Medalion (dekoracja kobierca)
Wygląd
Medalion – okrągły, owalny lub wieloboczny motyw dekoracyjny występujący w polu środkowym kobierców i dywanów, często wewnątrz zdobiony różnymi ornamentami.
Medaliony były charakterystyczne dla kobierców wiązanych pochodzących z Bliskiego i Dalekiego Wschodu w XV-XVIII wieku.
W Europie tego okresu najczęściej sprowadzano je, często na zamówienie, a powstające w Hiszpanii, Anglii czy Polsce były wzorowane, głównie na perskich[1].
Medaliony umieszczano centralnie w polu środkowym kobierca, pojedynczo lub po kilka[2].
Miały często znaczenie symboliczne – utożsamiano go ze słońcem, bogiem, najwyższymi sferami w kosmosie[3].
Przykłady medalionów na kobiercach
[edytuj | edytuj kod]- Charakterystyczne geometryczne medaliony występowały w tzw. uszakach, kobiercach z Anatolii. Najbardziej znane są kobierce typu holbein.
- XVI-XVIII wieczne kobierce perskie przeważnie były ozdobione medalionami (m.in. wielopłatkowymi), na przykład: Tzw. Kobierzec ardabilski z szesnastopłatkowym medalionem lub dwunastopłatkowy medalion na dywanach z manufaktury w Tebrizie. W XIX wiecznych tebrizach występował duży medalion pośrodku pola. W kobiercach meszhedach występowały medaliony umieszczone jeden w drugim.
- Kobierce typu sumak z Kaukazu posiadały gwiaździste medaliony, często po kilka w polu środkowym.
- Kobierce z Turkiestanu Zachodniego są dekorowane motywami geometrycznych medalionów, zwanych tam gulami, umieszczonych w równoległych rzędach, często połączone kratownicą. Gule bywały ośmioboczne lub romboidalne, jedne bardziej owalne, inne wydłużone[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Kubalska-Sulkiewicz Krystyna, Bielska-Łach Monika, Manteuffel-Szarota Anna: Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007
- ↑ Zwolińska Krystyna, Malicki Zasław: Mały słownik terminów plastycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1974.
- ↑ a b Jadwiga Chruszczyńska, Ewa Orlińska-Mianowska: Tkaniny dekoracyjne, przewodnik dla kolekcjonerów. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2009, ISBN 978-83-213-4566-6.