Indże

Indże

Индже

Autor	Jordan Jowkow
Typ utworu	opowiadanie
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Bułgaria
Język	bułgarski
Data wydania	1927
Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego	1955
Przekład	Bronisław Ćirlić, Wojciech Gałązka, Michał Tarasiewicz

Indże – opowiadanie Jordana Jowkowa, opublikowane w tomie Legendy Starej Płaniny w 1927 r.

Treść

Opowiadanie portretuje postać Indże, bułgarskiego hajduka i powstańca z przełomu XVIII i XIX w. Jest on hersztem wolnych zbójników, wałęsających się po bezdrożach Starej Płaniny i rabujących przypadkowe ofiary. Nie liczy się dla niego życie ludzkie ani własne. Któregoś dnia Indże spotyka Paunę, dziewczynę, mieszkającą w spalonej wiosce i zabiera ją z sobą. Po jakimś czasie rodzi się syn jego i Pauny, lecz Indże odrzuca dziecko, uderza jataganem i zostawia na drodze, uważając, że zbójnikowi dziecko nie jest potrzebne. Po tym wydarzeniu opuszcza go Pauna a Indże staje się jeszcze okrutniejszy, zabija, grabi i puszcza wsie z dymem. Podczas grabieży pewnej wioski przekleństwo rzuca na niego pop. Pod wpływem przypadkowego spotkania z biednym chłopem, który w imieniu wioski prosi go ochronę, Indże zaczyna się jednak zmieniać. Występuje w obronie prostych ludzi i strzeże ich przed rabusiami i zbójnikami. Staje się bohaterem ludowym, witanym z honorami w każdej wiosce. Podczas wizyty w jednej z wiosek zabija go miejscowy garbus, uważany za człowieka niespełna rozumu. Okazuje się, że to jego syn, odrzucony lata wcześniej.

Przekłady na język polski

Opowiadanie było tłumaczone na język polski trzykrotnie i ukazało się w kilku różnych wydaniach. Pierwszy przekład został dokonany przez Bronisława Ćirlicia i opublikowany w wydanej w 1955 r. Antologii noweli bułgarskiej XIX i XX w.. Przekład ten był następnie przedrukowywany i znalazł się również w wydanym w 1975 r. zbiorze opowiadań Jowkowa Zbrodnia Iwana Belina i inne utwory. Opowiadanie, wraz z innymi tekstami cyklu zostało również przełożone przez Michała Tarasiewicza i opublikowane w 1982 r. w tomie Legendy Starej Płaniny. W tym samym roku ukazał się przekład dokonany przez Wojciecha Gałązkę, zamieszczony w zbiorze Biała jaskółka. Antologia opowiadań bułgarskich XIX i XX wieku.

Bibliografia

• Dąbek-Wirgowa Teresa: Historia literatury bułgarskiej. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: 1980, s. 246.
• Czajka Henryka: Literatura bułgarska. W: Historia literatur europejskich. T. 3. Warszawa: 1991, s. 82.
• Petyr Dinekow: Świat Jordana Jowkowa. W: O bułgarskiej literaturze, folklorze i związkach z Polską. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1977, s. 327-353.

Linki zewnętrzne

• (bułg.) Tekst opowiadania w oryginale