José Queraltó (obraz Francisca Goi)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
José Queraltó
Ilustracja
Autor

Francisco Goya

Rodzaj

portret

Data powstania

1802

Medium

olej na płótnie

Wymiary

101,5 × 76,1 cm

Miejsce przechowywania
Miejscowość

Monachium

Lokalizacja

Nowa Pinakoteka

Multimedia w Wikimedia Commons

José Queraltó – obraz olejny hiszpańskiego malarza Francisca Goi (1746–1828) znajdujący się w kolekcji Nowej Pinakoteki w Monachium[1][2].

Okoliczności powstania[edytuj | edytuj kod]

José Queraltó (1746–1805) pochodził z Katalonii, był chirurgiem wojskowym i pisarzem. W 1776 roku służąc w jednostce marynarki wojennej popłynął do Wicekrólestwa La Platy. W Buenos Aires otrzymał stanowisko lekarza marynarki i został dyrektorem Szpitala Wojskowego Santa Catalina. Po powrocie do Hiszpanii poświęcił się nauczaniu, w 1790 objął katedrę medycyny w Real Colegio de Medicina y Cirugía de San Carlos w Madrycie. W 1792 pracował jako chirurg na dworze królewskim (cirujano de camara). Kiedy zaczęły się starcia z armią rewolucyjnej Francji, brał udział w organizacji pomocy i innych sprawach związanych z medycyną wojskową. W 1793 roku był dyrektorem szpitali Navarry i Guipúzcoa[3][4]. W 1800 roku został oddelegowany do zbadania epidemii, która wybuchła w Andaluzji. Następnie został lekarzem wojskowym Starej Kastlylii i Ekstremadury. Zmarł w Madrycie w 1805 roku, obraz powstał trzy lata przed jego śmiercią – w 1802 roku[1]. Historyk sztuki August L. Mayer omyłkowo podał 1809 rok jako datę powstania w swoim katalogu z 1925 roku, przez co portret został uznany za pośmiertny[3]. Goya pisał cyfry 2 i 9 w zbliżony sposób, co spowodowało podobną pomyłkę przy datowaniu portretu Sebastiána Martíneza[5]. Błąd powielony w późniejszych publikacjach został skorygowany przez Joségo Gudiola[3].

Możliwe, że Goya był pacjentem Queralta, a dość osobisty portret powstał w podziękowaniu za leczenie[3][6]. Mogli spotkać się na królewskim dworze, gdzie byli zatrudnieni lub w Andaluzji, dokąd obaj podróżowali ok. 1800 roku[3]. Obraz mógł też powstać na zlecenie króla[7].

Opis obrazu[edytuj | edytuj kod]

Queraltó został przedstawiony na ciemnym, neutralnym tle. Siedzi w typowym dla epoki fotelu w stylu Karola IV, który jest jedynym punktem odniesienia w przestrzeni. Ma na sobie czarny mundur lekarza marynarki wojennej, który niemal zlewa się z tłem, wyróżniają się jedynie jaskrawo czerwone mankiety i kołnierz[8]. W lewej ręce trzyma kartkę papieru z inskrypcją D.n Josef Queralto/Por Goya/1802. Prawa dłoń jest ukryta w połach munduru[1]. Sposób przedstawienia postaci i niektóre elementy portretu, takie jak trudne do malowania ręce, znacznie wpływały na cenę obrazu. Z tego powodu na licznych portretach pędzla Goi ręce modeli są ukryte w połach kamizelki, za plecami modela, lub w inny sposób[9].

Goya skupił się na ukazaniu Queralta jako uczonego, lekarza i wojskowego. Siwe włosy podkreślają wiek i doświadczenie, a twarz modela wyraża pogodę ducha, elegancję i pewność siebie. Pociągnięcia pędzla na ubraniu są szybkie i zdecydowane[8], w przeciwieństwie do twarzy, którą Goya modelował w precyzyjny sposób[3]. Wyróżniają się odcienie czerwieni, srebra i bieli na mundurze[10].

Proweniencja[edytuj | edytuj kod]

Obraz należał do rodziny Joségo Queralta w Madrycie do 1900 roku. Następnie należał do różnych kolekcji prywatnych: Juliusa Böhlera w Monachium; Jamesa Simona w Berlinie i Karla Haberstocka w Berlinie[8]. W 1925 został nabyty przez Starą Pinakotekę i jest eksponowany w Nowej Pinakotece w Monachium[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Alfonso E. Pérez Sánchez: Pintura española de los siglos XVI al XVIII en colecciones centroeuropeas. Madrid: Ministerio de Cultura, 1981, s. 64.
  2. ↑ Juan José Gómiz León: Goya (1746-1828): su vida y sus obras, familia y amistades. Circunstancias de su tiempo y semblanzas de los personajes más relevantes. Madrid: 2010, s. 300. ISBN 84-609-9099-0.
  3. ↑ a b c d e f g Juan J. Luna, Margarita Moreno de las Heras: Goya. 250 aniversario. Madrid: Museo del Prado, 1996, s. 391. ISBN 84-8731-748-0.
  4. ↑ Nigel Glendinning: Goya. La década de los Caprichos. Retratos 1792–1804. Central Hispano, 1992, s. 133. ISBN 84-87181-10-4.
  5. ↑ Halldor Soehner: Spanische Meister. T. I. Munchen: Gemäldekataloge, Bayerische Staatsgemäldesammlungen, 1963, s. 71–72.
  6. ↑ José Camón Aznar: Fran. de Goya. T. III 1797–1812. Zaragoza: Caja de Ahorros de Zaragoza, Aragón y Rioja, 1980, s. 170. ISBN 84-500-4165-1.
  7. ↑ Alejandro Belaústegui Fernández: Antonio Hernández Morejón y otros sanitarios militares ejemplares. Madrid: Ministerio de Defensa, 2009. ISBN 978-84-9781-275-7.
  8. ↑ a b c José Queraltó. fundaciongoyaenaragon.es. [dostęp 2019-09-23]. (hiszp.).
  9. ↑ Federico Torralba Soriano: Goya. Economistas y banqueros. Zaragoza: Banco Zaragozano, 1980, s. 22. ISBN 84-300-3225-8.
  10. ↑ María Jesús Díaz (red.): Goya. Madrid: Susaeta Ediciones, 2010, s. 166. ISBN 978-84-9928-021-9.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=José_Queraltó_(obraz_Francisca_Goi)&oldid=72130425”