny, PIW, 1962</ref>. W marcu władze [[Kuomintang]]u zdecydowały się go uwolnić. 9 sierpnia 1944 r. powrócił do jaskini Pác Bó, by kontynuować swoją działalność. W sierpniu 1945 r., już jako Hồ Chí Minh, został szefem Tymczasowego Rządu Rewolucyjnego Wietnamu i przywódcą antyjapońskiego powstania. Po [[Kapitulacja Japonii|kapitulacji Japonii]] wojska Hồ Chí Minha zajęły [[Tonkin]], czyli północną część kraju, zmusiły 25 sierpnia cesarza Bảo Đại do abdykacji<ref>S. Karnow, s. 146-147.</ref>. 2 września na wiecu w Hanoi proklamował niepodległość [[Wietnam|Demokratycznej Republiki Wietnamu]] co odbyło się przy cichym poparciu USA<ref>P. Benken, s. 31-32.</ref>, w deklaracji odwołał się do [[Deklaracja niepodległości Stanów Zjednoczonych|deklaracji niepodległości Stanów Zjednoczonych]] i Deklaracji Niepodległości Francji<ref>[https://www.marxists.org/reference/archive/ho-chi-minh/works/1945/declaration-independence.htm Vietnamese Declaration of Independence]</ref>.

=== I wojna indochińska ===
{{Osobny artykuł|I wojna indochińska}}
6 marca 1946 roku w Paryżu rząd Demokratycznej Republiki Wietnamu i Republiki Francuskiej podpisały porozumienie, uznając Wietnam Północny za państwo wolne, z własnym rządem, parlamentem i wojskiem, ale stanowiące część indochińskiej Unii Francuskiej<ref>G. Esper, s. 7.</ref>. Na południu kraju, w [[Annam]]ie i [[Kochinchina|Kochinchinie]], które od 1862 roku były [[kolonia (geografia polityczna)|koloniami]] francuskimi, 6 marca 1946 roku Francja przywróciła swoją administrację<ref name="Benken 34">P. Benken, s. 34.</ref>. Posuwająca się od północy [[Kuomintang|Narodowa Armia Chińska]], zmusiła rząd Hồ do zwrócenia się w lutym 1946 roku do Francji z prośbą o pomoc. Wietnam zgodził się na ograniczenie niepodległości w ramach kontrolowanej przez Francję Federacji Indochińskiej, w zamian za wymuszenie na Chinach wycofania wojsk z terytorium Wietnamu, co też się stało na gruncie ustaleń dwustronnych z 28 lutego<ref name="Benken 34" />. Po wkroczeniu wojsk francuskich do [[Hanoi]] doszło jednak 10 listopada 1946 do incydentu pomiędzy żołnierzami francuskimi a wietnamskimi w [[Hajfong]]u, efektem czego było wysunięcie przez Francję żądania przekazania portu. Wobec braku odpowiedzi osiem dni później wojska francuskie zajęły port siłą zabijając kilka tysięcy osób i w nocy z 19 na 20 listopada 1946 roku obaliły rząd Hồ Chí Minha. Komuniści wycofali się z miast i przystąpili do pierwszych uderzeń odwetowych<ref>P. Ostaszewski, s. 42-114.</ref>. Działania Francji wsparte zostały przez USA, które zapewniły Francuzom nalot na pozycje Việt Minhu za pomocą bombowców startujących z lotniskowców na [[Morze Południowochińskie|Morzu Południowochińskim]]. Wsparcie to nie przydało się jednak na tyle, na ile spodziewali się tego Francuzi, a wojska kolonialne zaczęły ponosić kolejne straty<ref>{{Cytuj|autor = John Macdonald; John Wintrop Hackett; Małgorzata Malczyk |tytuł = Wielkie Bitwy Historii |data = 1994 |isbn = 83-85904-92-1 |miejsce = Warszawa |wydawca = Agencja Wydawnicza Morex |s = 196 |oclc = 749610226}}</ref>. [[Francuskie Siły Zbrojne]] ustąpiły ostatecznie z północnego Wietnamu w 1954 roku po przegranej [[Bitwa pod Dien Bien Phu|bitwie pod Dien Bien Phu]], która oznaczała koniec kolonialnego statusu Wietnamu<ref>G.Esper, s.8.</ref>.

=== Prezydent Demokratycznej Republiki Wietnamu ===
{{osobny artykuł|wojna wietnamska}}
Po [[Historia Wietnamu (1940-1957)#Konferencja genewska|konferencji genewskiej]] i podziale kraju został prezydentem [[Wietnam Północny|Demokratycznej Republiki Wietnamu]]. Na mocy [[Konferencja genewska (1954)|porozumień genewskich]] z 1954 roku Wietnam został tymczasowo podzielony wzdłuż 17. równoleżnika. Na północy powstało socjalistyczne państwo, a na południu niekomunistyczne państwo pod nazwą [[Wietnam Południowy|Republika Wietnamu]] pod rządami marionetkowego cesarza [[Bảo Đại]]a, którego w 1955 roku odsunął od władzy jego premier [[Ngô Đình Diệm]], stając się prezydentem z woli Amerykanów<ref>S.Karnow, s.223.</ref>. Premier Ngô Đình Diệm odwołał wybory które miały przesądzić o losie Południowego Wietnamu – premier obawiał się porażki w starciu wyborczym z twórcą niepodległego Wietnamu Hồ<ref>G.Esper, s.13.</ref>. W październiku 1957 roku miejscowi komuniści sformowali, na polecenie [[Hanoi]], 37 uzbrojonych oddziałów i rozpoczęli pierwsze działania przeciwko rządowi w [[Ho Chi Minh (miasto)|Sajgonie]]. Początkowo ograniczały się one do sporadycznych zamachów na przedstawicieli administracji i podporządkowywania sobie ludności wiejskiej na bardziej odludnych terenach – działania te nie zyskały wsparcia Hồ. Odwodził on swych ''towarzyszy z południa'' od „prowokowania reżimu Diệma”, bowiem uważał, że „na rewolucję jest jeszcze za wcześnie”<ref name=Karnow237>S.Karnow, s. 237.</ref>.

{{osobny artykuł|szlak Ho Chi Minha}}
W 1958 roku, na 15. plenum Wietnamskiej Partii Pracujących, Biuro Polityczne większością głosów pomimo woli samego Hồ podjęło decyzję o poparciu powstania komunistycznego na południu. Podjęto też budowę tzw. [[szlak Ho Chi Minha|szlaku Ho Chi Minha]], służącego do transportu na Południe oddziałów wojskowych i zaopatrzenia. W efekcie siła bojowa wojsk komunistycznych w [[Wietnam Południowy|Wietnamie Południowym]] rosła w szybkim tempie, stając się poważnym zagrożeniem dla stabilności tego państwa. W latach 1960–1965 znacznie wzrosła też liczebność sił partyzanckich, zwanych dla celów propagandowych [[Wietkong]]iem<ref>P.Benken, s.99.</ref>. Hồ, pozostający w opozycji do działań komunistów zmierzających do szybkiego zjednoczenia kraju, zmarł 2 września 1969 roku w swoim domu w [[Hanoi]]. Przyczyną [[Śmierć|śmierci]] był [[atak serca]].

== Odznaczenia ==
W 1957 otrzymał [[Order Odrodzenia Polski]] I klasy<ref name="ws">{{Cytuj książkę | autor = Wojciech Stela | tytuł = Polskie ordery i odznaczenia (Vol. I) | miejsce = Warszawa | data = 2008 | strony = 49}}</ref>.

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Olszewski | imię = Wiesław | tytuł = Historia Wietnamu | data = 1991 | wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich | miejsce = Wrocław | isbn = 83-04-03550-2 | strony =}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Brocheux | imię = Pierre |url = http://books.google.pl/books?id=fJtqjYiVbUAC&pg=PR10&dq=o+Chi+Minh:+A+Political+Biography&hl=pl&ei=SpfhS5XzIqLqmgP4sMEr&sa=X&oi=book_result&ct=book-preview-link&resnum=9&ved=0CFgQuwUwCA#v=onepage&q=ISBN&f=false |tytuł = Ho Chi Minh : a biography| data = 2007 | wydawca = Cambridge University Press | miejsce = Cambridge [etc.] | isbn = 978-0-521-85062-9 | strony =}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Karnow | imię = Stanley | tytuł = Vietnam: A History | data = 1994 | wydawca = Pimlico | miejsce = | isbn = 0-7126-5965-X | strony = 130-8}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = | imię = | tytuł = Najnowsza historia świata, red. A. Patek, J. Rydel, J.J. Węc, t. II | data = 2007 | wydawca = Wydawnictwo Literackie | miejsce = Kraków | isbn = 978-83-08-04050-8 | strony = 86-87}}
* {{Cytuj książkę | autor = Nguyễn Khắc Viện |autor link=Nguyễn Khắc Viện | tytuł = Vietnam, A long history | data = 2009 | wydawca = Thế Giới Publishers | miejsce = Hanoi | isbn = | strony = 454-512}}
* {{cytuj książkę|autor= George Esper|tytuł= The Eyewitness History of the Vietnam War|miejsce= New York|rok= 1983 |isbn=0-3453-0865-4}}
* {{cytuj książkę|autor=Przemysław Benken|tytuł=Ofensywa Tet 1968|miejsce=Warszawa|wydawca=Bellona|rok=2010|isbn=978-83-11-11952-9}}
* {{Cytuj|autor = Piotr Ostaszewski |tytuł = Wietnam: Najdłuższy konflikt XX wieku |data = 2000 |isbn = 83-7181-140-3 |miejsce = Warszawa |wydawca = Wydawnictwo DiG |oclc = 830242685}}

== Linki zewnętrzne ==
* [http://maopd.wordpress.com/okres-maoistowski/ho-chi-minh/ Teksty Ho Chi Minha po polsku]
* {{cytuj | url = http://www.nytimes.com/learning/general/onthisday/bday/0519.html | tytuł = Ho Chi Minh Was Noted for Success in Blending Nationalism and Communism | data dostępu = 2014-09-08 | autor = Alden Whitman | opublikowany = nytimes.com | data = 1969-09-04 | język = en}}

{{Prezydenci Wietnamu}}
{{Komunizm}}

{{Kontrola autorytatywna}}

[[Kategoria:Premierzy Wietnamu Północnego]]
[[Kategoria:Prezydenci Wietnamu Północnego]]
[[Kategoria:Wietnamscy komuniści]]
[[Kategoria:Cudzoziemcy odznaczeni Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (1944–1989)]]
[[Kategoria:Członkowie Francuskiej Partii Komunistycznej]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Lenina]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1890]]
[[Kategoria:Zmarli w 1969]]
[[Kategoria:Antyfaszyści]]
[[Kategoria:Ludzie upamiętnieni nazwami miejscowości]]