Narząd Johnstona

Narząd Johnstona jest zaliczany do narządów chordotonalnych (strunowych) owadów, zlokalizowany w drugim członie czułków, występujący u większości gatunków, choć w różnym stopniu rozwinięty; budujące go komórki zmysłowe (skolopidia) wrażliwe są na zmiany mechaniczne i wibracje w obrębie stawów i błon stawowych oraz włosków czułka, wywołane przez drgania powietrza lub fale dźwiękowe. Dlatego też jest on odpowiednikiem ludzkiego błędnika – odpowiada za utrzymanie równowagi przez owada i kontroluje położenie jego ciała, zwłaszcza podczas lotu.

Badacze stwierdzili, że narząd Johnstona u lecącej ćmy działa jak żyroskop. Dzięki wibracjom czułków, pozostających w stałej pozycji podczas lotu, narząd ten wykrywa gdzie i kiedy ciało ćmy porusza się w odniesieniu do pozycji czułków. Jest to więc funkcja podobna do działania żyroskopu instalowanego na statkach i samolotach, który lokalizuje pojazd w pewnej sferze odniesienia w stosunku do ich ruchu. Narząd wysyła informację do mózgu owada, dzięki czemu owad może zmienić lot, korygując położenie ciała. Możliwe jest, że wyniki tych badań zostaną wykorzystane w projektowaniu owadopodobnych robotów.

Dodatkowo narząd Johnstona pełni funkcję narządu słuchowego owadów, co stwierdzono u komarów i muszki owocówki (Drosophila melanogaster). U owadów tych pozwala on samcowi dostroić się do dźwięków nadawanych przez poszukującą partnera samicę.

Obecność tego narządu odróżnia gromadę owadów od innych sześcionogów (Hexapoda), a mianowicie gromady skrytoszczękich (Entognatha), do których należą trzy rzędy: skoczogonki (Collembola), pierwogonki (Protura) oraz widłogonki (Diplura), u których narząd ten nie występuje.

Bibliografia

M.C. Göpfert, D. Robert. The mechanical basis of Drosophila audition. The Journal of Experimental Biology (2002) 205, 1199–1208
M.C. Göpfert, D. Robert. Active auditory mechanics in mosquitoes. Proc. R. Soc. Lond. B (2001), 268, 333-339
A.W. Ewing. The antenna of Drosophila as a `love song' receptor. Physiol. Entomol. (1978). 3, 33-36